طالبان با عفو عمومی همه مقامات دولتی، از آنها خواسته است که به کار خود بازگردند.
در این بیانیه آمده است: عفو عمومی برای همه اعلام شده است…. بنابراین شما باید زندگی معمول خود را با اطمینان کامل از سرگیرید.
یش از این نیز طالبان گفته بود که امنیت دیپلمات ها و کارمندان خارجی را تامین خواهد کرد و این افراد می‌توانند با اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهند.
امروز همچنین اعلام شده که برخی از افراد پلیس ترافیک در محل کار خود حاضر شده و در حال برقراری امنیت هستند.
بر همین اساس، «مولوی یعقوب» معاون طالبان نیز در پیامی صوتی به همه افراد خود دستور داده است که هیچ کس اجازه ورود به خانه مقامات سابق، تهدید آنها و درخواست خودرو و سلاح را ندارد.
وی افزود اقدامات جدی علیه این گونه افراد صورت می گیرد.
برخی رسانه های اعلام کردند که طالبان در حال خلع سلاح و گرفتن خودرو مقامات سابق دولت افغانستان است.
همچنین امروز کارمندان زن تلویزیون افغانستان به‌محل کار خود بازگشتند.
بایدن: پشت تصمیم خود ایستاده‌ام
رئیس جمهور آمریکا در توجیه خروج نیروهای آمریکا از افغانستان و با اشاره به سقوط دولت افغانستان در پی تسلط گروه طالبان بر این کشور، گفت: من کاملاً پشت تصمیم خود ایستاده‌ام. هیچ‌وقت زمان مناسبی برای خروج نیروهای آمریکایی وجود نداشت. اما حقیقت این است که این امر{سقوط دولت افغانستان} سریع‌تر از آنچه که ما انتظار داشتیم اتفاق افتاد.
به گزارش سی‌ان‌ان، جو بایدن طی سخنرانی درباره افغانستان، گفت: من کاملاً پشت تصمیم خود ایستاده‌ام. پس از ۲۰ سال، من به سختی آموختم که هیچ‌وقت زمان مناسبی برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان وجود نداشت. به همین دلیل است که ما هنوز آنجا هستیم. ما در مورد خطرات روشن بودیم. ما برای هرگونه حادثه برنامه‌ریزی کرده بودیم. اما من همیشه به مردم آمریکا قول می‌دادم که مستقیماً با شما صحبت خواهم کرد. حقیقت این است که این امر سریع‌تر از آنچه که ما انتظار داشتیم اتفاق افتاد.
وی گفت: منافع ملی ایالات متحده آمریکا در افغانستان همیشه جلوگیری از حمله تروریستی به سرزمین اصلی آمریکایی بوده است و هدف ایالات متحده قبلاً محقق شده است.
جو بایدن ادامه داد: نیروهای مسلح افغانستان مسئول ایستادگی‌نکردن در برابر حمله برق‌آسای طالبان است و دو دهه پس از کمک نیروهای آمریکایی به برکناری طالبان از قدرت و ایجاد یک دولت دموکراتیک، این گروه را دوباره به قدرت رساند. چه اتفاقی افتاد؟ رهبران سیاسی افغانستان تسلیم شدند و از کشور فرار کردند!
رییس جمهور آمریکا با اشاره به دیدار خود با مقامات دولت افغانستان، افزود: اوایل تابستان با اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان و عبدالله عبدالله رئیس هیأت افغان در مذاکرات صلح، گفت‌وگوهایی صریح داشتیم اما در نهایت آنها پیشنهادات ایالات متحده را نپذیرفتند. ما درباره چگونگی آماده‌سازی افغانستان برای مبارزه با جنگ‌های داخلی خود پس از خروج ارتش ایالات متحده و همچنین برای پاکسازی فساد در دولت صحبت کردیم تا دولت بتواند برای مردم افغانستان کار کند. ما درباره نیاز رهبران افغان به اتحاد سیاسی نیز صحبت کردیم.
بایدن تصریح کرد: آنها خواستار دیپلماسی و حل‌وفصل سیاسی در مذاکره با طالبان بودند که این توصیه به صراحت رد شد. آقای غنی اصرار داشت که نیروهای افغان خواهند جنگید و بدیهی است که او در اشتباه بود.
بایدن با مقصر خواندن رییس جمهور قبلی آمریکا درباره وضعیت کنونی افغانستان، گفت: بخشی از تقصیر وضعیت کنونی بر دوش دونالد ترامپ است که با طالبان برای خروج نیروهای آمریکایی تا اول ماه مه ۲۰۲۱ کنار آمده بود.
رییس جمهور ایالات متحده تصریح کرد: در حالی‌که اکثریت آمریکایی‌ها از تصمیم برای پایان‌دادن به حضور نظامی ما در افغانستان حمایت می‌کنند، باید منتظر ماند و دید که عموم مردم چگونه به خروج بی‌نتیجه نگاه خواهند کرد.
بایدن گفت: چند نسل دیگر از دختران و پسران آمریکا را باید اعزام کنیم تا در جنگ داخلی افغانستان بجنگند در حالی‌که نیروهای افغان این کار را نمی‌کنند؟! جان چند آمریکایی دیگر ارزشش را دارد؟! چند ردیف بی‌پایان از سنگ قبرهای قبرستان ملی آرلینگتون لازم است؟! من با کسانی که عزیزان خود را در افغانستان از دست داده‌اند یا آمریکایی‌هایی که در این کشور جنگیده و خدمت کرده‌اند، عمیقا همدردی می‌کنم.
