«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه روز شنبه ابراز امیدواری کرد که آمریکا به توافق هستهای با ایران بازگردد.
وی که در کنفرانس خبری صحبت میکرد، افزود که مسکو خواهان از سرگیری مذاکرات وین در سریعترین زمان ممکن است.
وزیر امور خارجه روسیه در ادامه اضافه کرد که ایران به پیمان عدم انتشار تسلیحات هستهای پایبند بوده این در حالی است که آمریکا به توافقی که با تهران امضا کرده بود پایبند نماند.
وی گفت: «ایران هیچ کار ممنوعی انجام نداده و به پیمان منع اشاعه و همچنین پروتکل الحاقی پایبند بوده است».
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه تاکید کرد که آمریکا باید تحریمهایی را که پس از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده، لغو کند.
لاوروف از آمریکا خواست تا تحرک بیشتری برای احیای توافق هستهای با ایران انجام دهد.
جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین + آلمان) برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. پس از این توافق، علاوه بر محدودیتهایی که برای برنامه هستهای ایران اعمال شد، تاسیسات هستهای ایران نیز تحت نظارت شدید و گسترده آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار گرفت.
اما اندکی بعد و در اردیبهشت سال 1397، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا با زیر پا گذاشتن این توافق بینالمللی که به تایید سازمان ملل نیز رسیده بود، از برجام خارج شده و شدیدترین نظام تحریمها را علیه ایران اعمال کرد.
ترامپ معتقد بود با در پیش گرفتن سیاست فشار حداکثری، میتواند تهران را به پای میز مذاکره کشانده و توافق بهتری با ایران حاصل کند. دولت ترامپ در حالی سیاست تحریم همه جانبه را علیه ایران اعمال کرده بود که همهگیری کرونا بسیار از کشورهای جهان از جمله ایران را در نوردیده بود و محدودیتهای اعمال شده توسط آمریکا علیه ایران، تامین بسیاری از داروها و مواد ضروری برای ایران را با دشواری مواجه کرده بود.
سرانجام دولت ترامپ در 20 بهمن 1399 به پایان رسید و دولت وی در رسیدن به هدف خود در به زانو در آوردن ایران و به پای میز مذاکره کشاندن تهران و رسیدن به توافق دلخواه واشنگتن شکست خورد.
وزیر خارجه روسیه در بخش دیگری از این کنفرانس خبری گفت که دولت جدید آمریکا در جریان مذاکرات احیای برجام اعلام کرده که قادر به ارائه «ضمانتنامه کتبی» در خصوص عدم خروج دولتهای بعدی آمریکا از برجام نیست.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.
یکی دیگر از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.
سرگئی لاوروف در ادامه کنفرانس خبری خود از خروج سراسیمه آمریکا از افغانستان نیز انتقاد کرد و گفت: «آمریکا و ناتو باید به تجزیه و تحلیل پیامدهای بعدی خروج خود از افغانستان میپرداختند و در حال حاضر و در نتیجه این خروج، حجم گستردهای از تجهیزات نظامی در این کشور باقی مانده است».
برخی تحلیلها، برآوردهای خود را بر تجمیع محاسباتی قرار دادند که بازتاب دهنده ارزش تجهیزاتی است که نیروهای آمریکایی طی چند سال گذشته از آن استفاده کرده یا در جریان جنگ به نیروهای افغانستانی منتقل کرده و طالبان آنها را در دو ماه پایانی حضور آمریکا در افغانستان به غنیمت برده است.
اعداد و ارقامی که در این تحلیلها به آن اشاره شده، سرسامآور هستند. آمارهای وزارت دفاع آمریکا نشان میدهد که بیش از 5 هزار تجهیز ارتباطاتی در افغانستان باقی مانده است. همچنین بیش از 1700 دستگاه انواع وسیله نقلیه و بیش از 80 هزار تسلیحات کوچک، از جمله تسلیحاتی است که آمریکا تنها بین سالهای 2016 و 2017 به نیروهای افغانستانی انتقال داده است.
