عضو کمیته ملی واکسن کرونا با تاکید بر اینکه کشور باید برای یکسال ذخیره استراتژیک واکسن کرونا داشته باشد، گفت: اگر همه تولیدکنندگان واکسن داخلی تا بهمن ماه مجوز مصرف عمومی را بگیرند، ممکن است دوباره انواع مختلفی از واکسن را هم بخواهیم.
«مصطفی قانعی» عضو کمیته ملی واکسن کرونا در واکنش به برخی انتقادات مبنی بر اینکه توان تولید واکسن کرونا در کشور باید در چند واکسن محدود متمرکز می‌شد، گفت: من در گروهی قرار دارم که مخالف این نظریه هستم، چرا که به هرحال تولید واکسن‌ها امری نبود که با هدایت و برنامه ریزی بالا به پایین صورت بگیرد؛ یعنی جمعی در ستاد ملی مبارزه با کرونا تصمیم بگیرند که چنین واکسن‌هایی را باید تولید کرد؛ در حقیقت چنین چیزی نبود و هر بخشی بنا به وظیفه و توان خودش در مساله ساخت واکسن ورود پیدا کرد.
او افزود: نکته دوم این است که حاکمیت از ابتدا، مانند کشورهای پیشرفته دنیا قبل از تولید واکسن نگفت که «من این تعداد واکسن را پیش خرید می‌کنم» اگر این کار را انجام می‌داد، خواه یا ناخواه یک یا دو واکسن که مورد نظر حاکمیت بود، جلو می‌رفت و مابقی عقب می‌ماندند. این ابزاری است که حکومت‌ها در دنیا در اختیار داشتند که برخی را جلو ببرند و برخی را عقب نگه دارند، اما در ایران چنین اقدامی صورت نگرفت.
قانعی با اشاره به ورود دولت به ساخت واکسن انستیتو رازی، پاستور و برکت گفت: به بخش خصوصی نمی‌توان گفت که سراغ ساخت واکسن نروید، به این دلیل که بخش خصوصی می‌گوید من با سرمایه و توان خودم می‌خواهم در این مسیر وارد شوم. بنابراین در پاسخ به اینکه گفته می‌شود ظرفیت تولید واکسن‌ها باید تجمیع می‌شد، باید گفت ابزار تجمیعی آن چیست؟ یعنی چه کسی و در کجا تصمیم به این مساله بگیرد و آنهم با چه ابزاری؟
او در ادامه گفت: مساله سوم این است که اگر از یک یا دو واکسن آغاز می‌کردیم و یکی از واکسن‌ها شکست می‌خورد، دیگر هیچ چیز نداشتیم. در دنیا هم چندین واکسن از دور خارج شدند و این احتمال برای کشور ما نیز وجود داشت. مطلب بعدی این است که معلوم نیست گروه‌های مختلف بتوانند یک نوع واکسن بزنند. برای مثال خانم باردار، مبتلایان به سرطان و شیرخوارگان نمی‌توانند همه یک نوع واکسن بزنند و به احتمال زیاد واکسن‌های متفاوتی را باید استفاده کنند و از همین رو دوباره مجبور می‌شدیم برای یک گروه واکسن وارد کنیم.
قانعی با تاکید بر اینکه کشور باید برای یکسال ذخیره استراتژیک واکسن داشته باشد، گفت: اگر همه تولیدکنندگان تا بهمن ماه مجوز مصرف عمومی را بگیرند، ممکن است دوباره انواع مختلفی از واکسن را هم بخواهیم.
او افزود: به هرحال این واکسن‌ها در کشور ما هنوز به ترازی نرسیده است که وارد این عرصه شوند. در مورد واکسن‌های دولتی اقدامی انجام شد، مبنی بر اینکه فکر می‌کنم حدود ۴۰ میلیون دلار به آنها داده شد و این را به عنوان پیش خرید قلمداد کردند.
او در واکنش به اظهارات معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان نظام پزشکی مبنی بر اینکه “گویا برکت واکسن خود را پیش‌فروش کرده بود و به نظر می‌رسد دلیل تمایل‌نداشتن برای خرید واکسن از خارجی‌ها این بود که برکت در ازای هر دُز واکسن، ۲۰۰ هزار تومان گرفته بود که اگر بخواهیم برای ۱۲۰ میلیون واکسن حساب کنیم، برکت از صندوق دولت عددی بالای یک میلیارد دلار از محل اعتبارات دولتی گرفت»، گفت: این گفته کذب است و هرکسی که این ادعا را مطرح کرده است سند آن را بیاورد.
قانعی افزود: «برکت» برای خودش درآمد دارد و از محل درآمدهای خودش هزینه کرده است. بالاخره موسسه برکت خیلی کارها در کشور کرده است. این اولین باری است که ما می‌بینیم آنها زیرساخت بزرگ تولید واکسن در کشور را ایجاد کرده‌اند.
