ایام عزاداری ماه محرم امسال هم مانند سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا با ابتکارات و تغییراتی همراه بود و هیئت‌های مذهبی به واسطه محدودیت‌های کرونایی اعمال شده از سوی ستاد مقابله با این بیماری در سطح کشور و طبیعتاً استان سمنان عزاداری ماه محرم منوط به اجرای دستورالعمل‌هایی مانند کاهش جمعیت، فاصله‌گذاری اجتماعی، حضور در فضای باز، استفاده از ماسک به صورت مستمر و … با دشواری‌های روبرو شدند اما این امر سبب نشد تا عزاداری امام حسین (ع) تعطیل شود.

هیئت‌های عزاداری در سراسر کشور با عشق و ارادتی که به اهل بیت (ع) دارند یک بار دیگر نشان دادند که پیشگام حفظ سلامت مردم در کنار برگزاری مراسم عزاداری بوده و سعی کردند با ابتکارات خود به بهترین نحو مراسم ماه محرم را به اجرا در بیاورند تا مردم از فیوضات این ماه بی‌بهره نمانند.

شور مثال‌زدنی

هیئت‌های عزاداری همچنین با هوشیاری مثال‌زدنی و بصیرت خود جلوی شکل‌گیری دوگانه عزاداری و سلامتی را گرفتند و با اجرای برنامه‌ها در عین رعایت پروتکل‌های بهداشتی ارادت خود به خاندان اهل بیت را به منصه ظهور رساندند.

همانطور که مصوبات ستاد کرونا اعلام کرده بود توجه به سلامتی مد نظر مقام معظم رهبری با انجام فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک، تقلیل جمعیت به میزان یک چهارم، استفاده از فضای باز، کوتاه کردن زمان عزاداری، اطعام مردم با ظروف یک بار مصرف به شکل بیرون بر و همچنین استفاده از ظرفیت جوانان برای مدیریت فضا در دستور هیئت‌های مذهبی استان سمنان قرار گرفت.

از سوی دیگر با همکاری اداره کل آموزش و پرورش استان سمنان هیئت‌هایی که مکان روباز نداشتند در حیاط مدارس در سراسر استان سمنان استقرار یافته‌اند تا بتوانند نسبت به برگزاری مراسم عزاداری با رعایت مسائل بهداشتی اقدام کنند.

استفاده از بستر مجازی

اما این همه ماجرای محرم سال جاری نیست هیئت‌های عزاداری در کنار رعایت مسائل بهداشتی به ابتکارات جالب و درخور توجه نیز دست زدند که استفاده از بستر مجازی برای ترویج شور و شعور حسینی یکی از مصادیق آن است.

هیئت‌های عزاداری در کنار رعایت مسائل بهداشتی به ابتکارات جالب و درخور توجه نیز دست زدند که استفاده از بستر مجازی برای ترویج شور و شعور حسینی یکی از مصادیق آن است

یک فعال هیئت‌های مذهبی استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر در این باره می‌گوید: هیئت ما از همان شب نخست ماه محرم در کنار حضور در فضای باز سعی کرد تا با استفاده از ظرفیت جوانان مستعد و آگاه به بسترهای مجازی تمام سخنرانی‌ها و نوحه سرایی‌های آل الله را در بستر مجازی نیز قرار دهد و این کار مورد استقبال خوب مردم نیز قرار گرفت،

محمد حسن اسماعیلی با بیان اینکه مردم استقبال خوبی از بستر مجازی هیئت‌ها داشتند، بیان کرد: طبق اعلام جوانانی که مسئول پخش زنده مراسم عزاداری هیئت سیدالشهدا در استان سمنان بودند به صورت زنده و متوسط ۱۴۰ و در برخی شب‌ها مانند شب چهارم تا ۲۵۰ نفر در بستر مجازی از مراسم ماه محرم استفاده کردند و این بسیار بیش از پیش بینی‌های ما بود.

وی با بیان اینکه استفاده از بستر مجازی توسط چند جوان در هیئت به صورت جهادی از همان ابتدای محرم پیشنهاد و مورد موافقت هیئت امنا قرار گرفت افزود: اعتماد به جوانان این بار نیز نتیجه داد و بازخورد آن در سطح جامعه حتی بیش از افرادی که در هیئت حضور داشتند نمایان شد و این امر، به مثابه ترویج شعور عزاداری حسینی مورد اقبال قرار گرفت.

