مصوبه اخیر شورای سنجش و پذیرش کشور درباره ممنوعیت ادامه تحصیل در رشته‌های غیر مرتبط کارشناسی ارشد با واکنش‌های انتقادی بسیاری از سوی مسئولان و داوطلبان روبرو شد.
بر اساس مصوبه اخیر شورای سنجش و پذیرش کشور، از سال ۱۴۰۱، سنجش و پذیرش داوطلبان در آزمون کارشناسی ارشد فقط از بین دانش‌آموختگان دوره کارشناسی رشته‌های مرتبط امکان‌پذیر خواهد بود.
رشته‌های مرتبط برای هر یک از رشته‌هایی که در آزمون کارشناسی ارشد پذیرش دانشجو دارد، قرار است به زودی تعیین شود.
تاکنون پذیرش دانشجو در آزمون کارشناسی ارشد در همه رشته‌ها از بین همه داوطلبان و صرف نظر از رشته تحصیلی دانشجو در دوره کارشناسی صورت می‌پذیرفت و حتی تعداد قابل توجهی از دانشجوهای رشته‌های فنی و مهندسی در دوره کارشناسی ارشد به رشته‌های علوم انسانی مهاجرت می‌کردند.
محمدرضا آهنچیان، مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی آموزش‌عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در نامه‌ای از مدیران کارگروه‌های تخصصی گسترش و برنامه‌ریزی آموزش عالی دانشگاه‌ها خواسته تا تاریخ ۲۴ تیر ۱۴۰۰ رشته‌های مرتبط برای هر یک از رشته‌هایی که در آزمون کارشناسی ارشد پذیرش دانشجو دارند را تعیین کنند.
بنابراین امکان ادامه تحصیل در رشته‌های غیرمرتبط دوره کارشناسی ارشد ممنوع می‌شود.
ابلاغ این مصوبه با واکنش‌های انتقادی فراوانی روبرو شده است، برخی از منتقدان این موضوع معتقدند اغلب داوطلبان کنکور تحت تأثیر راهنمایی و علایق غیر واقعی هستند و تازه بعد از ورود به دانشگاه و فارغ‌التحصیلی راه و علاقه واقعی خود را پیدا می‌کنند که با این ممنوعیت امکان تجربه دیگر از آنها گرفته می‌شود.
لغو این مصوبه را دنبال خواهیم کرد
همچنین علی کریمی فیروز جایی، عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس در واکنش به مصوبه مذکور اعلام کرد: هرگونه تصمیمی در این خصوص باید در حضور نمایندگان ناظر مجلس در شورای سنجش و پذیرش صورت پذیرد ولی هیچیک از ناظرین مجلس یازدهم در نشستی که این تصمیم اتخاذ شده، حضور نداشتند.
وی از مخالفت جدی کمیسیون آموزش با مصوبه شورای سنجش و پذیرش خبر داد و گفت: از مراجع قانونی لغو این مصوبه را دنبال خواهیم کرد.
تا زمانی که این مصوبه در شورا بررسی و تصویب نشود، قابل اجرا نیست
فاطمه زرین‌آمیزی سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور نیز در پاسخ به انتقادهایی که نسبت به مصوبه جدید وزارت علوم در خصوص لغو پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد از رشته‌های غیرمرتبط، انجام می‌گیرد گفته است: این مصوبه باید در شورای سنجش و پذیرش بررسی شود، فعلاً تا زمانی که این مصوبه در شورا بررسی و تصویب نشود، قابل اجرا نیست.
به اتکاء کدام دانش و مطالعه، این تصمیم‌ها اتخاذ می‌شود
اظهار نظر و انتقاد از مصوبه مذکور همچنان ادامه دارد تا جایی که این انتقادها به معاون وزارت ارتباطات هم رسید. امیر ناظمی در یکی از شبکه‌های اجتماعی در واکنش به مصوبه جدید وزارت علوم عنوان کرد: کاش برای دستورات و مصوبات لازم بود دلایل هم منتشر می‌شد خصوصاً مواردی که برای اولین بار در جهان و تاریخ، ابداع می‌شود و خصوصاً برای اینکه بفهمیم چه کسانی به اتکاء کدام دانش و مطالعه، این تصمیم‌ها را می‌گیرند. گویا دیگرانی هستند که تشخیص می‌دهند چه رشته‌ای به علایق من مرتبط است.
با اعمال قوانین سلبی نمی‌توان نظام آموزشی را اصلاح کرد
علاوه بر مسئولان، داوطلبان کارشناسی ارشد نیز نسبت به این مصوبه با اظهار نظرهای مثبت و منفی واکنش نشان دادند.
یکی از منتقدان عنوان کرده است با اعمال قوانین سلبی نمی‌توان نظام آموزشی را اصلاح کرد. این کار فقط حق کسانی را که به دلیل عدم هدایت تحصیلی صحیح، رشته‌ای نامناسب را در دوره کارشناسی انتخاب کرده‌اند ضایع می‌کند و به طور خاص با جلوگیری از ورود افراد مستعد به رشته‌های انسانی، این رشته‌ها را بیش از گذشته در ایران تضعیف می‌کند.
با اصلاح کنکور از جمله اصلاح ضرایب دروس تخصصی و همچنین الزام مصاحبه برای کسانی که تغییر رشته می‌دهند و یا افزایش تعداد واحدهای جبرانی برای این دانشجویان می‌توان مشکل را حل کرد.
یکی دیگر از منتقدان این طرح با ذکر مثالی عنوان کرده است: شورای سنجش و پذیرش درباره ابن سینا نظری ندارند؟ ابن سینا ریاضی دان، فیزیکدان، شاعر، پزشک، منجم و ستاره شناس، استاد جغرافیا و فیلسوف بود، احتمالاً اگر ابن سینا الان در بین ما می‌بود، آقایان نمی‌گذاشتند در رشته “غیرمرتبط” درس بخواند.
بررسی مصوبه جدید وزارت علوم در کمیسیون آموزش مجلس
احمد حسین فلاحی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به مصوبه مذکور گفت: هفته آینده این موضوع در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس مطرح و بررسی خواهد شد.
وی افزود: کمیته آموزش عالی کمیسیون آموزش و تحقیقات پیگیر این موضوع خواهد بود.
سکوت وزارت علوم در برابر موج واکنش‌های منفی
با وجود موج اعتراض‌ها، هنوز وزارت علوم در این خصوص واکنشی نشان نداده است، باید منتظر بود و دید که آیا با وجود واکنش‌های انتقادی، شورای سنجش پذیرش دانشجو و وزارت علوم بر مواضع خود پافشاری کرده یا اینکه عقب نشینی خواهند کرد.