او افزود: واکسن‌سازی جزو امنیت ملی یک کشور است و اگر کسی در این عرصه آمد و شروع به کار کرد، اولین کسی که باید استقبال کند دولت‌ها و نهادهای امنیتی هستند که این زیرساخت‌ها را برای کشور درست می‌کنند. این زیرساخت‌ها از بین نمی‌رود و بعد می‌تواند در واکسن‌های دیگر هم کمک کننده باشد. بنابراین نیروهای انسانی که تربیت شده‌اند می‌توانند جاهای دیگر هم کمک کنند. پس باید از هرکسی که در امر واکسن‌سازی ورود پیدا می‌کند تقدیر کرد، به این دلیل که برخلاف دارو، واکسن یک امر پیشگیری است و هرچه ایران در این امر مقتدرتر شود، هزینه‌های درمانش پایین می‌آید.
قانعی گفت: همین که واکسیناسیون بزرگسالان باعث شده است، بستری‌ها ۱۱ برابر کم شود، موجب شد در بسیاری از هزینه‌های درمان صرفه جویی شود. بنابراین تمام توجه‌ها باید به این جلب شود که ما باید بیشتر روی واکسن سرمایه‌گذاری کنیم تا روی دارو و درمان؛ نه اینکه دنبال درمان نباشیم، بلکه اولویت اول ما این باشد که هزینه‌ها به سمت واکسن برود.
تامین رایگان برای گروه‌های حساس
معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت از توزیع ۸۰۰ هزار دوز واکسن آنفلوآنزا در آینده نزدیک در مراکز بهداشتی خبر داد و گفت: البته بخش خصوصی تقریبا یک هفته است که واکسن آنفلوآنزا را تهیه کرده و در تعدادی از داروخانه‌ها در دسترس است.
دکتر شهنام عرشی گفت: هرسال برای گروه‌های حساسی که به صورت دولتی و رایگان واکسن آنفلوآنزا تزریق می‌کنند حدود ۲ میلیون واحد درخواست واکسن می‌دهیم. امسال فعلا در پارت اول ۸۰۰ هزار دوز وارد شده است که به زودی و پس از دریافت مجوز مصرف از سازمان غذا و دارو در دانشگاه‌های علوم پزشکی توزیع می‌شود تا واکسیناسیون گروه‌های حساس و شاغلین بخش بهداشت و درمان انجام شود.
او ادامه داد: این واکسن برای واجدین شرایط شامل پرسنل بهداشت و درمان در بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها، کارکنانی که با پرندگان سر و کار دارند، مبتلایان به HIVمثبت که در مراکز مشاوره پرونده دارند، جانبازان و ایثارگران، کارکنان و سالمندان ساکن در مراکز بهزیستی و زنان باردار در مراکز بهداشتی به شکل رایگان تامین می‌شود.
وی افزود: البته بخش خصوصی تقریبا یک هفته است که واکسن آنفلوآنزا را تهیه کرده و در تعدادی از داروخانه‌ها در دسترس است.
عرشی تاکید کرد: زمانی که برای تزریق واکسن آنفلوآنزا توصیه می‌شود از اواسط شهریور ماه به بعد است. البته حتی تا بهمن ماه و اوایل اسفندماه هم که هنوز فصل شیوع آنفلوآنزا است می‌توان این واکسن را تزریق کرد و منعی وجود ندارد اما هرچه زودتر تزریق شود، حفاظت بیشتری ایجاد می‌کند. از زمان تزریق واکسن تا زمان ایمنی‌زایی معمولا ۱۵ روز تا یک ماه زمان لازم است البته چون این واکسن تک دوز است و ممکن است برخی سابقه تزریق هم داشته باشند، انتظار داریم مدت زمان ایجاد ایمنی‌زایی کمتر از یک ماه باشد.
او درباره همزمانی یا کم بودن فاصله تزریق واکسن آنفلوآنزا و واکسن کرونا، اظهار کرد: واکسن کرونا و آنفلوآنزا را می‌توان همزمان در دو قسمت مختلف تزریق کرد و حتی برای سال‌های آینده برخی شرکت‌ها واکسن تلفیقی را درنظر دارند ولی توصیه ما این است که بین تزریق دو واکسن آنفلوآنزا و کرونا حداقل یک هفته و ترجیحا ۲ هفته فاصله زمانی قائل شوند. البته همزمانی تزریق منعی ندارد و این توصیه ما به این جهت است که اگر فردی پس از تزریق عارضه‌ای داد بدانیم به علت تزریق کدام واکسن بوده است.
