یک نماینده سابق مجلس گفت: از جهت شرایط ویژه کشور بخش اقتصادی اقتصادی کابینه مهم است وزرای قدرتمندی داشته باشد و اکثرا افراد معرفی شده هم دارای سابقه وزارت و معاونت بودند که بسیار خوب است.
ایرج ندیمی درباره وزرای پیشنهادی برای کابینه سیزدهم اظهار کرد: در ارتباط با لیست پیشنهادی رئیس جمهور موضوعات قابل بحث و بررسی وجود دارد. ابتدایی‌ترین موضوع این است که بعضی‌ها سابقه وزارت یا معاونت در کارنامه‌شان را دارند اما بعضی‌ها متاسفانه فاقد سابقه اجرایی مشخصی هستند.
وی کابینه معرفی شده را حول ستاد اجرایی دانست و در عین حال گفت: این موضوع قابل درک است چراکه مهم است وزرا با حوزه معاون اول همکاری بالایی داشته باشند.
این فعال سیاسی از سوی دیگر به چند جوان معرفی شده در کابینه نیز اشاره و ابراز عقیده کرد که این افراد بر اساس جوانی‌شان متاسفانه سابقه کاری مشخصی ندارند.
وی قوت وزرای پیشنهادی معرفی شده را در بخش اقتصادی دانست و گفت: از جهت شرایط ویژه ای که کشور با آن روبه‌رو است؛ نیاز داریم کابینه در بخش اقتصادی که مهم‌ترین موضوع روز است، وزرای قدرتمندی داشته باشد. اکثرا افراد این حوزه‌ها دارای سابقه وزارت و معاونت بودند که بسیار خوب است.
این نماینده سابق مجلس درباره نحوه تعامل مجلس شورای اسلامی با دولت سیزدهم در حوزه تایید صلاحیت‌ها نیز گفت: در باب برخورد مجلس این احتمال می رود که نمایندگان با یکی دو تا از چهره‌های معرفی شده تعامل برقرار نکنند؛ چراکه برخلاف انتظارشان از آقای رئیسی بود؛ بنابراین من فکر می کنم چند تا از این چهره ها در مجلس به مشکل بر می‌خورند.
وی خاطرنشان کرد: ما در کابینه معرفی شده با ترکیبی از افرا باتجربه و بی تجربه مواجهه هستیم که باید با جالش هایی مثل تحریم و کرونا رو به رو شوند.
این فعال سیاسی همچنین گفت: از نظر سیاست خارجی وزیری قوی و با تجربه معرفی شده است اما ایشان بین جهان عرب و غرب قرار گرفتند و کارشان سخت است.
وی ادامه داد: از نظر وزار ت کشور گزینه پیشنهادی هم خوب است؛ وی وزیر اسبق بوده و فعالیتش در حوزه‌های نظامی و سیاسی برای تعامل با نیروهای انتظامی و استان‌ها خوب است.
وی در عین حال گفت: معرفی این کابینه شگفتی نیافرید اما در اندازه فراجناحی و متخصص بودنش خوب بود. همین که این دولت خود را مجبور به استفاده از وزرای دوران احمدی نژاد نکرد، گامی رو به جلو برداشت.
فهرستی پس از مشورت های بسیار
انتخاب دولتمردان و وزرایی هماهنگ با رییس جمهوری یکی از مهم ترین دغدغه های همه روسای جمهور پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری است. آیت الله رییسی هم از این قاعده مستثنا نبوده و بر اساس خبرهای رسمی و غیررسمی از همان روزهای پس از پیروزی در انتخابات تلاش وی برای کنار هم قرار دادن افرادی با معیارهای مورد نظر آغاز شد.
در همین راستا، رییس جمهوری تلاش کرد تا در مسیر چینش کابینه از مشورت صاحب نظران و تحلیلگران بهره برده و در انتخاب دولتمردان کابینه از تجربیات مسئولان و دلسوزان سابق و کنونی کشور بهره برد.
از سوی دیگر و از همان روزهای ابتدای پیروزی آیت الله رییسی در انتخابات وی، سامانه ای از سوی رییس جمهوری منتخب به مردم معرفی شد تا تمام افراد جامعه بتوانند بهترین گزینه خود را برای تصدی پست های وزارت به رییس جمهوری معرفی کنند.
نیمه تیرماه هم از سوی دفتر رییس جمهوری منتخب با برخی از چهره ها و تحلیلگران سیاسی و کارشناسان اقتصادی از جریان ها و گروه های مختلف سیاسی و فکری تماس گرفته و از آن ها خواست شد تا دیدگاه های خود را درباره موضوعات مختلف و مهم کشور ابراز کنند.
طی روزهای منتهی به معرفی اعضای کابینه هم آیت الله رییسی، با اساتید دانشگاه و نخبگان اقتصادی و اجتماعی جلسات متعددی برگزار و راهکارهای آن ها را برای تسریع در روند حل مشکلات کشور دریافت کرد.
همچنین رییس جمهوری پیش از این هم با تاکید بر اینکه که نزدیکانش در کار وی نه دخالت کرده و نه می کنند؛ تصریح کرده بود: «بنای ما در دولت جدید آن است که با همه کسانی که در جای جای دولت کنونی فعالیت دارند مشروط بر توجه داشتن به دغدغه های مردم، همکاری کنیم، شرط همکاری با دولت جدید، قبول داشتن من نیست، افراد باید کرامت مردم را حفظ کنند و از کار آنان گره گشایی نمایند، در این صورت می‌توانند همکار دولت باشند.»