گفتنی است، بایدن بلافاصله پس از این سخنرانی به کمپ دیوید بازگشت؛ جایی که تعطیلات آخر هفته‌اش را در آنجا گذرانده بود.
طالبان: تا یکی دو روز آینده همه‌چیز مشخص می‌شود
یک مقام طالبان دوشنبه شب گفت که رایزنی‌ها در باره چگونگی ایجاد نظام آینده افغانستان، نام و ساختار این نظام در دوحه ادامه دارد و بزودی مواضع خود را در آینده بسیار نزدیک اعلام می کنند.
خبرگزاری طلوع نیوز به نقل از منابع خبری گفت که اکنون رهبری آنان در دوحه در حال گفت و گو و با جامعه جهانی و احزاب سیاسی در داخل افغانستان نیز در تماس هستند.
در همین مورد ملا عبدالغنی برادر معاون سیاسی طالبان گفت که زمان آزمایش برای طالبان فرا رسیده است و باید ثابت کنند که می‌توانند نظام را اداره کنند.
وی در یک پیام ویدیویی توضیح داد که حالا وقت آزمایش و امتحان ما فرا رسیده است چرا که وظیفه تامین امنیت مردم را برعهده داریم.
با به قدرت رسیدن طالبان و کناره گیری اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان، گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی وضعیت کنونی را نتیجه ناکامی‌ها و کارکرد دولت اشرف غنی خواند و گفت: دولت مفسد حاضر نشد که دست از جنگ بردارد و بحران افغانستان به گونه صلح آمیز حل شود.
سیاستمداران افغان بر این باورند که در افغانستان باید نظامی تشکیل شود که دستاوردهای بیست ساله گذشته حفظ شود و مردم به رفاه و امنیت برسند.
طالبان در حالی از رایزنی‌ها برای ایجاد یک حکومت اسلامی فراگیر با جامعه جهانی و سیاستمداران افغانستان سخن می‌گویند که روز گذشته امیر خان متقی رئیس کمیسیون ارشاد و دعوت طالبان گفت که نظام آینده به کسانی تعلق دارد که اکنون در افغانستان حاکم هستند.
روسیه:ناتو مخالف الگوریتم پیشنهادی ما بود
معاون وزیر خارجه روسیه گفت، تحولات در افغانستان در بحبوحه خروج نظامیان آمریکایی و ناتو یک نتیجه طبیعی است.
الکساندر گروشکو، معاون وزیر خارجه روسیه به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: یک نتیجه طبیعی. یوگسلاوی، لیبی و اکنون افغانستان. آیا میتوان انتظار متفاوتی داشت؟ چند تریلیون دلار بیهوده صرف شد.
روز یکشنبه، گروه طالبان تصرف افغانستان را با ورود به کابل تکمیل کرد. اشرف غنی از ریاست جمهوری افغانستان کناره‌گیری کرده و از این کشور خارج شده است. او گفت که می‌خواست از ریختن خون جلوگیری کند. به دنبال این تحولات، بسیاری از کشورها کاهش حضور دیپلماتیک داشته یا تصمیم به تخلیه از این کشور آسیای میانه گرفتند.
همچنین معاون وزیر خارجه روسیه گفت، مسکو پیشتر به ناتو الگوریتمی برای تعامل با افغانستان در صورت تخلیه در شرایط بحرانی ارائه داده بود اما این ائتلاف هیچ علاقه‌ای نشان نداد.
گروشکو گفت: ما به اعضای ناتو پیشنهاد دادیم تا الگوریتمی برای تعامل در نجات، کمک‌رسانی و تخلیه در شرایط بحرانی ایجاد کنیم. هیچ علاقه‌ای وجود نداشت، درست مثل بی‌تمایلی به پیشنهادهایی برای گفتگو و تعامل میان ناتو و سازمان پیمان امنیت جمعی در خصوص امور افغانستان.
رایزنی بلینکن با هند و پاکستان درباره تحولات افغانستان
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از رایزنی تلفنی آنتونی بلینکن با همتایانش از پاکستان و هند در خصوص تحولات کنونی در افغانستان خبر داد.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دوشنبه گفت: آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا با شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستانی صحبت کرد. این مقام‌ها در خصوص افغانستان و تحولات مرتبط به آن رایزنی داشتند. بلینکن همچنین در تماس تلفنی جداگانه‌ای با سوبرانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند در مورد همین مساله رایزنی کرد.
روز دوشنبه وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که بلینکن همچنین رایزنی‌هایی با همتایانش از روسیه و چین در خصوص افغانستان داشته است.
روز یکشنبه، گروه طالبان تصرف افغانستان را با ورود به کابل تکمیل کرد. اشرف غنی از ریاست جمهوری افغانستان کناره‌گیری کرده و از این کشور خارج شده است. او گفت که می‌خواست از ریختن خون جلوگیری کند. بسیاری از کشورهای فعال در افغانستان تصمیم گرفتند تا شهروندان و دیپلمات‌های خودشان را به دلیل نگرانی‌های امنیتی خارج کنند.
دست‌کم هفت شهروند افغان از روز یکشنبه به دلیل درگیری‌ها در فرودگاه افغانستان کشته شدند که شامل کشته شدن دو مرد مسلح افغان به دست تفنگداران آمریکایی می‌شود.
