مدیر مسئول سایت الف با اشاره به اینکه حضور یک نامزد به صورت پوششی اساسا بر خلاف قانون نیست و در کل هم به دلیل فرد محور بودن انتخابات در ایران معلوم نیست که یک نامزد تا آخر پوششی بماند و حتما کنار بکشد، دلیل اصلی به وجود آمدن پدیده نامزد پوششی را وجود مناظرات انتخاباتی دانست.
بیژن مقدم در گفتگو با پایگاه خبری باطن در تحلیل اینکه در آرایش نهایی انتخابات کدام نامزدها باقی خواهند ماند و آیا کسانی مخصوصا به نفع آیتالله رییسی کنار خواهند رفت، گفت: منطق حکم میکند که این انصرافها صورت بگیرد و هرچند نمیتوان به صورت قطعی گفت، اما همین حالا هم در حد دو نفر که به نفع آقای رییسی کنار بروند قابل پیشبینی است.
وی در ادامه درباره اصطلاح نامزدهای پوششی و اینکه آیا این کار، اقدام درستی است یا نه، اظهار کرد: اگر نیت نامزدها واقعا حضور پوششی باشد، مردم چندان از این کار خوششان نمیآید و در دوره پیش در سال ۹۶ هم شاهد این موضوع بودیم که شخصی آمد و برنامه ارائه کرد و مردم را خطاب قرار داد و از همان آغاز به او گفته میشد که به عنوان نامزد پوششی و حامی نامزد دیگری به انتخابات وارد شده است و در نهایت نیز مشخص شد که این سخن درست بوده است.
این تحلیلگر سیاسی اصولگرا ادامه داد: اما از سوی دیگر باید قبول کرد منع قانونی خاصی برای چنین نامزدهایی وجود ندارد و قانون به نامزدها نگفته است که در هیچ شرایطی اجازه انصراف ندارند. در شرایط انتخابات ممکن است نامزدی بگوید که من تا روز آخر فکر میکردم که خودم رای میآورم، اما در روزه آخر نظرسنجیها نشان داد که رای من بسیار پایین است و به همین دلیل کنار کشیدم تا به نامزد دیگری کمک کنم و برخی از نامزدها هم ممکن زودتر این کار را انجام دهند.
وی افزود: مساله دیگری که سبب ایجاد پدیده نامزدهای پوششی شده، مناظره است و اگر مناظرهها نبود شاید چنین اتفاقاتی رخ نمیداد. در مناظرهها به نوعی صفبندی و یارکشی میشود و برخی حضور پیدا میکنند تا به دیگران کمک کنند. بسیاری از نامزدها تصمیم انصراف خود را به بعد از مناظرات موکول میکنند و با اینکه خودشان اعتقاد دارند که نامزد دیگری اصلح است، اما به دلیل اینکه ممکن آن شخص در برخی حوزهها نتواند در مناظرات با قدرت ظاهر شود، دیگر نامزدها باید باقی بمانند تا در مناظرات به او یاری برسانند و برای این کار منع قانونی وجود ندارد هرچند که از نظر اخلاقی ممکن است کسی نپسندد.
مدیر مسئول سایت الف با اشاره به اینکه همین حالا هم برخی نامزدها در مورد کنار رفتن و ماندن خود پاسخ سرراستی نمیدهند، گفت: این در صورتی است که برخی از این افراد اصلا حضورشان در عرصه انتخابات را منوط به حضور شخصی کرده بودند که آن فرد اصلا در رقابتهای نهایی حضور ندارد و بنابراین دلیل اصلی حضور این افراد از میان رفته است، اما این اشخاص همچنان حضور دارند. پس نمیتوان چندان هم با قطعیت گفت که شخصی نامزد پوششی است و کنار خواهد رفت.
وی افزود: با توجه به آنچه گفته شد در انتخابات هر چیزی ممکن است و نمیتوان با قطعیت پیشبینی کرد، اما از این نظر که رای نباید پراکنده شود، منطق حکم میکند که نامزدهای یک جناح تا نقطه تعیین شده بروند و بعد به نفع نامزد اصلح انصراف دهند تا تکلیف رای دهندگان روشن شود و آرای به صورت هدفمند هدایت شود.
مقدم در مورد ساختار مناظرات و مقایسه آن با دیگر کشورها که هر جریانی در مناظرات تنها یک نماینده دارد، گفت: مقایسه کشور ما با دیگران چندان درست نیست، چون در کشورهای به ویژه غربی نظام حزبی حاکم بوده و فرایندهای طولانی و مشخصی دارد، اما در کشور ما نظام انتخابات حزبی وجود ندارد، بلکه انتخابات بیشتر وابسته به افراد است یا به عبارتی نظام انتخابات فردی است.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی افراد ممکن است بگویند که چه کسی گفته است که من با فلان نامزد هستم؟ ما تنها در یک جبهه هستیم و جبهه نیز در حالی که اشتراکات بسیاری میان اعضاء آن وجود دارد بسیار گسترده نیز هست. به عنوان مثال آیا میتوان گفت که آقای محسن رضایی از نظر اعتقادی و چارچوبهای کلی سیاسی با دیگر نامزدهای جناح اصولگرا در یک جبهه قرار ندارد؟ پاسخ قطعا منفی است، اما ما میبینیم که ایشان میگوید قصد کنار رفتن ندارد، چون حزبی وجود ندارد که به ایشان بگوید باید انصراف دهد و جبهه چنین ویژگیای را ندارد.
این تحلیلگر سیاسی اصولگرا با بیان اینکه شورای نگهبان نیز در احراز صلاحیتها به همین شیوه عمل میکند، اظهار کرد: شورا نیز افراد را مورد توجه قرار میدهد و صلاحیت آنها را بر طبق قانون بررسی میکند و کاری به این ندارد که چه کسی در کدام حزب است تا توازنی میان آنها برقرار کند. به گفته شورای نگهبان اصلا چنین کاری به این شورا ربطی ندارد و وظیفه آن آرایش صحنه انتخابات با حضور همه جریانها نیست.
مقدم با تاکید بر اینکه ما در کشور دو جریان اصلی به مفهوم کلی داریم که صحنهگردان و فعال هستند و سازوکار رای سازی در میان جامعه و شبکه اجتماعی گسترده دارند، تصریح کرد: اما در نهایت انتخابات ایران بر مبنای افراد است نه احزاب جریانها.
وی در پایان با اشاره به اینکه این جریانها هیچ یک رای غالب برای خود ندارند و این رای مردم است که در سبد آنها جابجا میشود، گفت: این جریانها هیچ یک حزب نیستند و انسجام و ویژگیهای یک حزب واقعی را ندارند و در همین انتخابات تفاوت این جریانها با یک حزب واقعی کاملا روشن است. برای نمونه در جبهه اصلاحات شاهدیم که بخشی میگوید ما در انتخابات شرکت نمیکنیم، بخشی میگوید که به آقای مهرعلیزاده رای خواهد داد و بخشی دیگر از آقای همتی حمایت میکند و حتی بخشی هم از آقای رییسی حمایت کرده است! و همین موضوع نشان میدهد که انتخابات در ایران بیشتر به افراد وابسته است تا احزاب و گروهها.