مجموع این نظرات و پیشنهادات و مشورت ها مورد بررسی تخصصی و کارشناسی قرار گرفت. بسیاری از افرادی که معیارهای لازم را برخوردار نبودند یا از تخصص مورد نیاز را نداشتند یا مورد تایید نهادهای نظارتی نبودند از فهرست حذف شدند.
استقلال و فراجناحی بودن رییس جمهوری به ویژه در شرایط کنونی کشور و میزان مشارکت مردم در انتخابات ریاست جمهوری از اهمیت ویژه ای برخودار است که به نظر می رسدآیت الله رییسی هم از همان ابتدای ورود به کارزار انتخابات و پیروزی در آن، بر این نکته مهم آگاه بوده است. رییس جمهوری چه در زمان حضور در وزارت کشور برای ثبت نام در انتخابات، چه در زمان تبلیغات انتخاباتی و روزهای مناظره و چه پس از پیروزی در انتخابات و نشست های خبری، بر این مهم تاکید کرده است که در عرصه اجرایی کشور و رقابت های انتخاباتی به صورت مستقل حاضر شده و به نظر می رسد کابینه دولت سیزدهم هم در مسیر همین استقلال چیده شده است.
در انتظار همراهی مجلس
با اعلام اسامی وزیران پیشنهادی در کابینه سیزدهم؛ مجلس به مدت دو هفته فرصت دارد تا درباره رای اعتماد به آن ها تصمیم بگیرد. «سید نظام الدین موسوی» سخنگوی هیات رییسه مجلس درباره فرآیند بررسی و رای اعتماد به وزرای معرفی شده گفته است: وزیران پیشنهادی برای معرفی برنامه های خود در کمیسیون‌های تخصصی حضور خواهند یافت و در مدت یک هفته بررسی‌ها در کمیسیون‌های مجلس صورت خواهد گرفت و پس از یک هفته نتیجه بررسی کمیسیون‌ها در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.
سخنگوی هیات رییسه مجلس درباره زمان رای اعتماد به وزرای پیشنهادی گفت: از روز شنبه و بعد از اعلام وصول اسامی وزرای پیشنهادی، اسامی در کمیسیون‌های تخصصی بررسی می‌شود که این بررسی تا پایان هفته آینده به طول خواهد انجامید و جلسه رای اعتماد پس از ایام تاسوعا و عاشورا برگزار خواهد شد.
هماهنگونه که اشاره شد، آیت الله رییسی مردان دولت خود را برپایه یک تفکر مشخص و با توجه به شرایط کنونی کشور برگزیده و به مجلس معرفی کرده است؛ بر همین اساس موضوع اخذ رای اعتماد تمامی اعضا به عنوان مهره های مشخص شطرنج برنامه های دولت سیزدهم؛ اهمیت ویژه دارد. تاکید بر اهمیت رای آوردن کل لیست کابینه از آن روست که چنین رایی برای حفظ انسجام تیمی دولت و برهم نخوردن پیوستگی کاری میان اعضای پیشنهادی در مقطع کنونی ضروری به نظر می رسد.
دولت در آغاز کار بیش از همیشه نیازمند اعتماد مجلس است تا با تمام توان کابینه را تشکیل داده و در ادامه با همراهی دو قوه، مسیر بهبود شرایط کشور هموارتر طی شود.
کابینه سیزدهم؛ ترکیبی از نیروهای جوان و باتجربه
در ترکیب وزاری معرفی شده از سوی رییس‌جمهوری به مجلس شورای اسلامی، جوانترین وزیر ۴۰ سال و مسن‌ترین آنها ۶۳ سال و میانگین سن کابینه سیزدهم۵۲ سال است که نشان از جوانتر شدن کابینه نسبت به دولت قبلی است.
جوانترین عضو کابینه پیشنهادی رییسی، حجت‌الله عبدالملکی گزینه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با ۴۰ سال سن و مسن‌ترین وزیر پیشنهادی هم احمد وحیدی با ۶۳ سن برای تصدی وزارت کشور است.
میانگین سنی وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم بیش از ۵۲ سال است و اختلاف میانگین سنی وزرای پیشنهادی دولت سیزدهم نسبت به دولت یازدهم ۵ سال و نسبت به دولت دوازدهم ۷ سال کمتر است. (میانگین سنی دولت یازدهم ۵۷ و دولت دوازدهم ۵۹ سال بود.)
همچنین میانگین سنی کابینه اول دولت هاشمی رفسنجانی ۴۱ سال، کابینه دوم دولت هاشمی رفسنجانی ۴۴ سال، کابینه اول دولت اصلاحات ۴۵ سال، کابینه دوم دولت اصلاحات ۴۷ سال، کابینه اول دولت محمود احمدی‌نژاد ۴۹ سال، کابینه دوم دولت محمود احمدی‌نژاد۵۰ سال، دولت یازدهم ۵۷ و میانگین سنی دولت دوازدهم ۵۹ سال بوده است.
از این میان، ۴ وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم یعنی عیسی زارع‌پور گزینه وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات، سید احسان خاندوزی وزیر پیشنهادی امور اقتصادی و دارایی، حسین باغ‌گلی گزینه وزارت آموزش و پرورش و حجت‌الله عبدالملکی وزیر پیشنهادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی متولدین پس از انقلاب هستند.
همچنین از میان وزیران پیشنهادی دولت سیزدهم ۱۴ نفر دارای مدرک دکتری، ۴ نفر دارای مدرک تحصیلی مهندسی و یک نفر دارای مدرک اجتهاد هستند.