سخنان وزیر بهداشت مبنی بر برگزاری جشن پایان واکسیناسیون در کشور که از آن به عنوان جشن پایان کرونا یاد شد، با واکنش‌های برخی چهره‌های حوزه سلامت مواجه شد.
مشکلات و موانع پیش روی دولت دوازدهم در جهت تأمین واکسن کرونا، شرایط را تا حدودی بحرانی ساخت تا جایی که شاهد تزریق قطره چکانی واکسن بودیم. در چنین اوضاع و احوالی بود که دولت سیزدهم روی کار آمد و حجت‌الاسلام رئیسی، اولویت نخست دولت خود را تأمین واکسن از طریق واردات اعلام کرد زیرا، واکسن‌های ساخت داخل هنوز به مرحله‌ای از تولید انبوه نرسیده‌اند که بتوان برنامه واکسیناسیون کشوری را با تولید داخل پیش برد.
از همین رو، به یکباره شاهد وفور واردات واکسن در شهریور بودیم، به طوری که حجم واردات واکسن کرونا در شهریور، به اندازه چند برابر حجم واکسن‌های وارداتی از اسفند ۹۹ تا مرداد ۱۴۰۰ بود.
اشتباه محاسباتی از روند واکسیناسیون
در چنین شرایطی که روند واردات واکسن کرونا سرعت قابل توجهی گرفته، وزیر بهداشت نیز که از شرایط پیش آمده خشنود و راضی به نظر می‌رسد، اظهاراتی را مطرح کرده است که با واکنش‌های تند منتقدان مواجه شده است.
به طور نمونه، هفته گذشته وزیر بهداشت در استان کهگیلویه و بویراحمد، از واکسیناسیون ۶۲ درصد جمعیت کشور خبر داد.
البته این اشتباه وزیر، با واکنش‌های افراد حوزه سلامت مواجه شد. زیرا، عددی که وزیر از آمار جمعیت واکسینه شده گفته بود، در واقع از میزان واکسن‌های مصرفی بود. در حالی که تاکنون کمتر از ۲۵ درصد جمعیت هدف کشور واکسینه شده‌اند.
بر اساس اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، تا هشتم مهر ۱۴۰۰، ۳۹ میلیون و ۴۱۸ هزار و ۷۷۹ نفر در کشور موفق به دریافت دوز اول واکسن کرونا شده‌اند. همچنین، ۱۶ میلیون و ۴۰۸ هزار و ۴۹۶ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۵۵ میلیون و ۸۲۷ هزار و ۲۷۵ دوز رسید.
در واقع تاکنون کمتر از ۱۶ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت هدف کشور واکسینه شده‌اند. یعنی ۲ دوز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند. بنابراین، تا رسیدن به ۸۰ درصد جمعیت هدف کشور که باید واکسینه شوند، خیلی فاصله داریم.
ماجرای واردات ۲ میلیون دوز واکسن فایزر، موضوع دیگری بود که دوباره با واکنش‌های منتقدین وزیر مواجه شد، زیرا وزیر بهداشت خیلی زود این موضوع را رسانه‌ای کرد و عنوان داشت واکسن‌های فایزر برای کادر درمان و مادران باردار مصرف خواهد شد. اما، این موضوع هم خیلی زود تکذیب شد.
اما ماجرای جشن پیروزی علیه کرونا بود که در حاشیه مراسم معارفه رئیس جدید دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان شد و به فاصله ۲۴ ساعت، مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، این نقل قول عین اللهی را تکذیب کرد و عنوان داشت که رسانه‌ها، صحبت‌های وزیر را بد برداشت کرده‌اند و صحبت وزیر، پایان برنامه واکسیناسیون جمعیت هدف تا دو هفته دیگر است.