گردهمایی اتحادیه اروپا با دستورکار افغانستان
اتحادیه اروپا امروز سه شنبه نشست اضطراری برای ارزیابی وضعیت افغانستان برگزار می‌کند.
به گزارش الجزیره، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا – در توییتی نوشت که وزرای خارجه اتحادیه اروپا امروز سه شنبه یک کنفرانس ویدیویی اضطراری برای ارزیابی اولیه وضعیت افغانستان برگزار می‌کنند.
بورل گفت که افغانستان در یک دوراهی قرار دارد و همانطور که او توصیف کرد، امنیت شهروندان و امنیت بین المللی در حال حاضر در خطر است.
پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا به الجزیره گفت که تلاش‌های فشرده‌ای برای اطمینان از ایمنی کارکنان اتحادیه اروپا در افغانستان انجام می‌شود و بر هماهنگی مداوم با کشورهای عضو برای تخلیه کارکنان افغانی که در ماموریت‌های اروپایی کمک کرده‌اند و خانواده‌های آنها به مکانی امن تاکید کرد.
وی افزود که اتحادیه اروپا از نزدیک وضعیت افغانستان را دنبال می‌کند و تلاش‌های دیپلماتیک و سیاسی برای مقابله با تحولات جاری در جریان است.
سخنگوی اتحادیه اروپا خواستار آتش بس فوری و مذاکره برای حل سیاسی بحران در افغانستان شد.
وی تاکید کرد که حمایت اروپا از افغانستان همچنان مشروط به حل و فصل مسالمت آمیز مناقشه و احترام به حقوق اساسی همه شهروندان افغان از جمله زنان ، کودکان و اقلیت ها است.
در همین حال امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه گفت که افغانستان نباید به سنگر تروریستی تبدیل شود.
رویترز: ترکیه از طرح تامین امنیت فرودگاه کابل منصرف شده است
دو منبع امنیتی ترک به رویترز گفتند که آنکارا پس از خروج ناتو از افغانستان، از برنامه‌های خود برای تامین امنیت فرودگاه کابل دست کشیده است اما در صورت درخواست طالبان آماده ارائه پشتیبانی فنی و امنیتی است.
یکی از منابع روز دوشنبه به رویترز گفت که با توجه به “هرج و مرج کامل در فرودگاه کابل، روند فعالیت سربازان ترک به طور خودکار متوقف شد.”
این منبع که خواست نامش فاش نشود، افزود: “با این حال در صورت درخواست پشتیبانی فنی از سوی طالبان، ترکیه می‌تواند امنیت و پشتیبانی فنی را در فرودگاه ارائه دهد.”
طالبان به ترکیه هشدار داده که اگر نیروهایش را در اداره فرودگاه کابل نگه دارد ، عواقبی در پی خواهد داشت.
ژوئن گذشته، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده گفت که جو بایدن ، رئیس جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، همتای ترک وی توافق کرده‌اند که ترکیه پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان نقش رهبری را در تأمین امنیت فرودگاه کابل ایفا کند.
طالبان در آن زمان به ترکیه درباره برنامه‌های احتمالی برای حفظ برخی نیروها در افغانستان جهت مدیریت و نگهبانی فرودگاه اصلی کابل پس از خروج نیروهای خارجی هشدار داد و این استراتژی را “مذموم” توصیف کرد.
یکشنبه وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که پرچم آمریکا پایین آمده و سفارت واشنگتن در کابل پس از ۲۰ سال جنگ بسته شد. این امر همزمان با تمدید کنترل طالبان بر تمام مناطق افغانستان رخ داد.
استراتژی جدید ایالات متحده در دوحه تعیین شد
رئیس اسبق ستاد افغانستان وزارت امور خارجه گفت: آن چیزی که در این برهه زمانی و در خصوص افغانستان به جمهوری اسلامی ایران مربوط می‌شود این است که موضع متضاد و مخالف با اکثریت جامعه نگیرد و کماکان بر روی گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تاکید کند که البته شکل گیری چنین روندی بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد بود چرا که در مقطع کنونی طالبان دست بالا را دارد و طبیعتا این گفت‌وگوها سخت و طولانی مدت خواهد بود.
علی‌اکبر فرازی، در خصوص سقوط افغانستان و تسلط کامل طالبان بر این کشور و در پاسخ به این سوال که ایران در این مقطع چه اقدامی باید صورت دهد، گفت: سیر تحولات افغانستان از دید ناظران بیرونی سریع و برق‌آسا بود. از دید تحلیل گران اما کاملا مشخص بود که این کشور آبستن فرآیندی است که به تدریج و طبق یک سناریوی از پیش تعیین شده در حال انجام است. پیشتر نیز در مصاحبه‌ای اعلام کردم که نشست دوحه آن چیزی نبود که به ظاهر نمایش داده شد و آمریکا با طالبان دور یک میز نشست، بلکه توافقاتی در این نشست صورت گرفت که حاکی از استراتژی جدید ایالات متحده برای صحنه افغانستان بود و حالا نیز به منصه ظهور رسید.