موکب‌های سلامت و صوتی

از دیگر ابتکارات عزاداری ماه محرم در سراسر استان سمنان می‌توان به برپایی موکب‌های سلامت اشاره کرد معاون فرهنگی اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان در این باره گفت: از آنجا که برپایی موکب‌های پذیرایی به دلیل شیوع ویروس کرونا با محدودیت روبرو بود و هیئت‌های عزاداری در سراسر استان سمنان موکب هایی را موسوم به موکب سلامت برپا کردند و در آنها ماسک و مواد ضدعفونی برای عزاداران تهیه و توزیع شد که مورد استقبال خوب مردم نیز قرار گرفت.

حجت‌الاسلام حسین روحانی نژاد با بیان اینکه موکب‌های صوتی برای پخش نوحه‌های عزاداری و سخنرانی‌ها از دیگر ابتکارات هیئت‌های عزاداری در ماه محرم در سراسر استان سمنان محسوب می‌شود، گفت: این مکتب‌ها نیز با همراهی هیئت‌های مذهبی فضاسازی شهری و ترویج فرهنگ عزاداری را در اوج محدودیت‌ها به منصه ظهور رساند که باید از هیئت‌ها تقدیر کرد.

وی همچنین افزود: در محرم سال جاری به دلیل محدودیت‌های کرونایی تجمع مردم و دسته‌های عزاداری با ممنوعیت روبرو است در نتیجه امسال برگزاری برخی مراسم مانند نخل گردانی ممنوع است هرچند هیئت‌های عزاداری با ارادتی که به مولا دارند سعی کردند تا در بستر مجازی از تصاویر نخل گردانی و عزاداری سال‌های گذشته استفاده و همان فضا را به مردم ارائه دهند تا عاشقان و دلباختگان امام حسین علیه السلام در بستر مجازی از این تصاویر استفاده کنند.

احیای سنت‌های دیرین

یکی دیگر از اقدامات قابل توجه توسط هیئت‌های عزاداری و همچنین مبلغان دینی سال جاری احیای برخی رسوم و آئین سنتی ماه محرم استان سمنان با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی است که از جمله آنها می‌توان به چهارپایه خوانی و دسته سنگ زنی در دامغان اشاره کرد که بنا به برخی نقل قول‌ها دو قرن قدمت دارد.

از اقدامات قابل توجه توسط هیئت‌های عزاداری و همچنین مبلغان دینی سال جاری احیای برخی رسوم و آئین سنتی ماه محرم استان سمنان با توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی است

مسئول هیئت متوسلین به قمر بنی‌هاشم روستای صالح آباد دامغان در این باره می‌گوید: آئین سنتی سنگ زنی در این روستا با بیش از ۲۰۰ سال قدمت امسال با رعایت فاصله گذاری اجتماعی برگزار و به ثبت رسیده است.

محمد ابراهیم خوری با اشاره به فلسفه برگزاری آئین سنگ زنی بیان کرد عزاداران حسینی با به هم زدن دو عدد چوب خراطی شده در سبک‌های مختلف به عزاداری پرداخته و فلسفه آن برگرفته از شیون و زاری قوم بنی‌اسد بعد از دیدن پیکرهای شهدای دشت کربلا است همچنین این مراسم با اشعاری مخصوص شامل حزن و اندوه عزاداران برگزار می‌شود.

 

فرهنگ سازی هیئت‌های مذهبی

مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان با بیان اینکه از برخوردهای دوگانه با هیئت مذهبی و سایر تجمعات گلایه‌مندیم اما هیچ‌گاه این گلایه‌مندی مانع از تمکین به قانون نشده است، گفت: هیئت و مساجد حفظ سلامت مردم را خط قرمز شرعی خود می‌دانند.

حجت‌الاسلام عباس عبدالهی با بیان اینکه هیئت مذهبی بیش از سایر اقشار نسبت به رعایت پروتکل‌ها اهتمام کافی رادارند، افزود: بنای کار ما بر فرهنگ‌سازی است و باید جریان سازی رسانه‌ای در مراسم محرم انجام شود نباید فراموش کنیم که هیئت و مساجد یک ظرفیت برای مقابله با کرونا قلمداد می‌شوند.