وزیر خارجه روسیه در ادامه گفت: «ظاهرا، همه ما نیازمند این اطمینان هستیم که این تسلیحات برای اهداف غیرسازنده استفاده نمیشوند».
وی اضافه کرد که روسیه از هرگونه گفتوگو درخصوص برسمیت شناختن طالبان در عرصه بینالمللی اطلاعی نداشته و مسکو نیز تا کنون درخواستی از طالبان برای صدور مجوز در خصوص معرفی سفیرشان به روسیه دریافت نکرده است.
لاوروف اضافه کرد کابینه موقتی که توسط طالبان در افغانستان تشکیل شده، به خوبی نماینده تمام جامعه افغانستان از نظر جنبههای قومی و سیاسی نیست.
وی تاکید کرد که مسکو از عزم طالبان برای مبارزه با داعش و دیگر گروههای تروریستی حمایت میکند و روسیه ارتباطاتی با طالبان با هدف تضمین امنیت و سلامت شهروندان روس و تسهیل آشتی میان گروههای افغانستانی دارد.
وزیر خارجه روسیه گفت: «نباید اجازه نفوذ تروریستها به کشورهای همجوار افغانستان داده شود و این موضوعی است که به طالبان بستگی دارد».
لاوروف اضافه کرد که موضوع کاهش تحریمها علیه طالبان تا کنون در شورای امنیت سازمان ملل مطرح نشده و طالبان باید به وعدههای خود عمل کند.
وی گفت که تحریمهای کنونی علیه طالبان مانع از ارتباط با این گروه نمیشود و پیشبرد به جلوی روند سیاسی در افغانستان ضروری است.
«ذبیحالله مجاهد» سخنگوی گروه طالبان اخیراً از سازمان ملل خواسته بود که نظام جدید افغانستان را به رسمیت بشناسد.
وی با درخواست از سازمان ملل برای ایجاد زمینههای مشترک برای همکاری، تبادل دیپلماتیک و به رسمیت شناختن مشروعیت دولت طالبان گفت: «ما به دنبال تقویت روابط خود با جامعه بین المللی و یافتن راههایی برای همکاری بر اساس تفاهمات مشترک هستیم. ما می خواهیم روابط خوب و سازندهای را با همه کشورها بر اساس فعالیت و منافع مشترک ایجاد کنیم».
لاوروف در ادامه این کنفرانس خبری به موضوع سوریه نیز اشاره کرد و گفت: «تنها یک پایگاه تروریستی در ادلب سوریه باقی مانده و مشکلی برای مبارزه با تروریسم در آنجا وجود ندارد».
وزیر امور خارجه روسیه با اشاره به این موضوع که مواضع دولت سوریه در مناطق کاهش تنش مورد حمله قرار میگیرد گفت که روسیه اجازه ادامه این حملات را نمیدهد.
وی تاکید کرد که گروه تروریستی جبهة النصرة بخشی از جامعه سوریه نبوده و باید از این کشور دور شود.
لاوروف به حضور غیرقانونی آمریکا در سوریه نیز اشاره داشت و گفت: «نیروهای آمریکایی دو منطقه “التنف” و “الرکبان” در سوریه را تحت اشغال دارند که غیر قابل قبول است».
نیروهای آمریکایی در چند پایگاه نظامی در سوریه مستقر هستند که مهمترین آنها در نزدیکی میدان نفتی العمر و میدان گازی کنیکو در استان دیرالزور و التنف در جنوب شرق سوریه است.
آمریکا در چند نقطه از منطقه «الجزیره» سوریه بهویژه در میدانهای نفتی و گازی این کشور با هدف سرقت و قاچاق منابع سوریه پایگاه ایجاد کرده است.
واشنگتن با پشتیبانی شبهنظامیان کُرد موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد) ماهانه منابع استخراجشده از میدانهای مذکور را به پایگاههای خود در کشورهای مجاور قاچاق میکند.