وی افزود: سقوط کابل در پی سقوط ولسوالی‌های دیگر افغانستان اگرچه جامعه جهانی را بهت زده کرد اما فرآیندی بود که رفتار قدرت‌های بزرگ از پیش تعیین شده بودن آن را تائید می‌کند و آنها خودشان را برای چنین روزی آماده کرده بودند؛ چراکه برای اولین بار بود که می‌دیدیم در سیر تحولات افغانستان و پیشروی سریع طالبان به سمت کابل، نه آمریکا، نه هیچ کشور غربی و نه حتی روسیه و چین اقدامی صورت ندادند و گویا کاملا با رضایت‌مندی تحولات را رصد می‌کردند و در این میان پاکستان و سعودی نیز به عنوان عوامل اجرایی در صحنه حضور داشتند و به زودی ما به ازای مشارکت‌شان را دریافت خواهند کرد.
وی ادامه داد: امروز عامل نگرانی بیش از هر چیز بی‌پناهی مردم است که چگونه وجه المصالحه قرار می‌گیرند و چگونه درباره سرزمین و آینده آنها تصمیم‌گیری می‌شود. واقعیت این است که دولتمردان افغانستان در حدود بیست سال گذشته کاری در جهت رضایت‌مندی عامه مردم صورت ندادند و تنها به صرف دولتمرد بودن به جمع‌آوری ثروت پرداختند. از طرفی لازمه شکل‌گیری افغانستانی به عنوان یک ملت، دولت واحد این بود که همه گروه‌ها و نحله‌های قومی و فکری به بازی گرفته شوند و دیدیم که با روی کار آمدن اشرف غنی و برای تثبیت قدرتش تا آنجایی که توانست پشتون‌ها را به قدرت رساند و تصدی مناصب مهم را از دست تاجیک‌ها و هزاره‌ها گرفت.
رئیس اسبق ستاد افغانستان وزارت امور خارجه گفت: آن چیزی که در این برهه زمانی به جمهوری اسلامی ایران مربوط می‌شود این است که موضع متضاد و مخالف با اکثریت جامعه نگیرد و کماکان بر روی گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تاکید کند که البته شکل گیری چنین روندی بسیار سخت‌تر از گذشته خواهد بود چراکه در مقطع کنونی طالبان دست بالا را دارد و طبیعتا این گفت‌وگوها سخت و طولانی مدت خواهد بود.
وی ادامه داد: مطلب دیگری که نباید یادمان برود این است که ما باید در همین ابتدا حساسیت‌های خودمان را در خصوص مساله امنیت شیعیان و قوم هزاره به طالبان منتقل کنیم که البته نباید شکل بیان به صورتی باشد که زمینه‌ساز شکل‌گیری جبهه‌بندی شود. در کنار آن ما افغانستان فرهنگی را نباید نادیده بگیریم و باید تاجیک‌ها، فارس زبان‌ها و ازبک‌ها را حمایت کنیم و تاکید کنیم که سهم این گروه‌ها باید در تشکیل دولت آینده مدنظر قرار بگیرد و تقسیم قدرت صورت بگیرد.
وی افزود: نکته مهم دیگر در خصوص تحولات افغانستان رصد اقدامات همسایگان دیگر این کشور به ویژه پاکستان است و هوشیارانه حرکات آنها را تحت نظر داشته باشیم چرا که برخلاف دیگر همسایگان از جمله ایران که هیچ ادعای ارضی در قبال افغانستان ندارند، اسلام‌آباد ادعای طولانی‌مدت بر مناطق پشتون‌نشین این کشور دارند و باید مواظب باشیم پاکستان و سعودی به اهداف خود در افغانستان نرسند.
فرازی همچنین در خصوص انتقادات مطرح شده در خصوص عدم تعطیلی نمایندگی‌های کشورمان در افغانستان ولو برای مدتی کوتاه گفت: معمولا روند تصمیم‌گیری در جمهوری اسلامی ایران کند است که همین امر نیز منجر به شهادت دیپلمات‌های ما در مزار شریف شد. من در تماس با وزارت امور خارجه مطلع شدم که کارمندان برخی سرکنسولگری‌ها از جمله مزارشریف به کابل منتقل شده‌اند و نیروهای سفارت نیز کاهش پیدا کرده است هرچند می‌توانستیم سفارت را برای برهه‌ای کوتاه تعطیل کنیم که استدلال دستگاه دیپلماسی این بوده تا به نشانه همبستگی با مردم افغانستان و دلگرمی سفارت به فعالیت خود ادامه دهد.
دوربین‌ها نمادین اعدام شدند
طالبان بار دیگر بر افغانستان مسلط شد؛ خبری که با واکنش‌های بسیاری در داخل و خارج از کشور همراه بود. ترس و واهمه‌های بسیاری وجود دارد تا بسیاری از مولفه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بیشتر از هر دوره دیگری با تهدید به سانسور، ممنوعیت، محدودیت و حذف روبرو شوند.
تجربه نشان داده که طالبان در مناطق تحت کنترل خود، قوانین سختگیرانه‌ای را اجرا می‌کند که به ادعای سران این گروه، تمامی ریشه‌ای از شریعت اسلامی دارند. زنان در اندیشه این گروه هیچ جایگاهی ندارند و از بسیاری فعالیت‌های اجتماعی محروم هستند. محدودیت‌ها در پیش‌پا افتاده‌ترین مسائل زندگی روزانه بروز پیدا کرد، زنان اجازه خروج از خانه بدون یک نفر از اعضای مرد خانواده خود را نداشتند. تلویزیون، تئاتر، موسیقی و عکاسی نیز بر اساس قوانین این گروه حرام اعلام شدند و مردم با شدیدترین مجازات همچون سنگسار روبرو می‌شدند. اگرچه این گروه در بیانیه‌های خود اعلام کرده‌اند که به حقوق زنان احترام خواهند گذاشت و دیگری نیازی به همراهی یک مرد برای خروج از خانه ندارند و از حق آموزش برخوردار هستنند اما عملکرد و پیشنیه اقدامات آنها سبب نگرانی مردم و حامیان حقوق بشر شده است.