وی بابیان اینکه ایستگاه‌های صلواتی تبدیل به موکب سلامت خواهند شد، افزود: مراسم سوگواری حسینی با رعایت کامل و جدی دستورالعمل‌های بهداشتی برگزار می‌شود. از سوی دیگر باید گفت فضاسازی شهری با همکاری شهرداری‌های استان سمنان از ابتدای محرم به گونه‌ای اعمال شده که در واقع شهر برای مردم روضه خوانی کند همچنین سازمان تبلیغات اسلامی با توجه به تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی پیرامون ازدیاد نسل شعار نسل به نسل در پناهت هستیم را برای ترویج فرهنگ فرزند آوری برای ماه محرم در نظر گرفته و هیئت‌ها نیز از آن استقبال خوبی کردند.

جلوگیری از دوگانه‌های خواست دشمنان

یکی از فواید مهم رعایت مسائل بهداشتی توسط هیئت‌های عزاداری در سراسر استان سمنان این بود که نگذاشت دشمنان انقلاب و اسلام از ایجاد برخی دوگانه‌ها سو استفاده کنند، یک فعال مذهبی در این باره گفت: استفاده از ظرفیت مدارس حضور هیئت‌های عزاداری در محله‌های روباز و رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی نشان از شعور حسینی در بین هیئت‌های عزاداری استان سمنان دارد که نگذاشتند برخی معاندان از آن سوءاستفاده کند.

استفاده از ظرفیت مدارس حضور هیئت‌های عزاداری در محله‌های روباز و رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی نشان از شعور حسینی در بین هیئت‌های عزاداری دارد

حجت‌الاسلام حسین اکبریان با بیان اینکه برخی دشمنان سعی داشتند تا دوگانه عزاداری و سلامتی را مانند سال گذشته ترویج دهند بیان کرد: هیئت‌های عزاداری یک بار دیگر نشان دادند که پیشگام رعایت مسائل بهداشتی بوده و از چنان شعور و بصیرتی برخوردار هستند که به درستی موقعیت شناسی کرده و هرگز بهانه‌ای دست دشمنان دین و انقلاب نمی‌دهند.

وی افزود: هیئت‌های عزاداری با هوشیاری تمام ارکان پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کردند و از سوی دیگر باید در نظر داشت که موقعیت شیوع ویروس کرونا محرم به شرایط بحرانی رسیده بود در نتیجه سفرهای تابستانی مهمانی‌ها و عروسی‌ها و همچنین تجمعات عامل اصلی شیوع ویروس در بین جامعه بود حال آنکه برخی می‌خواستند این تصور را بین مردم نهادینه کنند که عزاداری ماه محرم عامل شیوع ویروس کرونا است در حالی که عملاً هیچ گزارش مکتوب و مدونی در سال جاری و سال گذشته از شیوع وسیع ویروس کرونا در بین هیئت‌های مذهبی منتشر نشده و امسال نیز از دانشگاه‌های علوم پزشکی استان خواسته‌ایم تا صادقانه اگر گزارش مکتوب و مدونی از شیوع ویروس کرونا بر اساس عزاداری محرم در دست دارند حتماً آن را منتشر کنند تا مشخص شود چه کسانی با سفرها تجمعات و عروسی‌ها سبب شیوع ویروس کرونا شدند و چه کسانی در هیئت‌های مذهبی.

تلاش برای ثبت خاطرات

کرونا سبب شده تا امسال بسیاری از مراسم‌های عزاداری ماه محرم که نیاز به تجمع مردم داشت برگزار نشود از جمله آن مراسم می‌توان به دسته یا عباس در شاهرود که به ثبت میراث نیز رسیده اشاره کرد هیئت‌های عزاداری اما امسال دست از کار نکشید و سعی کردند در فضای مجازی با انتشار تصاویر و ویدئوها از این مراسم سنتی و زیبا علی رغم عدم برگزاری آن یاد و خاطر برادر گرانقدر امام حسین (ع) را گرامی بدارند.

همچنین باید به عدم برگزاری مراسم سنتی نخل گردانی که هر سال با حضور هیئت‌های عزاداری و مردم برگزار می‌شد اشاره کرد که از جمله به‌های فرهنگی آن می‌توان به نوحه معروف طوطی شکر خوار که حتی مورد توجه فیلمسازان مستندسازان و صدا و سیما نیز قرار می‌گرفت اشاره کرد که امسال علیرغم عدم برگزاری آن می‌توان در بستر مجازی یادی از آن کرد تا گام مثبتی برای ثبت آن به نام استان سمنان برداشت.