در میان اشخاصی که در مهلت مقرر با حضور در وزارت کشور، اقدام به ثبت نام در انتخابات ریاست‌جمهوی کردند، نام برخی افراد از هر دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا و همچنین معتدلین به چشم نمی‌خورد. کسانی که برای مدتی طولانی از احتمال بالای نامزدی ایشان در این رقابت بزرگ سخن می‌رفت. در این گزارش به بررسی شاخص‌ترین این افراد و دلیل عدم حضور آنها در انتخابات می‌پردازیم.
به گزارش پایگاه خبری باطن در شرایطی که چند روزی است، ثبت نام داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به پایان رسیده و شورای نگهبان مشغول بررسی نهایی صلاحیت نامزدهاست، بد نیست به بررسی چهره‌هایی که بخت حضور در این رقابت را داشتند و یا پیرامون حضور آنها در انتخابات گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت، اما در مهلت ثبت اقدام نکردند یا به صورتی رسمی انصراف دادند نیز بپردازیم.
از جناح اصولگرایان شمار بسیاری از شخصیت‌های ریز درشت برای رقابت در مسیر پاستور ثبت نام کردند، اما باز هم اشخاصی بودند که احتمال حضور آنها نیز کم نبود و اعلام کاندیداتوری نکردند.
اصولگرایان
یکی از مهم‌ترین اصولگرایان غایب در انتخابات، پرویز فتاح وزیر اسبق نیرو، رییس سابق کمیته امداد امام خمینی(ره) و رییس کنونی بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بود که در دوره قبل نیز از احتمال حضور او در انتخابات سخن می‌رفت. در چهار سال گذشته تحلیلگران و زعمای جریان اصولگرایی هموار از فتاح به عنوان یک مدیر توانا و یکی از گزینه‌های اصلی این جریان برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰ یاد کرده بودند، اما این اتفاق رخ نداد. به نظر می‌رسد، فتاح به دلیل حضور ابراهیم رییسی در این کارزار، اقدام به ثبت نام نکرده باشد. به صورت کلی فتاح سیاست‌مداری است که علاقه‌ای به خطر کردن در میدانی که جریان متبوعش بر روی او به اجماع نرسیده باشد ندارد.
نفر بعدی حمیدرضاحاجی بابایی وزیر اسبق آموزش و پرورش در دولت دوم احمدی‌نژاد و نماینده شش دوره مجلس شورای اسلامی است که اکنون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس یازدهم است. او در انتخابات ۱۳۹۶ هم نامزد شد ولی نتوانست در جمع کاندیداهای نهایی حاضر شود. حاجی‌بابایی مدتی پیش از آغاز ثبت نام ریاست‌جمهوری در گفت‌وگو با یک رسانه محلی همدان از کاندیداتوری خود در انتخابات ۱۴۰۰ خبر داده بود، اما واکنش مثبت و استقبال چندانی از سوی اصولگرایان دریافت نکرد. به نظر می‌رسد همین برخورد سرد وی را از ادامه مسیر بازداشته است.
علی نیکزاد نائب رئیس دوم مجلس و وزیر مسکن در دولت احمدی‌نژاد نیز در ماه های اخیر نامش به عنوان یکی از گزینه های نشستن بر صندلی ریاست پاستور مطرح بود، اما با ثبت نام ابراهیم رییسی از نامزدی انصراف داد و اکنون رییس ستادهای مردمی رییسی در انتخابات پیش روست.
محمدرضا باهنر، دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین، رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است که در هفت دوره از ادوار مجلس شورای اسلامی نماینده بوده و چندین بار نیز در هیئت رییسه مجالس گوناگون عضویت داشته است. این سیاست‌مدار کهنه‌کار اصولگرا که به گفته خودش در ادوار آخر که نایب‌رئیس بود تصمیمی بدون نظر او در مجلس گرفته نمی‌شد، دو دوره‌ای بود که به رغم امکان جلب آرای مردم شهر، کرمان، در مجلس حضور نیافت و اعلام کرد که خودش دیگر ثبت‌نام نمی‌کند. همین امر گمانه‌زنی‌ها را تقویت می‌کرد که باهنر دیگر از بهارستان خسته شده و نیم‌نگاهی به پاستور دارد، اما این اتفاق رخ نداد. دلیل این امر هم باز احتملا حضور ابراهیم رییسی است که باهنر و جریان متبوعش از او حمایت می‌کنند، هرچند که باهنر گوشه چشمی نیز به رقیب وی، علی لاریجانی دارد و سعی کرده همه تخم مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارد.
