روزنامه رأی الیوم چاپ لندن در نوشتاری به قلم عبدالباری عطوان نوشت: چرا گام اردوغان برای درگیر شدن نظامی درافغانستان برای تمایل به نزدیکی تل آویو همزمان شده است.
عبدالباری عطوان در تحلیلی در روزنامه رأی الیوم نوشت: آیا ترکیه نماینده جدید آمریکا در کابل پس از عقب نشینی خواهد شد؟ چگونه طالبان به سرعت تهدید کرد این اقدام عواقب وخیمی خواهد داشت؟ آیا هدف بعدی آمریکا مثلث چین-روسیه-ایران است و در این راه دوباره از اسلام سیاسی کمک می‌گیرد؟
در این مقاله آمده است:
۱- جنبش طالبان به سرعت به رئیس جمهور ترکیه پاسخ داد و با توافق نظامی مخالفت کرد که او در تلاش برای امضای آن با آمریکا است و به بقای نیروهای ترکیه پس از خروج تمامی نیروهای ناتو به منظور حمایت از فرودگاه کابل و اداره آن منجر خواهد شد. طالبان نسبت به عواقب وخیم چنین اقدامی هشدار داد.
۲- این پیشنهاد ترکیه که خلوصی آکار از جزئیات آن صحبت کرد با تماس تلفنی اردوغان با همتای اسرائیلی‌اش هم زمان شد. وی به اسحاق هرتزوگ تبریک گفت و تاکید کرد روابط ترکیه و اسرائیل برای امنیت و ثبات منطقه مهم است. این در حالی است که خبرهای تأیید نشده از اتخاذ گام‌هایی برای نزدیکی دو طرف در سطوح بالا طی هفته‌های آینده حاکی است.
۳- از ماهیت توافق محرمانه میان ترکیه و آمریکا خبر نداریم اما مسئله بزرگ‌تر از اداره فرودگاه کابل پس از خروج نیروهای آمریکایی است. همچنین بهای سیاسی و مادی که ترکیه به خاطر ایفای نقش نماینده آمریکا در افغانستان دریافت خواهد کرد، همچنان مبهم است و نیز رابطه نزدیکی قریب الوقوع اسرائیل-ترکیه با این توافق معلوم نیست.
۴- مسئله عمیق‌تر از حفاظت از فرودگاه است به ویژه اینکه خروج نیروهای آمریکایی احتمالاً با توجه به درگیری‌های نژادی و فرقه‌ای به جنگ داخلی در افغانستان منجر خواهد شد. همچنین قدرتهای بین المللی و منطقه‌ای بزرگی حضور دارند که به دنبال دستیابی به نفوذ با یکدیگر رقابت دارند و منظور ما اینجا پاکستان، ایران، هند و روسیه است و آمریکا را فراموش نمی‌کنیم که می‌خواهد انتقام شکست خود را بگیرد و طالبان را از برپایی امارتی اسلامی بازدارد و افغانستان را به پایگاهی برای شبه نظامیانی تبدیل کند که از آنها برای بی‌ثبات کردن چین به بهانه اقلیت‌های اویغورها حمایت کند.
۵- سوالی که در پایتخت‌های این کشورها مطرح می‌شود این است که آیا ترکیه نیروهای خود را به افغانستان برای توسعه نفوذ اعزام خواهد کرد یا اینکه از نیروهای مزدور خود یعنی سوری‌ها و ترکمن‌ها استفاده خواهد کرد به عبارت دیگر همان کاری که در لیبی، سوریه و آذربایجان انجام داد؟
۶- مخالفت جنبش طالبان با توافق آمریکا-ترکیه به این معنا است که نیروهای ترکیه هدف حملات این جنبش قرار خواهند گرفت. همچنین به این معنا است که نیروهایش نیروهای دوست نیستند بلکه دشمن محسوب می‌شوند که حضورشان نقض حاکمیت این کشور و امنیتش محسوب می‌شود و همانطور که سخنگوی طالبان گفت اگر ترکیه کشوری مسلمان و دوست است باید اولاً از ائتلاف ناتو خارج شود و نیز همکاری اش را با آمریکا متوقف کند.
۷- جنبش طالبان بیش از بیست سال با ناتو جنگید و بر آمریکا که این ائتلاف را رهبری می‌کند پیروز شد. از این رو مقابله با نیروهای ترکیه دشوار نخواهد بود چرا که از آمریکا و ائتلاف ناتو قوی‌تر نیست.
۸- مهم‌تر اینکه جنبش طالبان روابط قوی با چین، ایران و روسیه دارد یعنی کشورهایی که آمریکا خواهان هدف قرار دادن آنها در آینده است و سخنگوی این جنبش اعلام کرد چین کشور دوست افغانستان است و به اویغورها اجازه مداخله در امور خود و نیز تهدید امنیت و ثباتش را نخواهد داد و افزود مصر، عربستان و پاکستان تحریم اروپا و آمریکا علیه چین را به علت ظلمش در حق اویغورها حمایت نکردند چرا ما از این کشورها تبعیت نکنیم؟ این پاسخ میزان تحول این جنبش و پختگی‌اش را بازتاب می‌دهد و اینکه از بیست سال جنگ درس گرفته و به عملگرایی بیشتر گرایش پیدا کرده است.
۹- آمریکا در سطح نظامی از افغانستان خارج می‌شود اما از نظر سیاسی خارج نمی‌شود و جنگی نیابتی را علیه طالبان و متحدانش به راه خواهد انداخت و تجربه زیادی در این عرصه دارد و بعید نمی‌دانیم از برگه اسلام سیاسی برای بار دوم و سوم در افغانستان استفاده کند همانطور که در سوریه، عراق، لیبی و مصر استفاده کرد و صدها هزار مجاهد را برای خارج کردن اتحاد شوروی از افغانستان و گرفتن انتقامش در ویتنام استخدام کرد.
۱۰- رئیس جمهور اردوغان بعد ازاین که محبوبیتش کاهش یافت می‌خواهد به هر قیمتی در قدرت بماند و گمان می‌کند آمریکا و اسرائیل می‌توانند پله‌ای برای وصول به این هدف و نجات اقتصاد ترکیه از بحران باشند. او اشتباه می‌کند زیرا افغانستان مانند سوریه یا لیبی نیست و هزاران کیلومتر از این کشور فاصله دارد و مهم‌تر اینکه قبیله پشتون که ۴۵ درصد از ساکنان این کشور را تشکیل می‌دهند، احساسات ملی گرایانه قوی‌ای دارند و از آن قوی‌تر باور دینی اسلامی آنها است و تمام امپراطوری‌هایی را شکست دادند که جرأت کردند به افغانستان هجوم آورند.
۱۱- خلاصه اینکه رئیس جمهور اردوغان کشورش را درگیر کندوی عسل می‌کند و در حالی از آن خارج می‌شود که گزیده شده است.