اگر دیدگاه‌های طالبان تغییر نکند، عرصه بر مردم تنگ می‌شود
نوید محمودی (کارگردان و فیلمنامه‌نویس) درباره پیشروی‌های طالبان می‌گوید: هفته گذشته، حوادثی در افغانستان اتفاق افتاد که به تبع آن شرایط خوبی ندارم. اگرچه نزدیک چهل سال از عمر خود را در ایران سپری کرده‌ام اما در آن کشور متولد شده‌ام. من نسبت به حوادث و رویدادهای این خطه حساس هستم، امیدوارم روزی برسد که مردم در صلح و آرامش زندگی کنند.
برخی از کارشناسان سیاسی معتقدند، به طور قطع، طالبان را میتوان برنده بلامنازع صلح ایالات متحده و این گروه دانست. صلحی که سبب شد تا این گروه بدون کوچک‌ترین مقاومتی بر افغانستان مسلط شود. آنچه که در حال وقوع است، پیامدهای متعددی نه تنها در عرصه بین‌المللی بلکه در سیاست‌های داخلی این کشور به ارمغان خواهد آورد. به عبارت دیگر میتوان گفت نمی‌توان وضعیت مردمان این کشور را روشن دانست بلکه این حوادث آینده‌ای مبهم برای افغان‌ها ترسیم کرده است.
کارگردان «شکستن همزمان بیست استخوان» معتقد است؛ اگر طالبان همان تفکرات قدیم خود را داشته باشد به طور قطع، روزگار نامرادی بر مردم خواهد گذشت و به سوی قطع رابطه با جهان کشیده خواهند شد. به گفته وی، شرایط زنان نیز سخت خواهد شد. اگر آنچه که بر زبان آورده‌اند را اجرا کنند میتوان به آینده امیدوار بود و آنها را در کنار مردم دانست.
او ادامه داد: اگر دیدگاه‌های طالبان تغییر نکرده باشد، به طور قطع افغانستان درگیر جنگ‌های داخلی درازمدت خواهد شد. گرچه من معتقدم، گروه‌های جهادی مردمی در شهرهای مختلف شکل خواهند گرفت تا با این گروه مبارزه کنند. تجربه نشان داده که جنگ داخلی سال‌ها طول خواهد کشید، طالبان سقوط خواهند کرد و از دلِ آتش وخاکستر، وضعیتی جدید به وجود می‌آید.
امیدهایی که به باد رفته است
پس از ورود نیروهای طالبان به کابل، یاس و ناامیدی در میان مردم افغانستان نمود بیشتری پیدا کرده است. مردمانی که فوج فوج ترک خانه می‌کنند و در آرزوی زندگی بهتر به کشورهای همسایه پناه می‌برند. اضطراب و ترس از آینده‌ای نامعلوم بر واهمه آنها افزوده است.
محمودی توضیح می‌دهد: من در این ناامیدی کامل امیدوار هستم که طالبان از گذشته درس گرفته باشند و به این موضوع واقف باشند که برای حکومت در دنیای امروز باید مردم را ار خود راضی نگه دارند تا بتوانند به حکومت خود در کنار مردم ادامه دهند.
اختلافات قومی، بزرگترین مشکل افغانستان است
اگرچه دولت‌های افغانستان تلاش کردند تا در مسیر توسعه سیاسی خود، مهم‌ترین مساله این کشور یعنی قوم‌گرایی را حل کنند اما به نتیجه مطلوبی نرسیدند. حضور قومیت‌های مختلف در این کشور عاملی مهم برای واگرایی در این سرزمین است و آنها را گرفتار مشکلات متعددی کرده است.
قوم‌گرایی در برخی از آثار مکتوب نویسندگان این کشور مورد توجه قرار گرفته است. پژوهشگران عرصه جامعه‌شناسی ادبیات معتقدند، هر قصه و اثر ادبی، وقایع زمان خود را بازگو می‌کند و قصه در حقیقت، شکل بیان هنری همان وقایع اجتماعی است. بنابراین میتوان رمان «بادبادک‌باز» اثر خالد حسینی را مصداقی از وضعیت جامعه افغانستان دانست. رمانی که روحیات، شرایط زندگی مردم، رفتارها و پدیده‌های اجتماعی، فراز و نشیب‌های این کشور را در سه دهه مورد بررسی قرار می‌دهد. همچنین ارجح دانستن «پشتون» ها بر «هزاره» ها در جای جای این کتاب به چشم می‌خورد.