نفر بعدی مهرداد بذرپاش نماینده اسبق مجلس و رییس کنونی دیوان محاسبات مجلس شورای اسلامی است. وی که از جوانان جریان اصولگرایی است، پیش از این نیز برای سکونت در پاستور تلاش‌هایی صورت داده بود که چندان موثر واقع نشد. در این دوره نیز احتمالاتی پیرامون حضور وی به عنوان نماد دولت جوان انقلابی از سوی جریان اصولگرا داده می‌شد، اما به واقعیت بدل نشد. شاید بذرپاش از طی کردن چند پله با یک گام ناامید شده و تصمیم گرفته است تا بردباری بیشتری داشته باشد.
صادق محصولی وزیر اسبق رفاه و کشور دولت احمدی‌نژاد و دبیرکل جبهه پایداری نیز از دیگر گزینه‌های احتمالی ریاست جمهوری به شمار می‌رفت که برای ثبت نام اقدام نکرد. واکنش‌های کنونی جبهه پایداری در فضای انتخابات ۱۴۰۰ نشان نشان می‌دهد که آنها روی سعید جلیلی متمرکز شده‌‌اند، هرچند که همزمان از رویارویی مستقیم با ابراهیم رییسی اجتناب کرده و خود را همراه او نشان می‌دهند. شاید دلیل عدم حضور محصولی نیز همین ثبت نام جلیلی باشد.
حسن ابوترابی نماینده و نایب رییس اسبق مجلس اسدالله بادامچیان و مصطفی میرسلیم از حزب موتلفه اسلامی نیز از گزینه‌های نامزدی محسوب می‌شدند که انصراف دادند یا اصلا اعلام حضور نکردند، شاید ابلاغیه شورای نگهبان که به شرط سنی زیر ۷۰ سال اشاره داشت و حضور رییسی در رقابت انتخاباتی، مهم‌ترین دلایل این عدم ثبت نام باشد.
در میان جوانان اصولگرا نیز نام افرادای مانند، سید یاسر جبراییلی رییس مرکز ارزیابی مجمع تشخیص مصلحت نظام و ۳۶ ساله، حجت‌الله عبدالمالکی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق ۳۹ ساله، محمد قمی رییس سازمان تبلیغات اسلامی ۳۹ ساله و جلیل محبی معاون حقوقی مجلس یازدهم ۴۱ ساله به چشم می‌خورد که احتمالاتی برای ثبت‌نام آنها و نمایندگی دولت جوان انقلابی وجود داشت، اما به نظر می‌رسد که به دلیل ثبت نام پرحجم چهره‌های شاخص‌تر اصولگرا و همچنین شرط سنی بالای چهل سال بودن نامزدها که توسط شورای نگهبان ابلاغ شده بود، نامزدی آنها منتفی شد.
اصلاح‌طلبان
اما اصلاح‌طلبان نیز افرادی را در میان خود داشتند که انتظار حضور آنها در رقابت‌های انتخاباتی وجود داشت، اما چنین نشد. مهم‌ترین آنها، امید اصلی اعتدالیون و البته اصلاح‌طلبان، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت روحانی بود که تلاش‌های بسیاری برای راضی کردن او برای نامزدی شد. اصلاح‌طلبان معتقد بودند اگر در هفته‌های باقی مانده تا انتخابات دولت بتواند تحریم‌های آمریکا علیه ایران را لغو کند و از برجام نتایج دلخواهی بگیرد، ظریف می‌تواند این ظرفیت را داشته باشد که به عنوان معمار برجام، رای بالایی به دست بیاورد. اما ظریف به هر صورت دست رد به سینه جریان متبوع خود زد. البته احتمالا انتشار فایل صوتی گفتگوی وی با سعید لیلاز و اظهارات او درباره شهید سلیمانی که واکنش‌های بسیاری در رسانه‌ها و افکار عمومی بر انگیخت نیز در این امتناع از ثبت نام بی اثر نبوده است.
سید حسن خمینی تولیت حرم امام خمینی (ره) و نوی امام هم از دیگر چهره‌های محبوب اصلاح‌طلبان در این انتخابات به حساب می‌آمد که خیلی‌ها روی سرمایه اجتماعی او حساب کرده بودند. هرچند نداشتن سابقه اجرایی می‌توانست به نقطه ضعف بزرگی برای او بدل شود. در نهایت اما کار به جاهای جدی‌تر نرسید و مشورت وی با مقام معظم رهبری منجر به انصراف وی از نامزدی در انتخابات شد.
