مذاکرات هسته‌ای دروین بر پایه برخی نشانه‌ها و اظهارنظرها تاکنون در مسیرایجاد تفاهم مشترک پیش رفته است. اما گروهی با کم اهمیت جلوه دادن تحریم های ایران در مجامع بین المللی و با طرح موضوعات چالشی فشارهای زیادی بر تیم مذاکره کننده وارد کرده و یا حتی خواستار خروج از مذاکرات شده اند.
مذاکرات هسته ای بین اعضای کمیسیون مشترک برجام چند هفته ای است که در وین پایتخت اتریش ادامه دارد. در جریان این گفت وگوها، «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز در شهر محل مذاکرات حاضر شده تا اختلافات موجود را حل وفصل و بستر را برای بازگشت این کشور به توافق هموار سازد. البته طرف گفت وگوی آمریکا، اعضای ۱+۴ هستند و ایران تاکید کرده تا زمان بازگشت کاخ سفید به تعهدات برجامی با نماینده آن دیدار و گفت وگو نخواهد داشت.
سیگنال های مثبت از مذاکرات وین
خروجی این گفت وگوها اما تا کنون مثبت و امیدبخش بوده و از اظهارات نمایندگان حاضر در نشست می توان به احیای برجام امیدوار بود. به تازگی «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر خارجه و رییس تیم مذاکره‌کننده ایران در وین گفته است «به نظر می‌رسد تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است و اشتراک در هدف نهایی بین همه وجود دارد و مسیری که باید طی شود مسیری است که مقداری شناخته شده‌تر است. البته اختلاف نظرهای بعضا جدی وجود دارد. ما فکر می‌کنیم مذاکرات به مرحله‌ای رسیده که نگارش متن، حداقل در حوزه‌هایی که اشتراک نظر وجود دارد شروع شود».
همچنین «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و رئیس نشست اعضای برجام نیز از «پیشرفت» در مذاکرات خبر داده است. از طرفی «میخائیل اولیانوف» رئیس هیات مذاکره‌کننده روسیه در وین که چند روز پیش، روند مذاکرات احیای برجام را «کند اما رو به جلو» توصیف کرده بود به تازگی در صفحه توییترش نوشته «گفت‌وگوها پس از دو هفته وارد مرحله تهیه پیش‌نویس شده است».
دیگر سیگنال های مثبت از جلسات و رسانه های اسراییلی و آمریکایی قابل مشاهده است. به گزارش تارنمای آمریکایی «آکسیوس»، دو مقام اطلاعاتی حاضر در جلسه کابینه امنیتی اسرائیل که روز یکشنبه ۲۹ فروردین ماه برگزار شده بود، گفتند که گزارش‌ها و ارزیابی‌های ارائه شده در این نشست حاکی از آن است که مذاکرات وین به توافق آمریکا و ایران می‌انجامد. در این نشست مقام‌های ارشد اطلاعات نظامی رژیم صهیونیستی و همچنین موساد شرکت داشته اند.
علاوه بر گمانه زنی ها در کابینه امنیتی اسرائیل پیرامون برجام، گزارش جمعه شب ۲۷ فروردین شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل نیز قابل توجه بود. این شبکه از جدال لفظی بایدن و نتانیاهو پرده برداشت و خبر داد که دولت بایدن به نتانیاهو پیام داده که از «حرافی خجالت‌آور» روزهای اخیر در ارتباط با انفجار روز یکشنبه در نطنز هر چه سریع‌تر دست بکشد زیرا این کار از هر زاویه «به‌شدت زیان‌بار» است.
سنگ اندازی های داخلی در مسیر مذاکرات
همزمان با اذعان و اعتراف رژیم صهیونیستی به پیشرفت مذاکرات هسته ای، سنگ‌اندازی‌ها در داخل ایران در مسیر مذاکرات شدت یافته است.
برخی طیف ها از روزهای نخست مذاکرات هسته ای در قالب «دلواپسان» قصد داشتند مانع تداوم گفت وگوها و امضای توافق شوند. این گروه های سیاسی، تحریم‌های ناعادلانه شورای امنیت را ناچیز شمردند و پس از برجام نیز مخالفت خود با این توافق را از هر طریق ممکن مطرح کردند. اینک نیز که مذاکرات در نشست وین با موفقیت همراه است، از تیم مذاکراه کننده می خواهند نشست را ترک کنند چرا که لغو تحریم ها نیاز به مذاکره ندارد.
در حالی دلواپسان با عناوینی همچون «آمریکا تحریم های اصلی را لغو نمی کند تیم ایرانی در وین معطل چیست» در صفحه نخست روزنامه های خود قصد بر هم زدن مذاکرات را دارند که رهبر معظم انقلاب چند روز پیش به اجماع داخلی در مورد انجام مذاکرات اشاره کردند.
رهبری در محفل انس با قرآن کریم در خصوص مسایل مربوط به برجام و تحریم ها و مذاکرات گفتند: «تشخیص مسئولان این است که بروند مذاکره کنند اما باید مراقبت شود که مذاکره فرسایشی نشود چرا که برای کشور ضرر دارد.»
از دیگر مانع تراشی های مخالفان برجام، تلاش برای طرح جزییات مباحث مطرح شده در مذاکرات آن در مجلس اصولگرایی است که بیشترین مخالفت ها را با این توافق داشته اند. «سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه اما روز دوشنبه ۳۰ فروردین‌ماه در نشست خبری خود، با رد ضمنی نقش مجلس شورای اسلامی در رابطه با مذاکرات مربوط به احیای برجام، گفت که تصمیم‌گیری درمورد مسائل سیاست خارجی و ابعاد مرتبط با آن در شورای‌عالی امنیت ملی انجام می‌شود که رییس مجلس شورای اسلامی نیز عضو آن است و تصمیم‌های این شورا به اطلاع رهبر جمهوری اسلامی می‌رسد.
از طرفی رفتار ضدبرجامی مخالفان دولت در این برهه رنگ و بوی انتخاباتی گرفته است. در آستانه انتخابات ریاست جمهوری یکی از مهمترین اهداف برخی جناح های سیاسی ، ممانعت از احیای برجام و بازگشت آمریکا به توافق تا قبل از انتخابات است.
مخالفان با اولویت بخشیدن به منافع حزب خود بر منافع ملی، خواستار آن هستند تا توافق هسته ای نه در دولت روحانی بلکه در دولت بعدی انجام گیرد. از این رو دولت دوازدهم را متهم می کنند که در پی امضای توافق به هر قیمتی است.
این اتهام ها به دولت روحانی در حالی مطرح می شود که ناظران معتقدند اگر دولت چنین هدفی را دنبال می کرد مذاکرات منتهی به برجام ۲۲ ماه طول نمی کشید و در روزهای اخیر نیز ایران به تلافی رفتار خرابکارانه رژیم صهیونیستی در نطنز به غنی سازی ۶۰ درصدی اقدام نمی کرد.