طبق آمار مرکز پژوهش‌های مجلس ۶۰ درصد کارگران کشور فاقد بیمه هستند، از این رو به اعتقاد فعالان کارگری، لازم است دولت سیزدهم جهت ساماندهی اوضاع تدبیری بیاندیشد.
طبق ماده یک قانون کار، کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاه‌ها و مؤسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی تحت پوشش قانون کار قرار دارند و بر اساس ماده ۱۴۸ قانون کار، کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند که مطابق با قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه کردن کارگران واحد خود اقدام کنند.
از سویی دیگر بر اساس بند الف ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی، کلیه افرادی که به هر عنوان در مقابل دریافت مزد یا حقوق کار می‌کنند، مشمول قانون تأمین اجتماعی هستند. بنابراین هر کارگری (که مشمول قانون تأمین اجتماعی باشد) حق دارد از اولین روز اشتغال به کار تحت پوشش بیمه قرار بگیرد.
مساله بیمه شدن کارگران به قدری حائز اهمیت است که طبق اعلام سازمان بیمه تأمین اجتماعی، کارگران روزمزد ساعتی هم مشمول بیمه اجباری تأمین اجتماعی می‌شوند. نحوه محاسبه دستمزد یک ساعت و مزایای حین کار نیز به نسبت ساعت کار موضوع ماده ۳۹ باید محاسبه و پرداخت شود.
همچنین حتی اگر کارگر و کارفرمایی در بخش خصوصی برای عدم بیمه شدن توافق کنند، این توافق باطل است و در نهایت کارفرما محکوم و جریمه خواهد شد.
این در حالیست که آمار منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که ۶۰ درصد از شاغلین کشور فاقد بیمه هستند یعنی فرد شاغل نه تنها از مزایای بیمه بی بهره است بلکه سال‌ها کار کردن فرد جزو سوابق کار او محسوب نمی‌شود و در زمان بازنشستگی و یا نیاز به بیمه بیکاری، از هر دوی این موارد بی نصیب می‌ماند.
لزوم راه‌اندازی سامانه خوداظهاری برای کارگران فاقد بیمه
در این رابطه فتح‌الله بیات رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه وضعیت بیمه کارگران به هیچ وجه قابل قبول نیست، اظهار داشت: دولت از روش‌های مختلف می‌تواند کارکنان فاقد بیمه را شناسایی کند که از جمله این راه‌ها می‌توان به خوداظهاری اشاره کرد.
وی افزود: دولت باید با طراحی سایت یا سامانه‌ای، زمینه ثبت‌نام کارگران فاقد بیمه را فراهم کند و سپس با شناسایی این افراد تدبیری جهت بیمه شدنشان بیاندیشد. در واقع نیاز است که با راه اندازی یک سامانه خوداظهاری، بانک اطلاعاتی نیز تکمیل شود.
بیات گفت: البته باید توجه داشت که با اجبار نمی‌توان کار را جلو برد زیرا بالاخره راه فرار از اجبار پیدا می‌شود، از این رو لازم است دولت با ارائه خدمات و مشوق‌هایی همچون تخفیفات مالیاتی، بیمه‌ای و … کارفرما را به سمت بیمه کردن کارگر هدایت کند.
این فعال کارگری تصریح کرد: اگر کارگری بیمه نباشد هیچ عاقبتی ندارد؛ اگر در محل کار دچار حادثه‌ای شود نمی‌تواند کاری کند همچنین از سویی دیگر بحث بازنشستگی مطرح است. کارگر همیشه جوان نیست و روزی از کار افتاده یا بازنشسته می‌شود، اگر بیمه نداشته باشد در دوره بازنشستگی هیچ حقوقی هم نخواهد داشت.
وی تاکید کرد: بیمه یکی از الزامات کار است و غفلت دولت و نهادهای ناظر در این بخش و بی‌توجهی به کارگران فاقد بیمه قابل قبول نیست.