انتخابات سیزدهم ریاست‌جمهوری با همه فراز و نشیب‌هایش به پایان رسید و فصل جدیدی از خدمت برای سازندگی ایران، از هفته‌های آینده آغاز می‌شود. با این همه تبیین ابعاد مختلف حماسه‌ای که ملت ایران در روز 28 خرداد خلق کردند، همچنان ضروری است.
از این رو، خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، گفت‌وگویی را با آیتالله سیّد احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و عضو شورای نگهبان ترتیب داده است که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.
حضور مردم را در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری چگونه دیدید؟
** دشمن در 28 خرداد ناکام ماند
آیتالله خاتمی: در همه انتخابات تنها مسئله اول برای نظام حضور گسترده مردم بوده است و در مجموع میانگین حضورها قابل قبول و ستودنی بوده است. اما حضور این بار چند ویژگی منحصر به فرد داشت. یک اینکه شرایط گوناگونی در کشور بود و کسانی نگران بودند با حضور گرفتار آن شوند. دوم اینکه دستگاه الکترونیکی تشخیص هویت از آغاز تا پایان مدام قطع و وصل می شد بویژه هنگام صبح که حضور متدینین بیشتر است.
نکته سوم این است که هجمه دشمنان مبنی بر آنکه رای ندهید با لحن های مختلف حتی لحن التماس، تا جائیکه آنها انتظار حدود ده یا پانزده درصدی حضور را داشتند می توان گفت که تلاش دشمن برای بازداشتن مردم از حضور در عرصه فضای مجازی به مراتب بیشتر از گذشته بود.
با توجه به این سه نکته باید گفت آرا بیش از چهل و هشت درصدی یک موفقیت است و به نحوی می توان آن را ناکام گذاشتن دشمن نامید.
برخی انتخابات 28 خرداد را با رفراندوم (همه پرسی جمهوری اسلامی) مقایسه می کنند. نظرتان در رابطه با این مقایسه چیست؟
** شرایط انتخابات 28 خرداد با رفراندوم اول انقلاب فرق داشت
آیتالله خاتمی: با آنچه در پاسخ سوال اول گفته شد این مقایسه نادرست است. آن زمان نه این دشمنان را داشتیم نه شرایط کودتایی داشتیم و نه این سطح از مشکلات. بر این اساس این قیاس قیاس مع الفارق است.
** برخی مشارکت ۴۸/۸ درصدی را در حد پایین ترین میزان در انتخابات ها نامیده اند. نظرتان در این باره چیست؟
آیتالله خاتمی: اگر شرایط مساوی بود این سخن قابل قبول بود. باتوجه به شرائط نامساوی که گفته شد این سخن غیر منصفانه است.
شما در سخنرانی در جمع اساتید بسیج دانشگاه گفته اید که بعد از انقلاب استقبال فوق العاده مردمی را از نامزدی آیت الله رئیسی در مورد دیگری سراغ ندارم. این مبالغه نیست؟
** آنچه درباره استقبال از نامزدی رئیسی گفتم، واقعیت بود
آیتالله خاتمی: آری من از استقبال فوق العاده مردمی از نامزدی گفته ام و این یک حقیقت است که همه کسانی که شرایط قبل از نامزدی ایشان را در جریان هستند تصدیق می کنند. ایشان نمی خواستند در عرصه ریاست جمهوری بیایند و مایل بودند که در همان عرصه قوه قضائیه خدمتگزار باشند، لکن استقبال فوق العاده مردمی چه عموم مردم چه نخبگان چه گروه ها او را به این میدان کشاند. من نگفتم بالاترین حضور را شاهد بودیم یا رأی ایشان بالاترین رأی بود که پاسخ دادند 68-76-84-92 آرا بیشتر بوده است. بر این اساس سخن من از استقبال از نامزدی ایشان بوده است. الان هم بر همان باورم.