واکنش‌ها به جشن پایان کرونا
به دنبال رسانه‌ای شدن موضوع جشن پایان کرونا در کشور که بعداً با توضیحات روابط عمومی وزارت بهداشت، مشخص شد که وزیر بهداشت چنین ادعایی نداشته است، بازتاب‌های زیادی از این خبر داشتیم، به طوری که برخی چهره‌های حوزه سلامت نیز به این موضوع واکنش نشان دادند.
اولین واکنش را از سوی علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی ایران، شاهد بودیم که در نامه‌ای به وزیر بهداشت، نوشت: تمامی مستندات علمی بین‌المللی که به ایمنی جمعی (herd immunity) توصیه کرده‌اند، همزمان به حفاظت‌های فردی نیز تاکید جدی ورزیده‌اند. در کشورهای متعدد به عنوان نمونه کانادا که دو نوبت واکسیناسیون در بیش از ۸۰ درصد از جمعیت صورت پذیرفته است، کماکان سخت‌گیری‌های جدی از جمله بستن مرز خود با آمریکا و نیز قرنطینه دو هفته‌ای افرادی که وارد کشور می‌شوند را اعمال می‌کنند.
پیشنهاد می‌شود در توصیه‌هایی که به مردم بعد از ایمنی جمعی می‌شود، ضمن مشورت با مجامع علمی داخلی و بین‌المللی و با احتیاطات لازم در اطلاع‌رسانی‌ها صورت گیردوی عنوان داشت: برخی کشورها که بیش از ۸۰ درصد از جمعیت خود را در دو نوبت واکسینه کرده‌اند، ولی حفاظت‌های فردی را جدی نگرفته و رها کرده‌اند، مجدداً به پیک‌های بعدی کرونا دچار شده‌اند.
مرندی تاکید کرد: تجربه نشان داده است که بیماری‌های با خطر کمتر و شیوع کمتر مانند سرخک و فلج اطفال حتی با بیش از ۹۰ درصد، ایمنی جمعی ایجاد نمی‌کند.
رئیس فرهنگستان علوم پزشکی ایران اظهار داشت: به نظر می‌رسد توصیه‌ها و قول‌هایی از جمله آزادی مسافرت و موارد دیگر که پس از انجام ۷۰ درصد واکسیناسیون از طرف وزارت بهداشت به مردم داده می‌شود، این نگرانی را ایجاد می‌کند که با ساده انگاری در این خصوص و کاهش حفاظت‌های فردی مجدداً شاهد پیک‌های بعدی بوده و زحمات و تلاش‌هایی که در حوزه سلامت تا کنون صورت گرفته، کم اثر شود. لذا پیشنهاد می‌شود در توصیه‌هایی که به مردم بعد از ایمنی جمعی می‌شود، ضمن مشورت با مجامع علمی داخلی و بین‌المللی و با احتیاطات لازم در اطلاع‌رسانی‌ها صورت گیرد، به نحوی که در آینده باعث بدبینی مردم نشود.
پایان مرحله اول واکسیناسیون در کشور تا ۱۵ روز دیگر
حسین قناعتی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه جشن واکسیناسیون به معنای پایان کرونا نیست، گفت: حدود ۱۰ تا ۱۵ روز دیگر پایان واکسیناسیون مرحله اول را اعلام می‌کنیم و جشن می‌گیریم.
وی تصریح کرد: پس از مرحله اول، برنامه‌های جدید مقابله با کرونا یعنی مرحله دوم واکسیناسیون و مقابله اصولی با ویروس حسب شرایط جدید را اجرا خواهیم کرد.
برنامه‌های جدید مقابله با کرونا در مرحله دوم واکسیناسیون و مقابله اصولی با ویروس حسب شرایط جدید اجرا خواهد شدقناعتی در تشریح مقابله اصولی با کرونا، توضیح داد: این مرحله شامل فاصله گذاری اجتماعی، قرنطینه هوشمند و برخورد با افرادی که واکسن تزریق نکرده یا بیمار هستند، می‌شود.