این استاد بیماری‌های عفونی درباره پیش‌بینی از شیوع آنفلوآنزا در سال جاری، تصریح کرد: سال گذشته با کاهش چشمگیر موارد آنفلوآنزا مواجه شدیم که به علت رعایت خوب مسائل بهداشتی بود چون رعایت پروتکل‌های بهداشتی که برای کرونا انجام می‌دهیم در مورد عدم انتقال آنفلوآنزا هم بسیار موثر است. البته چون شاهد بازگشایی‌ها در کشورهای مختلف و مدتی بعد در کشور خودمان پس از تزریق واکسن کرونا هستیم فکر نمی‌کنم مانند سال قبل موارد کمتری از آنفلوآنزا داشته باشیم.
وی در خاتمه تاکید کرد: اولویت دوم تزریق واکسن آنفلوآنزا کسانی هستند که آنها هم جزو گروه خطر محسوب می‌شوند اما با درخواست خودشان می‌توانند از داروخانه واکسن تهیه کنند. میزان واردات واکسن آنفلوآنزا توسط بخش خصوصی بسیار بیشتر از واکسن‌هایی است که ما به شکل رایگان توزیع می‌کنیم و کلیه بیماران مزمن کلیوی، ریوی، فشارخون بالا، دیابت، افراد سالم بالای ۶۵ سال و… بهتر است این واکسن را تزریق کنند.
منظور از «تست چشمی» کرونا چیست؟
فوق تخصص شبکیه گفت: منظور از تست چشمی یک تست آزمایشگاهی نیست بلکه فقط به ظاهر زائران نگاه کرده و در صورتی که زائر از نظر ظاهری بیمار به نظر برسد اقداماتی مانند قرنطینه برایشان انجام می‌شود و در غیر این صورت زائر بدون هیچ تستی وارد کشور می‌شود.
بهرام بحرانی، فوق تخصص شبکیه در پاسخ به خبر تست چشمی از زائران اربعین، گفت :covid 19 ارگان‌های مختلفی از بدن را درگیر می‌کند که چشم نیز از این قائده مستثنی نبوده و حدود 5 درصد از بیماران covid19 علائم چشمی دارند .
وی ادامه داد:گزارش‌هایی از درگیری قرنیه، عوارض عروقی شبکیه در بیماران COVID19 وجود دارد ولی شایع ترین نوع درگیری در چشم بصورت عفونت ملتحمه‌ای حاد (کونژونکتویت)است که علائم آن شامل قرمزی چشم، اشک ریزش و ترشح چشمی است.
بحرانی اظهار داشتند: از ترشحات چشمی می‌توان نمونه برای PCR تهیه کرد که تنها در یک سوم بیمارانی که علائم چشمیCOVID19 را دارند مثبت است .
این فوق تخصص شبکیه متذکر شد:با توجه به شیوع کم علائم چشمی در بیماران covid19 و همچنین احتمال کم مثبت شدن تست pcr ترشحات چشمی، از تست pcr چشمی برای تشخیص covid19 استفاده نمی‌شود و بیشتر برای مقاصد تحقیقاتی از آن استفاده شده است.
این فوق تخصص شبکیه عنوان کردند:در خبرگزاری‌های مختلف به نقل از وزیر راه و شهرسازی گزارش شده است که تست چشمی جایگزین تست pcr برای زائران اربعین شده است.
وی خاطرنشان کرد:با توجه به مطالب بالا به سادگی می‌توان متوجه شد که منظور از تست چشمی یک تست آزمایشگاهی نیست بلکه اشاره به این دارد فقط به ظاهر زائران نگاه کرده و در صورتی که زائر از نظر ظاهری بیمار به نظر برسد اقداماتی مانند قرنطینه و درمان برایشان انجام می‌شود و در غیر این صورت زائر بدون هیچ تستی وارد کشور می‌شود.
چرایی فروکش آمار واکسیناسیون
انتظار می رفت با ورود ده ها میلیون دوز واکسن کرونا به کشور، شاهد سرعت گرفتن روند واکسیناسیون جمعیت هدف باشیم. اما، آمارهای وزارت بهداشت این را نشان نمی دهد.
با نگاهی به آمار روزانه وزارت بهداشت از تزریق واکسن کرونا در کشور، متوجه روند نزولی واکسیناسیون می‌شویم. به طوری که آمار تزریق واکسن در روز یکشنبه ۴ مهر ۱۴۰۰ که با ۲۴ ساعت فاصله اعلام می‌شود، نشان داد که فقط ۹۹۱ هزار و ۸۰۱ دوز واکسن کووید ۱۹ تزریق شده است.
فروکش روند واکسیناسیون در این روزها که گزارش‌ها نشان می‌دهد با وفور واکسن مواجه هستیم، قدری نگران کننده است.
این در حالی است که پیک پنجم را با سختی بسیار زیاد پشت سر گذاشتیم و حالا برای اینکه درگیر پیک ششم کرونا نشویم، واکسن بهترین حربه است.