برخی این سخن را تملق آمیز و تعریف نجومی نامیده اند. نظرتان چیست؟
** کسانی که تهمت تملق می‌زنند را به خدا واگذار می‌کنم
آیتالله خاتمی: تملق و زیاده گویی در ستایش است ولی به اندازه سخن گفتن تملق نیست من یک واقعیت را گفته ام. و محور حرفم استقبال از نامزدی ایشان بوده نه حضور یا میزان آراء ایشان. من این عنوان تملق را بی انصافی می دانم. امیرمومنان علی (ع) فرمود: الثناء باکثر من الاستحقاق ملق و التقصیر عن الاستحقاق عی او الحسد. بیش از اندازه ستودن تملق است و کمتر از آنچه حق است ناتوانی یا حسادت است. من این جواب را برای ثبت در تاریخ گفتم تا برخی نگویند تملق بودن را خاتمی با سکوتش تایید کرد. بند بند وجودم از تملق بیزار بوده و هست و از آن به خدا پناه می برم و این اتهام را نزد خدا شکایت می برم و آنان را به خدا واگذار می کنم.
** گفته اند نصیحت شود که این تعاریف به کار برده نشود…
آیتالله خاتمی: من هم نصحیت می کنم در گفتار اشخاص دقت شود، درست فهم شود تا سر از بی انصافی و خلاف واقع گویی در نیاورد.
برخورد شما با دولت جناب آقای رئیسی چه خواهد بود؟
** به هیچ دولتی چک سفید امضاء نمی‌دهیم
آیتالله خاتمی: نسبت به دولت های پس از انقلاب حامی ناصحیم. حمایت می کنیم چون دولت اسلامی است، ناصحیم یعنی خوبی ها و عملکردهای شایسته را می بینیم و تجلیل و تشویق می کنیم و عملکرد های نادرست را مورد نقد سازنده که همان امر به معروف و نهی از منکر است قرار خواهیم داد و به عبارت دیگر ما به هیچ دولتی چک سفید امضا نداده ایم و نخواهیم داد و به باور بنده این نگاه دینی در برخورد با دولت ها است.
به نظر شما برخورد مخالفان رئیسی با دولت ایشان چگونه خواهد بود؟
** دولت رئیسی نیامده، برخی تخریب را کلید زده‌اند
آیتالله خاتمی: من پیشگو نیستم ولی به نظر می رسد مخالفان منصف با انصاف برخورد می کنند و در ارزیابی‌شان هم نقاط قوت را می‌بینند هم نقاط ضعف را، آنگاه قضاوت می کنند. این دسته، کینه توزانه و مغرضانه برخورد نمی کنند. لیکن برخی از کسانی که هنوز دولت آقای رئیسی شروع نشده لباس مخالفت به تن کرده و با کلید واژه مطالبه گری از آغاز، درصدد تخریب دولت ایشان خواهند بود. اصل مطالبه گری یعنی این طلب که به وعده تان وفا کنید این اصل دینی است و به تعبیر مولی علی (ع) کلمه حق ولی برخی از اینان مطالبه گری می گویند و تخریب مرادشان است. ولکن یراد بها الباطل که این برخورد غیر اسلامی و ناجوانمردانه است.
برخورد اسلامی در این رابطه چیست؟
** تأیید دولت به‌معنای به‌به گفتن نیست، بلکه به‌معنای تشویق بجا و نقد بجاست
آیتالله خاتمی: رئیس محترم جمهور منتخب خود را رئیس جمهور همه بداند چه آنان که به او رأی داده اند چه آنان که به او رأی نداده اند و حتی کسانی که در انتخابات شرکت نکرده اند. چون همه شهروند این کشورند و باید چتر حمایتی ایشان بر سر همه باشد. و از طرفی مردم، نخبگان در حد توان خود دولت را کمک کنند تا بتواند گره از مشکلات بگشاید و گرفتاری مردم را برطرف کند و این با حضور فعال ناصحانه است. مدام به به گفتن به‌معنای تأیید نیست و تأیید یعنی تشویق بجا و نقد بجا و سازنده.
اگر بخواهید در این رابطه یعنی ریاست جمهوری سخنی با رئیس جمهور منتخب بگویید، چیست؟
** رئیسی دولت‌های قبل از خود را مورد ارزیابی قرار دهد
آیتالله خاتمی: بنده حرف های گفتنی با ایشان دارم که حضوراً آنها را خواهم گفت، ولی اینک در پاسخ سوال شما یک جمله دارم و آن این است به رئیس جمهور منتخب عرض می‌کنم یک دور دولت های پیش از خود را ارزیابی نقادانه داشته باشند؛ نقاط قوت آنها را بگیرند و دنبال کنند و نقاط ضعف آنها را یافته و از آنها کناره گزینند. این از رموز موفقیت است.