نمک روی کره مریخ و وجود موجودات فضایی

گروهی از محققان ناسا دریافته‌اند که به احتمال زیاد بر روی مریخ نمک‌ ارگانیک یافت می‌شود.

به گزارش باطن به نقل از ناسا، این نمک‌ها بقایای ترکیبات آلی هستند مانند ترکیباتی که پیش از این توسط مریخ‌نورد کنجکاوی کشف شده بود. ترکیبات آلی و نمک‌های مریخ ممکن است در اثر فرایندهای زمین‌شناسی تشکیل شده باشند یا بقایای حیات میکروبی گذشته باشند.

یافتن نمک در مریخ علاوه بر این که بر شواهد وجود مواد آلی در مریخ می‌افزاید، از وجود حیات در مریخ در حال حاضر نیز پشتیبانی می‌کند زیرا با توجه به موارد موجود در زمین، برخی ارگانیسم‌ها برای تامین انرژی از نمک‌های آلی مثل اگزالات و استات استفاده می‌کنند.

جیمز ام‌تی لوئیس(James M. T. Lewis)، ژئوشیمی‌دان که رهبری این تحقیقات را که در تاریخ ۳۰ مارس در مجله‌ی “Geophysical Research” منتشر شد در دست داشت می‌گوید: اگر بر روی سطح مریخ مکان‌هایی پیدا کنیم که در آن‌ها نمک‌های آلی متمرکز شده‌اند علاقه‌مندیم که بیشتر آن محیط‌ها را بررسی کنیم و آن مناطق را حفاری کنیم و به نقاطی برسیم که در آن‌ها مواد آلی بهتر حفظ می‌شوند.

آزمایش‌های آزمایشگاه لوئیس بر روی داده‌های تجهیزات ” بررسی نمونه‌های مریخ” که یک آزمایشگاه سیار درون مریخ‌نورد “کنجکاوی” است انجام شده است که به طور غیر مستقیم نشان از وجود نمک‌ دارد. اما تشخیص این نمک‌ها به طور مستقیم با این تجهیزات امکان‌پذیر نیست زیرا این تجهیزات خاک و سنگ‌های مریخ را گرم می‌کنند و بخارات ایجاد شده را برای کشف ترکیبات ماده‌ی مورد نظر مورد بررسی قرار می‌دهند. مشکل این جاست که گرم کردن نمک‌ها باعث ایجاد گازهای ساده‌ای می‌شود که ترکیبات دیگری در خاک مریخ نیز آن‌ها را آزاد می‌کنند.

با این حال لوئیس و گروهش می‌گویند تجهیزات دیگر مریخ‌نورد کنجکاوی به نام “CheMin” که از روش دیگری برای شناسایی مواد استفاده می‌کند می‌تواند وجود نمک را تشخیص دهد. تاکنون این تجهیزات نمکی تشخیص نداده‌اند.

یافتن مولکول‌های آلی و یا بقایای آن‌ها به عنوان نمک برای جستجوی حیات در جهان‌های دیگر ضروری است. اما یافتن این نمک‌ها بر روی سطح مریخ کاری چالش برانگیز است زیرا به مدت میلیاردها سال تابش تشعشعات این مواد را از بین برده و یا تجزیه کرده است.

مریخ‌نورد کنجکاوی سنگ‌ها و خاک‌هایی که ممکن است حاوی ترکیبات آلی باشند را جمع‌آوری می‌کند و به وسیله‌ی تجهیزاتش این مواد را برای تشخیص ترکیبات شیمیایی بررسی می‌کند.

دانشمندانی مثل لوئیس با استفاده از داده‌هایی که کنجکاوی به زمین می‌فرستد تلاش می‌کنند داده‌های این مواد آلی تجزیه شده را کنار هم بگذارند و هدف آن‌ها این است که بفهمند این مواد مربوط به چه مولکولی هستند و این مولکول‌ها به طور بالقوه نشان از چه اطلاعاتی درباره‌ی گذشته و حیات در مریخ دارند.

اولین تصویر ثبت شده از مریخ توسط فضاپیمای Viking 1 در سال 1976

بررسی نمک‌ در آزمایشگاه

دهه‌ها قبل دانشمندان پیش‌بینی می‌کردند که ترکیبات آلی موجود در سطح مریخ ممکن است تبدیل به نمک شده باشد. احتمال حفظ شدن این نمک‌ها بر روی سطح مریخ بیشتر از احتمال حفظ شدن مولکول‌های بزرگ و پیچیده‌ای است که زمانی در عملکرد سلول‌های زنده نقش داشته‌اند.

لوئیس و گروهش می‌خواستند بفهمند که اگر نمک بر روی مریخ وجود داشته باشد گرم کردن آن‌ها در تجهیزات مریخ‌نورد کنجکاوی چه تاثیری بر روی گازهایی که آزاد می‌کنند خواهد گذاشت. تجهیزات “برسی نمونه‌های مریخ” این مریخ‌نورد نمونه‌ها را تا ۱۰۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم می‌کند. این گرما باعث تجزیه مولکول‌ها و آزاد شدن گازهای مختلف در دماهای گوناگون می‌شود. با بررسی این گازها می‌توان به ترکیبات ماده‌ی مورد نظر پی برد.

با این حال نمک‌ها گازهایی آزاد می‌کنند که مشابه گازهای آزاد شده توسط مواد موجود دیگری در خاک مریخ است.

لوئیس گروهی از نمک‌های آلی را با پودر سیلیس بی‌اثر ترکیب کرد تا سنگ‌های مریخ را شبیه‌سازی کند و سپس آن‌ها را مورد بررسی قرار داد. او همچنین تاثیر افزودن پرکلرات به این مخلوط را نیز مورد بررسی قرار داد. پرکلرات‌ها نمک‌هایی دارای اکسیژن و کلرند هستند که روی مریخ فراوانند. دانشمندان مدت‌ها نگران بودند که پرکلرات در آزمایش‌های مربوط به یافتن مواد آلی اختلال ایجاد کند و در حقیقت این نگرانی‌ها درست بوده است. با این حال آن‌ها دریافتند که نتایجی که از ترکیبات حاوی پرکلرات به دست آورده‌اند بیشتر به داده‌های مریخ‌نورد کنجکاوی شبیه بوده است این موضوع وجود نمک‌ در مریخ را تقویت می‌کند.

مریخ‌نورد کنجکاوی جستجو برای یافتن نشانه‌هایی از نمک در مریخ را در مکانی جدید یعنی دهانه‌ی گیل (Gale) ادامه خواهد داد.

به زودی دانشمندان فرصت مطالعه‌ی سطوح زیرین مریخ را نیز خواهند یافت. مریخ‌نورد اگزومارس(ExoMars) آژانس فضایی اروپا می‌تواند سطح مریخ را تا دو متر حفاری کند. مریخ‌نورد استقامت توانایی تشخیص نمک‌ها را ندارد اما این سطح‌نورد نمونه‌هایی جمع‌آوری می‌کند تا در ماموریت‌های بعدی به زمین بازگردانده شوند تا دانشمندان بتوانند با استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته این نمونه‌ها را برای یافتن ترکیبات آلی بررسی کنند.