روند کاهش مرگ و میر روزانه بیماری کرونا در کشور پس از عبور از قله خیر پنجم بیماری مشهود بوده به گونه‌ای که مرگ و میر جدید روزانه در ۱۶ استان کشور، در روز یکشنبه ۴ مهر ۱۴۰۰ کمتر از ۵ نفر بود که یکی از عمده‌ترین دلایل آن در کنار فداکاری‌ها و تلاش‌های شبانه روزی مدافعان سلامت، تسریع در واکسیناسیون عمومی علیه کرونا است.
اکثر این استان‌ها از استان‌هایی بوده‌اند که سن واکسیناسیون در آنها تا قبل از برداشتن محدودیت سنی، کمتر از سایر نقاط کشور بوده و یا درصد پوشش واکسیناسیون در آنها مناسب بوده است.
استان‌های کرمان، هرمزگان و خراسان جنوبی هیچ موردی از مرگ و میر بیماران کرونا نداشته‌اند.
در استان‌های یزد، ایلام، سمنان و سیستان و بلوچستان در شبانه روز گذشته، فقط یک مورد مرگ و میر کرونایی ثبت شده است.
استان‌های مرکزی، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد در این بازه زمانی، هر کدام فقط دو مورد مرگ و میر کووید ۱۹ داشته‌اند.
در استان‌های همدان، اردبیل و زنجان در شبانه روز گذشته، سه مورد مرگ و میر کرونایی ثبت شده است.
همچنین در استان خراسان شمالی، ۴ مورد و در استان‌های لرستان و چهارمحال و بختیاری، ۵ مورد مرگ و میر بیماران کووید ۱۹ ثبت شده است.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، تا روز یکشنبه ۴ مهر ۱۴۰۰، بیش از ۳۶ میلیون و ۳۰۳ هزار نفر دوز اول واکسن کرونا را دریافت کرده بودند و این در حالی است که ۱۵ میلیون و ۶۴۶ هزار نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۵۱ میلیون و ۹۵۰ هزار و ۷۸۳ دوز رسید.
در همین حال، آمارهای مسئولان گمرک کشور نشان می‌دهد که تا کنون بیش از ۷۰ میلیون دوز واکسن کرونا تحویل وزارت بهداشت شده است. یعنی شاهد ذخیره ۲۰ میلیونی واکسن هستیم و این نکته قابل قبولی است که با کمبود واکسن مواجه نیستیم. اما، اینکه چرا مراکز واکسیناسیون شلوغ نیست و چرا آمار تزریق واکسن پایین آمده است، سوالی است که مسئولان وزارت بهداشت باید پاسخگو باشند.
روز گذشته بود که مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، در واکنش به حرف و حدیث‌هایی که پیرامون مخالفت با تزریق واکسن در فضای شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود، اطلاعیه‌ای صادر کرد.
در این اطلاعیه آمده است: ورود هر واکسنی به زنجیره واکسیناسیون کشور منوط به طی مراحل و اخذ مجوزهای لازم از سوی وزارت بهداشت است و در حال حاضر نیز به جز موارد مصرفی فعلی در زنجیره واکسیناسیون، واکسن دیگری وارد کشور نشده است. لذا، از تمامی هم وطنان که مطابق گروه‌های سنی اعلامی، مشمول دریافت واکسن هستند، درخواست می‌شود برای حفظ سلامت خود و جلوگیری از ایجاد موج جدید بیماری، در سریع‌ترین زمان نسبت به تزریق واکسن اقدام کنند و واکسیناسیون خود را به هیچ عنوان به تأخیر نیاندازند.
اتخاذ تصمیمات مربوط به واکسیناسیون گروه‌های جمعیتی در ایران صرفاً بر اساس نظرات تخصصی کمیته‌های علمی وزارت بهداشت صورت می‌گیرد و مبتنی بر تصمیم و دخالت هیچ ارگان و نهاد خارجی نیست. پایش مستمر وضعیت ایمنی و عوارض واکسن‌ها صرفاً برای تأمین و تضمین سلامت مردم صورت می‌گیرد و به هیچ عنوان اطلاعاتی در این زمینه در اختیار نهادهای خارجی قرار نگرفته و نخواهد گرفت.
اخیراً و به دنبال شبهاتی که پیرامون واکسیناسیون کودکان بالای ۱۲ سال مطرح شد، صحبت‌هایی در شبکه‌های اجتماعی بازگو شده است که می‌خواهند مردم را از رفتن به مراکز واکسیناسیون منع کنند. آمار روزهای اخیر وزارت بهداشت از روند واکسیناسیون هم نشان می‌دهد که سرعت واکسیناسیون کم شده و متأسفانه روند تزریق به زیر یک میلیون دوز در روز رسیده است.