تهیه‌کننده فیلم «چند متر مکعب عشق» در اینباره اظهار می‌کند: مسائل قومی، بزرگترین ضربه را به افغانستان وارد کرده و به تبعیت از آن، مسائل مذهبی تحت تاثیر قرار می‌گیرند. در چند ماه گذشته، شاهد حملاتی به مدارس دختران هزاره‌ای در کابل و دشت‌برچی بودیم. این مسائل، روشنگر مسیر ننگین گذشته است اما بازهم باید امیدوار باشیم که این مشکلات دیگر جایی در افغانستان نداشته باشند. امیدوارم، طالبان ۲۰۲۱ خود را منطبق با دنیای امروز ببینند.
محمودی ادامه می‌دهد: اتفاقات سه روز گذشته را از دوستان ساکن در افغانستان و رسانه‌ها پیگیری کردم. طالبان تمام تلاش خود را کرد تا به کابل برسد و به این مقصود دست یافت. شنیده‌ام در طول مسیر مثل گذشته با مردم رفتار نکرده‌اند، برای اینکه از رفتار آنها آگاهی داشته باشیم باید صبور باشیم تا گذر زمان مسائل را روشن کند. این تغییر رفتار شاید به این دلیل باشد تا بر کشور مسلط شوند و سپس آنچه که از گذشته در ذهن دارند، بر مردم عرضه کنند.
اگر طالبان تغییر نکند، دنیا در درد ما شریک باشد
به گفته این کارگردان؛ اگر طالبان همچون گذشته رفتار کنند، جهان باید برای درمان دردی که در به وجود آوردن آن شریک است، نقش داشته باشد. این امکان وجود داشت تا افغانستان به همین راحتی رها نشود. گفتگوی صلح دوحه برگزار شد، اگر تمامی مسائل مورد بررسی قرار می‌گرفت، طرفین به توافقی جامع می‌رسیدند.
جوانان افغانستانی مقابل استبداد ایستادگی می‌کنند
نویسنده «مردن در آب مطهر» باور دارد؛ امروز و فردا، روزگار سرنوشت‌سازی است. اگر طالبان برگزاری انتخابات را بپذیرد یعنی تفاوت بزرگی در دیدگاه‌هایش صورت گرفته ولی اگر تصور کند که بر افغانستان و مردم مسلط است در عرصه بین‌الملل دچار مشکل خواهند شد.
محودی اظهار می‌کند: در ۲۰ سال گذشته، افغانستان به زیرساخت‌های مناسبی دست یافت. همچنین فعالیت‌های مدنی، حضور زنان در جامعه، آمدن نشاط در زندگی مردم افزایش یافت. اگر یک جوان افغانی در زمان ساقط شدن که قدرت طالبان به دنیا آمده باشد، در حال حاضر ۲۰ سال دارد. جوانانی که در این سال‌ها به دنیا آمده‌اند و رشد کرده‌اند دیگر نمی‌توانند یک حکومت استبدادی را بپذیرند و با آن کنار بیایند.
شاید مرگ هنر و رسانه
پس از تسلط طالبان بر کابل و قوی‌تر شدن شکل‌گیری «امارت اسلامی»، هنرمندان خود را خطر می‌بینند. مخالفت‌های شدید احتمالی با اهالی هنر، مرگ هنر و هنرمند در این کشور را قریب‌الوقوع می‌کند. «خاشه زوان» کمدینی بود که در روستاهای قندهار دستگیر و تیرباران شد.
براساس پروتکل الحاقی سال ۱۹۷۷ به مقاوله‌نامه ژنو ۱۹۴۹، تخریب و آسیب‌رساندن به اماکن فرهنگی و مذهبی، جنایت جنگی قلمداد می‌شود. طالبان بارها در افغانستان مرتکب جنایت جنگی شده، نه تنها انسان‌های بی‌گناهی را به کام مرگ کشانده است بلکه در زمینه فرهنگ نیز نمود دارد.
از سال‌های نخست دهه ۹۰ میلادی تا ۲۰۰۱، طالبان حدود ۷۰ درصد از آثار موجود در موزه ملی افغانستان را نابود کرد یا آن را به یغما برد. طالبان در زمان حاکمیت خود، آثار باستانی مثل پیکره‌های انسان یا حیوانات تکه تکه کردند، گویی ابراهیم وارد بتخانه شده است. شواهد تاریخی نشان می‌دهد، دوره افول سینمای افغانستان به دوره حاکمیت طالبان ختم می‌شود. دوره‌ای که افغانستان را «کشور بدون تصویر» خواندند و فیلم‌ها و دوربین‌ها نمادین اعدام شدند.
نه تنها اهالی هنر بلکه اصحاب رسانه نیز شرایط مساعدی ندارند. فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران درباره خبرنگاران شاغل در افغانستان ابراز نگرانی کرد. ۱۲۰۰ خبرنگار در شرایط خطرناکی قرار دارند و احتمال مرگ در هر لحظه وجود دارد.
محمودی معتقد است؛ اگر طالبان به دنبال عمارت اسلامی مختص به خود باشند و تمامی روزنه‌های ارتباطی با جهان پیرامون خود را ببندند؛ به قطع، دیگر کوچک‌ترین اثری از هنر و اطلاع‌رسانی نخواهد ماند. به گفته وی، روزگار دوری نیست که طالبان آرشیو فیلم‌ها و آثار سینمایی را به آتش کشیدند. دور نیست روزگاری که عکس گرفتن حرام بود. اگر اقدامات گذشته را به طور موقت کنار بگذراند و پس از ثبات تمامی اندیشه‌ها و سیاست‌های خود را پیاده کنند، فرهنگ و اندیشه نابود می‌شود.
