بر اساس اظهار نظر کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی درحال حاضر ،کشور با بحران آب بی سابقه ای مواجه است و استان های جنوبی و به خصوص استان خشک و کم آب سیستان و بلوچستان بیشتر از سایر مناطق کشور در معرض آسیب های ناشی از این بحران است، لذا با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان با مشکلات عدیده ای به لحاظ تأمین آب مواجه است، شیرین سازی و انتقال آب با اولویت مناطق بحرانی برای اهداف آب شرب و در صورت تآمین بودجه توسط بخش خصوصی برای اهداف صنعت مورد تأیید است.
طرح انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان مورد تائید است
در این گزارش تاکید شده است: آب استان سیستان و بلوچستان، درحال حاضر عمدتاً از مناطق مرزی شرقی و جنوب شرقی تأمین میشود و از این منظر برخی از نقاط این استان کاملا به آب ورودی از افغانستان از طریق رودخانه هیرمند وابسته است. خشکسالی های پی در پی و پدیده تغییر اقلیم، به مشکلات تأمین آب این منطقه از کشور دامن زده است. با حاکم شدن دوره های خشکسالی در کشور افغانستان، ورود آب از این کشور به رودخانه هیرمند در طولانی مدت با عدم قطعیت های فراوانی رو به رو خواهد بود.
موضوع طرح انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان با هدف رفع کمبود آب مناطق مختلف استان سیستان و بلوچستان با اولویت شهرهای زاهدان و زابل، به طور کلی مورد تأیید است و توصیه می شود، رفع چالش های تأمین آب این منطقه با قید فوریت در دستور کار قرار گیرد.
این مرکز تاکید می کند: انتقال آب بجز برای اهداف آب شرب و در شرایط خاص صنعت، مورد تأیید نمی باشد زیرا به دلیل خشکسالی های پی در پی و همچنین اقلیم خشک منطقه، حتی تأمین آب شرب این منطقه از کشور دچار بحران جدی است و باید هرچه سریعتر اقدام عملی و جدی برای به حداقل رساندن مشکلات ناشی از بحران آب در این منطقه صورت پذیرد در حال حاضر منبع تأمین بخش عمده ای از آب استان مذکور، به خصوص مناطق مرزی شرقی و جنوب شرقی، عمدتاً از رودخانه هیرمند است که علاوه بر چالش های سیاسی برای تأمین حقابه ایران، سدسازی های متعدد بر روی رودخانه هیرمند در کشور افغانستان و نیز شرایط خشکسالی در منطقه، مانع از تأمین آب ورودی این رودخانه شده، به طوری که تالاب های هامون با قطع آب هیرمند تقریباً به طور کامل خشک شده و وضعیت حیات و معیشت مردم منطقه با چالش بسیار جدی مواجه شده است.
باید بخشی از کمبود آب این مناطق را با استفاده از شیرین سازی و انتقال آب تأمین کرد
در این گزارش تاکید شده است: با توجه به لزوم حفظ جمعیت در مناطق مرزی و ممانعت از مهاجرت مردم از این مناطق، الزام است هرچه سریعتر نسبت به تأمین پایدار آب در این منطقه چاره اندیشی و اقدام شود و همچنین با توجه به ماده 36 قانون برنامه پنجساله توسعه مبنی بر لزوم استفاده از ظرفیت شیرین سازی آب دریا برای تأمین آب شرب استان های جنوبی، میتوان بخشی از کمبود آب این مناطق را با استفاده از شیرین سازی و انتقال آب تأمین کرد.
بر اساس این گزارش درحال حاضر سهم ایران از شیرین سازی آب خلیج فارس در دریای عمان تنها 2 درصد است درحالی که بسیاری از مناطق جنوبی کشور با بحران جدی آب مواجه اند بنابراین باید تمهیدات لازم جهت گسترش فناوری های نوین مربوط به شیرین سازی آب دریا و استفاده از آن، با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی، اندیشیده شده و سریعاً به مرحله اجرا درآید.
پیگیری موضوع آب سیستان و بلوچستان در قالب طرح جامع از سوی دولت
بر اساس اظهار نظر کارشناسی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی؛ اگرچه موضوع تأمین آب مناطق شرق و جنوب شرق کشور از اهمیت فراوانی برخوردار است، به دلیل ماهیت اجرایی اینگونه طرح ها و وجود برخی ایرادات در متن طرح حاضر، پیشنهاد میشود این موضوع از طرف قوه مجریه و در قالب طرح جامع متناسب با مباحث آمایشی مناطق مورد نظر پیگیری شود و مجلس شورای اسلامی نیز با نظارت دقیق و کارآمد، موجب تسریع در اجرای آن گردد و یا تمهیدات لازم جهت رفع اشکالات طرح اندیشده شود.