مؤسس مرکز مطالعات راهبردی افغانستان گفت: طرح صلح باید مبتنی بر قطع جنگ در افغانستان و جست و جوی منافع مشروع بازیگران بیرونی از طریق صلح و ثبات در افغانستان باشد اما متاسفانه تا امروز سیاست حمایتی پاکستان از اقدامات نظامی طالبان مانع جدی را پیش روی طرح‌های ایجاد صلح به وجود آورده است. اگر جمهوری اسلامی ایران می‌تواند پاکستان را متقاعد کند که در سیاست‌های گذشته خود در قبال افغانستان تجدیدنظر کرده و به پروسه صلح کمک کند فکر می‌کنم در این ارتباط گام موثر برداشته خواهد شد.
ایران می‌تواند برای پیشبرد گفت‌وگوهای صلح افغانستان نقش سازنده‌ای ایفا کند
وی افزود: متاسفانه علیرغم اینکه قرارداد دوحه بین طالبان و آمریکا به امضا رسید، ما شاهد اثر مثبتی نبودیم و این نشان‌دهنده فقدان اجماع منطقه‌ای در خصوص مساله افغانستان است. ما امیدواریم که این اجماع منطقه‌ای شکل بگیرد. جمهوری اسلامی ایران می‌تواند برای ایجاد اجماع منطقه‌ای و پیشبرد گفت‌وگوهای صلح افغانستان نقش موثر و سازنده‌ای ایفا کند.
نباید اجازه داده شود که افغانستان به محلی برای جنگ‌های نیابتی تبدیل شود
استاد دانشگاه، عضو و مؤسس مرکز مطالعات راهبردی افغانستان همچنین در این خصوص که علیرغم وجود دید مثبت مردم افغانستان به ایران و همچنین نزدیکی جغرافیایی و فرهنگی دو کشور، در سال‌های اخیر حضور آمریکا در افغانستان مانع تحقق نزدیکی راهبردی دو کشور شده است، گفت: از پیچیدگی‌های جنگ افغانستان متاسفانه رقابت‌های بیرونی و تعارض‌های خارجی در قضیه افغانستان است و ما بارها تاکید کرده‌ایم که افغانستان یک کشور مستقل و برخوردار از حاکمیت ملی است که برای حفظ منافع ملی خود در صدد ایجاد روابط دوستانه با کشورهای همسایه و منطقه است و برای تامین صلح و ثبات در افغانستان نباید تعارضات منافع بیرونی به داخل کشور کشیده شود و نباید اجازه داده شود که افغانستان به محلی برای جنگ‌های نیابتی تبدیل شود.
ایران، پاکستان و کشورهای فرامنطقهای اجازه ندهند تعارض منافع، جنگ افغانستان را پیچیده‌تر کند
وی یادآور شد: ادامه این تعارضات در افغانستان طبعا صلح، ثبات و امنیت را به خطر می‌اندازد و موجب ادامه یافتن جنگ‌های طولانی خواهد شد که طبعا نه به نفع منطقه و دنیا و نه به نفع کشورهای همسایه است؛ از این جهت ما به دنبال این هستیم که جمهوری اسلامی ایران و پاکستان و کشورهای فرامنطقهای در افغانستان با توجه به منافع کلان منطقه و نظام بین‌الملل در رابطه با افغانستان پیگیری کنند و اجازه ندهند تا تعارض منافع، جنگ افغانستان را پیچیده‌تر کند.
سیاست حمایتی پاکستان از اقدامات نظامی طالبان مانع جدی پیش روی طرح‌های ایجاد صلح است
سجادی در ارزیابی طرح تهران برای ایجاد گفت‌وگوهای سه‌جانبه با اسلام‌آباد برای ایجاد ثبات در افغانستان گفت: طرح صلح باید مبتنی بر قطع جنگ در افغانستان و جست‌و‌جوی منافع مشروع بازیگران بیرونی از طریق صلح و ثبات در افغانستان باشد اما متاسفانه تا امروز سیاست حمایتی پاکستان از اقدامات نظامی طالبان مانع جدی را پیش روی طرح‌های ایجاد صلح به وجود آورده است. اگر جمهوری اسلامی ایران می‌تواند پاکستان را متقاعد کند که در سیاست‌های گذشته خود در قبال افغانستان تجدیدنظر کرده و به پروسه صلح کمک کند، فکر می‌کنم در این ارتباط گام موثر برداشته خواهد شد.
طالبان همچنان بر طبل جنگ می‌کوبند
هر جریانی بخواهد از طریق زور و خشونت قدرت را به دست بگیرد، در نهایت با بن‌بست روبرو می‌شود
عضو لویه جرگه قانون اساسی افغانستان در خصوص برخی مواضع که از تغییر رویکرد طالبان حکایت دارد نیز گفت: یکی از انتقاداتی که نسبت به کشورهای منطقه و فرامنطقهای می‌شود، نوع نگاه به مسائل افغانستان است. کشورهای بیرونی باید نسبت به افغانستان نگاه درون‌گرا داشته باشند و نفع و خیر مردم افغانستان باید نسبت به مراودات مقطعی در اولویت قرار گیرد. آنچه ما در داخل مشاهده می‌کنیم این است که متاسفانه تغییری در رویکرد طالبان ایجاد نشده و آن‌ها همچنان بر طبل جنگ می‌کوبند و تلاش دارند که از طریق جنگ حکومت را در افغانستان به دست بگیرند و هر جریانی که تلاش کند از طریق زور و خشونت قدرت را به دست بگیرد، در نهایت با بن‌بست روبرو می‌شود و این رویکرد قطعا موثر نیست.
بحث از تغییر طالبان سطحی‌نگرانه است
اعمال فشارهای منطقه‌ای برای توقف سیاست جنگی طالبان به نفع مردم و نظام سیاسی افغانستان است
وی افزود: بحث از تغییر طالبان قطعا سطحی‌نگرانه است و این گروه نه به لحاظ ایدئولوژی و نه به لحاظ تاکتیک و استراتژی هیچ تغییری نکرده‌اند و اعلام نکرده‌اند که حاضر هستند از طریق گفت‌وگو و مشارکت عمومی نظام سیاسی آینده را بسازند. آن‌ها تاکید دارند که تا زمانی که به حکومت برسند، جنگ در کشور ادامه خواهد داشت و از این جهت اعمال فشارهای سیاسی و دیپلماتیک منطقه برای توقف سیاست جنگی طالبان می‌تواند به نفع مردم و نظام سیاسی افغانستان باشد. نظام سیاسی فعلی در افغانستان ظرفیت تامین مناسبات سیاسی با کشورهای منطقه را دارد.