نویسنده و کارگردان سریال «سایه‌بان» ادامه می‌دهد: من تصور می‌کنم امکان بازگشت به آن روزگار وجود ندارد، شاید من بسیار خوش‌بین‌هستم. طالبان با سخت‌ترین سختگیری‌ها نمی‌توانند به روزگار خفقان و رعب‌آور خود بازگردد. این روزها یک گوشی تلفن حکم یک رسانه را دارد. اخبار و اطلاعاتی که در این روزها از افغانستان به دست ما رسیده به وسیله تلفن‌های شخصی ضبط شده است. تمامی افراد می‌توانند یک خبرنگار باشند و با جهان پیرامون خود ارتباط برقرار کنند. امیدوار هستم تا هنرمندان، اندیشمندان و خبرنگاران اجازه فعالیت داشته باشند؛ سرزمینی در جهان دیده خواهد شد که این گروه‌ها فرصت بیشتری برای عرض اندام داشته باشند. سرزمین‌هایی که در تاریکی مطلق مردمان خود را نگه می‌دارند، دیر یا زود از روزنه‌ای ولو کوچک نور بر مردمان آن خواهد تابید.
سینمای ایران و مردم افغانستان
علاوه بر موضوع این روزهای افغانستان که مورد توجه قرار گرفته است، سیمای مردم این کشور در سینمای ایران چندان خوشایند افغان‌ها نبوده است. سال ۹۴، محمد افسر رهبین (رایزن فرهنگی سفارت افغانستان در تهران) نسبت به تصویر کلی مردم افغانستان در سینمای ایران اعتراض کرد و در پیامی نوشت: متعجم که چرا کارگردانان ایران از میان این همه دانشمند، هنرمند، نویسنده، مهندس و مخترع که در میان مهاجران افغانستان هستند، به سراغ شخصیت‌های خیالی و کذایی می‌روند؟
محمودی در اینباره توضیح می‌دهد: اگر از نگاه‌‍‌های سطحی در آثار کمدی صرف نظر کنیم؛ تولیدات صاحب‌فکری هم به سرانجام رسیده است. همچنین نکته‌ای قابل اهمیت وجود دارد که آن امکان ساخت آثار بهتر است. در چند سال اخیر، تلویزیون رویکرد خود را تغییر داد و سریال‌های بهتری روانه آنتن تلویزیون کرد.
وی باور دارد، نکته حائز اهمیت همگرایی، برادری و دوستی میان دو ملت است که باید در این آثار مورد توجه قرار گیرد. به گفته این کارگردان، فیلمسازان به دلایل مختلف در برخی از حوزه‌های اجتماعی کم کار کرده‌اند که نیاز به ریشه‌یابی دارد. شاید اولویت‌های دیگری مدنظر بوده که به این موضوع توجه نمیشود. کارگردانان از اتفاقاتی که بر مردم افغانستان گذشته فیلم بسازند. حوداث هفته گذشته، رویدادی برای یک یا دو روز گذشته نیست، اتفاقاتی است که ریشه در سالیان دراز دارد و اکنون خود را بروز می‌دهد.
برخی از آثار تولید سینمای جهان نیز به مسائل افغانستان توجه کرده‌اند. پس از حوادث یازدهم سپتامبر و ورود آمریکایی‌ها به افغانستان، آثاری تجاری متعددی ساخته شد. محمودی تصریح کرد: رویدادها و فستیوال‌های سینمایی به طور معمول از فیلم‌هایی که درباره افغانستان، ایران یا گویش و زبان فارسی ساخته می‌شود، استقبال می‌کنند. به طور کلی، مسائل منطقه از دیدگاه آنها حائز اهمیت است.
مصائب و گرفتاری‌ها همواره سوژه‌ای جذاب برای فیلمسازان بوده است اما به زعم محمودی، اگر پیشرفت و امید به آینده در فضای افغانستان حاکم شود، این موضوعات می‌تواند در سینمای جهان مورد توجه قرار گیرد.
طالبان به منابع بانک مرکزی افغانستان در آمریکا دسترسی نخواهد داشت
رسانه آمریکایی به نقل از یک مقام آگاه گزارش داد طالبان به منابع بانک مرکزی افغانستان در آمریکا دسترسی نخواهد داشت.
یک مقام آمریکایی گفته طالبان به منابع بانک مرکزی افغانستان در آمریکا دسترسی نخواهد داشت.
پایگاه آکسیوس که این خبر را به نقل از مقام آمریکایی گزارش داده نوشته بانک مرکزی افغانستان تا ماه آوریل ۹.۴ میلیارد دلار ذخیره ارزی در خارج از کشور داشته است.
رسانه آمریکایی نوشته نگرانی ناظران بین‌المللی این است که طالبان در صورت دسترسی به منابع ارزی افغانستان با آنها چه خواهد کرد.
یک منابع مطلع به پایگاه آکسیوس گفت: «بخش اعظم دارایی‌های بانک مرکزی افغانستان در حال حاضر داخل این کشور نیستند.»
بانک مرکزی کشورها معمولاً دارایی‌هایشان را در قالب طلا یا ارزهای رایجی مانند دلار آمریکا نگهداری می‌کنند.
مقام آمریکایی به آکسیوس گفت: «هر دارایی بانک مرکزی دولت افغانستان که در آمریکا نگهداری می‌شود در دسترس طالبان قرار نخواهد گرفت.»
