در حالی که کاظم خاوازی، وزیر سابق جهاد در اواخر فروردین ماه امسال بعد از افزایش قیمت خرید تضمینی گندم از ۴۰۰۰ به ۵۰۰۰ تومان، قول خرید ۸ میلیون تن گندم را داده بود، بنابر اعلام مسئولان این وزارتخانه میزان خرید گندم تنها به ۴.۵ میلیون تن رسیده است. خاوازی در ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ در نشستی خبری با خبرنگاران گفته بود: پیش بینی تولید گندم برای سال زراعی جاری ۱۲ میلیون تن است و بنده امروز قول داده ام که امسال هشت میلیون تن گندم به صورت تضمینی از کشاورزان خریداری شود. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)

خاوازی در همان جلسه گفته بود: قیمت گندم طی سالهای اخیر از دو هزار و ۵۰۰ تومان به چهار هزار تومان رسید و امروز نیز قیمت ۵ هزار تومان برای آن تعیین شد که نرخ معقول و خوبی است.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به کاهش ۴۲ تا ۴۳ درصدی بارندگی‌ها در سال جاری اضافه کرده بود: ۸۰۰ هزار نفر تولید کننده گندم دیم در کشور داریم که امسال به دلیل این کاهش بارندگی‌ها به خاک سیاه نشسته اند و این افزایش قیمت باعث خوشحالی آنها می‌شود. همچنین این افزایش باعث می‌شود کشاورز با انگیزه بیشتری فصل کشت را آغاز کند.

با این حال، مسئولان بخش خصوصی و تشکل‌های کشاورزی همان زمان معتقد بودند که با توجه به شرایط خشکسالی و قیمت تعیین شده برای گندم، میزان خرید تضمینی این محصول نهایتاً به ۵ میلیون تن خواهد رسید. محمدشفیع ملک زاده، رئیس سابق نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور ۱۴ فروردین ۱۴۰۰ در گفتگویی با خبرنگار مهر با بیان اینکه این مساله موجب کاهش تولید گندم آبی و دیم در کشور شده است، گفته بود: اتفاق بدتری که در برخی از استان‌ها افتاده این است که بعضی از کشاورزان مزارع سبز گندم را به دامداران فروخته‌اند و آنها نیز این محصول را می‌چینند و خشک می‌کنند و به عنوان خوراک دام مورد استفاده قرار می‌دهند.

این فعال بخش خصوصی اضافه کرده بود: دلیل این مساله در وهله اول به عدم تناسب قیمت گندم نسبت به جو و سایر نهاده‌های دامی بازمی گردد و دلیل دیگر آن پایین بودن عملکرد مزارع گندم به دلیل کاهش بارندگی و شرایط اقلیمی است که باعث شده کشاورزان مزارع را سبز واگذار کنند تا نخواهند هزینه برداشت برای محصول بپردازند.

ملک زاده با اشاره به قیمت پایین خرید تضمینی گندم گفته بود: هم اکنون قیمت این محصول در کشورهای همسایه بسیار بالا و در کشوری مانند عراق بالای ۱۰ هزار تومان است که این مساله هم باعث می‌شود کسانی که راهش را می‌دانند، اقدام به قاچاق این کالا کنند.

وی تصریح کرده بود: مجموع این شرایط باعث می‌شود دولت در پایان سال زراعی جاری احتمالاً نمی‌تواند بیشتر از ۵ میلیون تن گندم از کشاورزان خریداری کند و با احتساب ذخایر استراتژیک ناچار به واردات حدود ۸ میلیون گندم خواهد بود. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)

بدعهدی وزیر سابق جهاد کشاورزی! / خرید تضمینی گندم به ۵ میلیون تن هم نرسید

البته همانگونه که اشاره شد دولت در اواخر فروردین ماه امسال بعد از کشمکش‌های فراوان قیمت خرید تضمینی گندم را از ۴,۰۰۰ تومان به ۵,۰۰۰ تومان افزایش داد که کشاورزان معتقد بودند نرخ ۵,۰۰۰ تومان نیز متناسب با هزینه‌های تولید و نرخ تورم نیست و اعتراضات فراوانی به آن داشتند. (اینجا بخوانید) آن زمان بسیاری از مسئولان دولتی گفتند که نرخ اعلام شده مطلوب و مورد رضایت کشاورزان است اما نتیجه‌ای که الان به دست آمده سخنان این مسئولان را تأیید نمی‌کند، همانطور که به تحقق قول وزیر سابق جهاد کشاورزی نیز منجر نشده است.

به طوری که چند روز پیش حسن عباسی معروفان، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگویی اعلام کرده است: بر اساسی برآوردی که سال قبل وزارت جهاد کشاورزی وقت داشت برنامه ریزی کرده بود، حدود ۹ میلیون تن گندم خرید تضمینی داشته باشیم اما این امر در سال جاری عملی نشد.

وی افزوده است: اکنون در پایان زمان خرید تضمینی گندم هستیم اما تنها ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تن گندم خریداری شده است و میزان خرید تضمین گندم نصف پیش بینی انجام شده است.

سرپرست دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: دولت قبل قصد آن را داشت که گندم از خارج کشور وارد نکند و در تولید این محصول خودکفا شویم اما شرایط به شکل دیگری رقم خورد و اکنون دولت جدید در ابتدای کار خود باید ۶ میلیون تن گندم برای کسری تولید وارد کند.

همین مساله نشان دهنده دقیق نبودن برآوردها و پیش بینی‌های میزان تولید محصولات استراتژیک است که قبلاً نیز بارها مشکل ساز شده، از طرفی وقتی شخصی در مقام وزیر وعده و قولی را می‌دهد باید بسیار در گفته خود دقت کند چرا که حتماً دولت روی آن حساب ویژه باز می‌کند و عدم تحقق این قول با توجه به اهمیت محصول گندم، می‌تواند تبعات جبران ناشدنی برای کشور داشته باشد.