محمدرضا عارف، معاون اول رییس جمهور در دولت اصلاحات هم که به عنوان نفر اول تهران وارد انتخابات مجلس دهم شده و با عملکرد و به خصوص سکوت‌های معروفش در چهار سال نمایندگی، با انتقادات زیادی حتی در میان اصلاح‌طلبان مواجه بود از گزینه‌های اصلی نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان به شمار می‌رفت که او نیز اقدام به ثبت نام نکرد. به نظر می‌رسد عارف گزینه ذخیره اصلاح‌طلبان برای شرایطی بود که هیچ یک از افراد این جناح که قابلیت تایید صلاحیت دارند نامزد نشوند. اما ظاهرا با حضور اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان و شریعتمداری در وزارت کشور برای ثبت نام، دیگر نیازی به وجود وی نبود و برای همین عارف ثبت نام نکرد.
سید صادق خرازی دبیر کل حزب ندای ایرانیان از دیپلمات‌های باسابقه جناح چپ که در دولت خاتمی سفیر بود و با جناح راست نیز مناسبات دوستانه‌ای دارد، دیگر سیاستمدارانی بود که از مدتی پیش به برخی شهرهای کشور سفر کرده و برای نامزد شدن در انتخابات ۱۴۰۰ خیز برداشته بود، اما ظاهرا حضور پرنگ نامزدهای با اسم و رسم از هر دو جناح، او را از این کار بازداشته است.
حزب اعتماد ملی نیز به گفته اسماعیل گرامی‌مقدم سخنگوی این حزب بنا داشت محمدعلی افشانی از سیاستمداران باسابقه اصلاح‌طلب و شهردار پیشین تهران را به عنوان کاندیدا معرفی کند که این ظاهرا از این کار پشیمان شد.
تدبیر و امیدی ها
در دولت و جریان اعتدال نیز گزینه‌هایی وجود داشت که احتمال حضورشان در وزارت کشور داده می‌شد.
سورنا ستاری معاون علمی و فن‌آوری رئیس‌جمهور از دیگر اعضای فعلی دولت بود که نامش در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی برای نامزدی ریاست جمهوری مطرح شد، اما وی هیچگاه حضورش را تایید یا تکذیب نکرد. وی در بیش از ۷ سالی که مسئولیت معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور را بر عهده دارد، کمتر موضع گیری خاصی در حوزه مسائل سیاسی داشته است و در نهایت نیز ثبت نام وی به واقعیت نپیوست. در مورد ستاری می‌تواند گفت که به احتمال زیاد وی از آغاز نیز قصدی برای نامزدی نداشته و این اخبار تنها گمانه‌زنی بوده است.
محمدجواد آذری جهرمی یا همان وزیر جوان نیز از دیگر اشخاصی بود احتمالی برای نامزدی وجود داشت و رفتار وی نیز گاهی نشان می‌داد که سودای این کار را در سر می‌پروارند، اما این گمانه واقعی نشد. شاید شرط سنی شورای نگهبان مهم‌ترین دلیل عدم حضور جهرمی در انتخابات باشد. درکل به نظر می‌رسید که ستاری و جهرمی بیشتر در برابر گزینه‌های اصولگرایان به عنوان دولت جوان انقلابی مورد توجه قرار گرفته بودند تا اینکه واقعا گزینه جدی برای نامزدی باشند.
رضا اردکانیان وزیر نیرو، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و مجید انصاری معاون سابق حقوقی و پارلمانی دولت روحانی هم دیگر گزینه‌های احتمالی جریان اعتدال و نزدیکان دولت برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری بودند که حضور آنها محقق نشد.
علی‌اکبر صالحی وزیر سابق خارجه و رییس سازمان انرژی اتمی، از سیاست‌مدارن با سابقه کشور جزو چهره‌های اصلی بود که احتمال حضور او در انتخابات ریاست جمهوری وجود داشت، اما در روز آخر ثبت‌نام‌ها از این کار انصراف داد و علت آن را نیز حضور افرادی شایسته‌تر در این میدان برشمرد. به نظر می‌رسد که فیزیک‌دان دیپلمات به دلیل حضور علی لاریجانی در این رقابت، خود را کنار کشیده باشد.