بعد از توافق فوریه ۲۰۲۰ آمریکا و طالبان و امضای «توافقنامه صلح» بین دو طرف، روند خروج نظامیان آمریکایی و متحدان این کشور از افغانستان شروع شد. این در حالی است که طی هفته‌های اخیر طالبان موفق به پیشروی در افغانستان و تصرف شهرهای مهم این کشور شد. گروه طالبان روز یکشنبه وارد کابل شد و دولت اشرف غنی در افغانستان سقوط کرد.
ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو ناتو در سال ۲۰۰۱ در پاسخ به حملات ۱۱ سپتامبر همان سال در آمریکا، به افغانستان حمله نظامی کردند و از آن زمان، حضور نظامی و اشغالگری آنها در افغانستان ادامه داشت.
نقش ترکیه در تحولات افغانستان
یک کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به نقش ترکیه در تحولات افغانستان و اهدافی که دارد، معتقد است که تسلط طالبان بر قدرت، می‌تواند کانون محدود کننده برای کشورهای منطقه باشد.
علی بیگدلی در گفت‌وگو با ایسنا، در تحلیل خود نسبت به تحولات افغانستان گفت: جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در مبارزات انتخاباتی اعلام کرد که نیروهای آمریکا را از افغانستان خارج می کند. زیرا در این سال ها میلیاردها دلار هزینه داشته است. از طرفی تحت فشار ناتو قرار داشته است.
وی تصریح کرد: به نظر می رسد مذاکراتی که در دوحه میان طالبان و نماینده آمریکا انجام شد در پس و پنهان این مذاکرات استراتژی های بسیار محرمانه ای طراحی شده که یک نوع القاء بی‌تفاوتی و بی‌تعهدی را در ارتش افغانستان ایجاد کند. در واقع به گونه ای ارتش را از هم گسسته‌اند که پشتون ها از آن خارج و ازبک ها وارد شدند و نارضایتی در ارتش افغانستان ایجاد شد.
این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: بعید است که آمریکا بعد از ۲۰ سال حضور در افغانستان نیروهای ارتش را آموزش نداده باشد که به راحتی کنار بکشند و شهرها سقوط کنند. از برآیند تحولات اینگونه بر می آید که آمریکایی ها خارج می شوند تا افغانستان را با نگرش جدیدی و با حضور طالبان تعریف کنند.
وی معتقد است: با توجه به شرایط پیش آمده طالبان کانون تهدید کننده برای کشورهای منطقه خواهد شد. زیرا بر خلاف القاعده و داعش که یک جریان جهان گرا بودند طالبان یک جریان درون گرا است و جنبش محلی محسوب می شود. رویه تند و تیز طالبان عامل تهدید کننده ای برای روسیه، ایران و برخی کشورهای دیگر خواهد بود.
این استاد دانشگاه با اعتقاد بر اینکه طالبان کانون تهدید کننده علیه ما خواهد شد گفت: دولتمردان ما باید به این مسئله توجه داشته باشند و رفت و آمدهایی که طالبان به پایتخت کشورها داشته استراتژی سردرگمی را ایجاد کرده است و اینگونه نیست که اگر حاکم شود با منافع کشورها کاری ندارد.
وی با بیان این که با توجه به این تحولات شاهد بودیم که روسیه مانور نظامی برگزار کرد، چینی ها از ناحیه اویغورها نگرانی هایی را داشتند اما ایران از بین کشورها بیشتر دلباخته بود، معتقد است: طالبان می تواند با گروه های غیر طالبانی اشتراک برقرار کرده و عامل تهدید کننده ای برای ما باشد.
بیگدلی اظهار کرد: طبیعتا در چنین وضعیتی القاعده و داعش هم به طالبان نزدیک می شوند اگرچه اکنون روابط پنهانی دارند. به عنوان مثال زمانی که حادثه تروریستی در مدرسه سیدالشهدا اتفاق افتاد داعش مسئولیت آن را بر عهده گرفت اما طالبان محکوم هم نکرد فقط گفت کار او نبوده است.
این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: گروه های دیگری مانند حقانی نیز در افغانستان قدرتمند هستند و این امکان وجود دارد که پیوندهای پنهانی را آشکار کنند. باید همه موضوعات مورد توجه قرار داشته باشد.
این استاد دانشگاه درباره نقش ترکیه در این تحولات نیز گفت: ترکیه از سال های قبل از سپتامبر ۲۰۰۱ روابط نزدیکی با طالبان داشته و حتی هزینه مدرسه هایشان را تامین کرده و ترکیه به دنبال این بوده که در این منطقه پایگاه امنیتی ایجاد کند. از طرف دیگر روابط نزدیکی با پاکستان دارد که سررشته همه اینها دست پاکستان است.
وی در ادامه گفت: امنیت فرودگاه کابل دست نیروهای ترکیه است. البته با توجه به اظهارات نیروهای طالبان شاید نیروهای ترکیه هم باید کنار بروند اما آنچه کاملا مشخص است روابط نزدیک اردوغان با طالبان است.
وی در پایان یادآور شد: طالبان بخاطر اینکه تمایلات عمیق دیرینه ای نسبت به اخوان المسلمین دارد که مرکز آنها هم در دوحه است، از طرفی هم اردوغان از اعضای برجسته اخوان المسلمین بوده، طبیعی است که اینها به هم نزدیک شوند.