وی گفت: افرادی که واکسن تزریق نکرده‌اند از دریافت برخی خدمات اجتماعی محروم می‌شوند و برای اینکه از خدمات بهره مند شوند یا باید واکسن تزریق کنند و یا اینکه تست منفی پی سی آر که گذر موقت است، داشته باشند. این تست باید تکرار شود بنابراین معقول است کسانی که واکسن تزریق نکرده‌اند برای دریافت واکسن اقدام کنند چراکه در آینده خود دچار دردسر و گرفتاری می‌شوند.
برنامه کشوری واکسیناسیون تا اواخر آبان به پایان می‌رسد
در همین حال، بابک عشرتی معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، با عنوان این مطلب که اگر با همین سرعت پیش برویم و مردم به موقع مراجعه کنند تا اواخر آبان ۱۴۰۰ برنامه واکسیناسیون به پایان می‌رسد، گفت: اکثر سالمندان و جمعیت بالای ۴۰ سال واکسینه شده‌اند و در مرحله واکسیناسیون افراد جوان‌تر هستیم.
اگر با همین سرعت پیش برویم و مردم به موقع مراجعه کنند تا اواخر آبان ۱۴۰۰ برنامه واکسیناسیون به پایان می‌رسدوی با بیان اینکه در بررسی‌های انجام شده در شبکه‌های بهداشت غرب، شمال غرب، قدس و تهران نتایج قابل توجه‌ای کسب شده، افزود: در این بررسی ترس از عوارض تزریق واکسن، اعتقاد نداشتن و اینکه دیگران واکسن می‌زنند و ما ایمن می‌شویم، همچنین این تفکر که کرونا گرفته‌ایم و ایمن شده‌ایم و یا مشغله کاری مهم‌ترین دلایل عدم مراجعه برای تزریق واکسن هستند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، از مردم خواست واکسن زدن را جزو کارهای واجب خود تلقی کرده و سر نوبت تعیین شده و بدون توجه به نوع واکسن به مراکز تجمیعی مراجعه کنند تا سطح ایمنی در جامعه افزایش یابد و به زودی بتوانیم جشن پایان کرونا را شاهد باشیم.
عین اللهی در مسیر نمکی حرکت نکند
واکنش‌ها به اظهارات وزیر بهداشت، در حالی شدت گرفته است که به نظر می‌رسد ادعاهای بهرام عین اللهی، به مثابه همان رفتارهای سعید نمکی است که در زمان حضور بر مسند وزارت بهداشت، مدام ادعاهایی را رسانه‌های می‌کرد که با واقعیت‌های آن روزها همخوانی نداشت. زیرا، در ماه‌های پایانی عمر دولت دوازدهم، وزیر بهداشت بیشتر از اینکه به فکر رفع کمبودها و مشکلات نظام سلامت بوده باشد، مدام از شرایط عالی صحبت می‌کرد.
یادمان نرود که سخت‌ترین پیک کرونایی را پشت سر گذاشته‌ایم و هنوز هم ترکش‌های آن را در آمار فوتی‌ها می‌بینیم. بنابراین، نباید با چنین اظهارات خوشنود کننده‌ای، شرایط را برای بروز پیک جدید در کشور رقم بزنیم. زیرا، اگر قرار باشد تا قبل از پایان برنامه کشوری واکسیناسیون، درگیر پیک جدید شویم، این احتمال وجود دارد که دوباره به روزهای سخت پیک پنجم باز گردیم. زیرا، فصل شیوع آنفلوانزا نیز از راه رسیده و با توجه به اینکه میزان رعایت پروتکل‌ها مثل پاییز ۹۹ نیست و قریب به ۵۰ درصد مردم، ماسک‌ها را برداشته‌اند، می‌توان پیش بینی کرد که چه روزهایی سخت کرونایی را خواهیم دید. در صورتی که نتوانیم بر سرعت واکسیناسیون بیافزاییم و محدودیت‌های کرونایی را نادیده بگیریم.