سفیر سابق ایران در چین اظهار داشت: حضور ایران در پیمان شانگهای به هیچ عنوان جنبه اقتصادی نخواهد داشت و این همکاری تنها جنبه امنیتی دارد. چراکه سازمان همکاری شانگهای امنیتی-سیاسی است و مانند اکو یا پیمان‌های مشابه نیست که جنبه اقتصادی یا فرهنگی داشته باشد.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی روز گذشته پس از گفت‌وگو با «نیکلای پاتروشف» دبیر شورای امنیت روسیه اعلام کرد: موانع سیاسی برای عضویت ایران در پیمان شانگهای برداشته شده و با طی تشریفات فنی، عضویت ایران نهایی خواهد شد.
نشست سالیانه شورای سران دولت‌های عضو سازمان همکاری شانگهای قرار است روزهای ۱۶ و ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ برابر با ۲۵ و ۲۶ شهریورماه سالجاری در پایتخت تاجیکستان برگزار شود و گویا اینبار قرار است آیت الله رییسی نیز در نشست حضور داشته باشد.
برخی از کارشناسان باور دارند که با پیوستن ایران به این سازمان با توجه به همکاری‌های گسترده اعضاء آن در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، بازرگانی، پولی-بانکی، انرژی و فرهنگی قطعا فضای مناسب‌تری را برای تعاملات بین‌المللی کشورمان فراهم خواهد آورد؛ اما سفیر سابق ایران در چین معتقد است که عضویت ایران هیپچ تاثیر اقتصادی ندارد.
حسین ملائک در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا در مورد پیوستن احتمالی به پیمان شانگهای اظهار کرد: پیوستن ایران به پیمان شانگهای هیچ ارتباطی به مسائل اقتصادی نداشته و بیشتر جنبه امنیتی و سیاسی دارد. بنابراین اینکه ما به شانگهای بپیوندیم یا نه تاثیری روی مسائل اقتصادی کشور نخواهد داشت.
وی افزود: تاجیک‌ها که در مراسم تحلیف ریاست جمهوری هم شرکت کردند و نظر مثبت خود را برای پیوستن ایران به این پیمان اعلام کرده‌اند چراکه این تاجیک‌ها بودند که با پیوستن ایران مخالفت می‌کردند. موافق شدن تاجیکستان می‌تواند دو دلیل عمده داشته باشد؛ یکی از این موارد نابسامانی‌ها در افغانستان است. مشکلات در افغانستان رو به افزایش است و دولتی که می‌خواهد بر این کشور مستقر شود مطابق با خواسته‌های کشورهای شانگهای نیست، اگر طالبان در افغانستان روی کار بیاید شرایط جدیدی به وجود می‌آید که ممکن است چندان به نفع کشورهای حوزه شانگهای نباشد. به همین دلیل به فرآیندهایی فکر می‌کنند تا آن را تعدیل کنند.
ملائک در ادامه تصریح کرد: از طرف دیگر مخالفت تاجیک‌ها با حضور ایران نتیجه‌ای برای آنها نداشته به همین دلیل این تغییر موضع را داده‌اند تا ایران را خیلی از خود دور نکنند. این موارد مربوط به زمانی است که ما موانع حضور ایران در شانگهای را از دید تاجیکستان ببینیم.
سفیر سابق ایران در چین با اشاره به تاثیر روسیه و چین در این اتفاق گفت: همچنین می‌توان این موضوع را به تغییر نظر روسیه و چین که بزرگان شانگهای هستند نسبت داد و آنها هستند که تصمیم می‌گیرند چه اتفاقی رخ دهد. روسیه و چین می‌بینند که آقای بایدن هم‌سطح با آنچه آقای ترامپ به این کشورها فشار وارد می‌کرد، فشار خود را حفظ کرده است. به نظر می‌رسد که به این سادگی مماشاتی بین آمریکا و این کشورها ایجاد نمی‌شود، بنابراین به این فکر می‌کنند که نباید بدون نتیجه کشوری مانند ایران که می‌تواند برای آنها کارکرد مناسبی داشته باشد، از خود برآنند.
وی اظهار کرد: بنابراین حضور ایران در پیمان شانگهای به هیچ عنوان جنبه اقتصادی نخواهد داشت و این همکاری تنها جنبه امنیتی دارد. چراکه سازمان همکاری شانگهای امنیتی-سیاسی است و مانند اکو یا پیمان‌های مشابه نیست که جنبه اقتصادی یا فرهنگی داشته باشد. بنابراین هیچگونه پیمان‌نامه اقتصادی بین ایران و کشورهای شانگهای بسته نخواهد شد.
پیش از این محمدرضا مودودی، رئیس سابق سازمان توسعه تجارت در گفت‌وگو با ایلنا گفته بود که سهم ایران از پیمان‌های بین‌المللی تنها ۳ درصد است.