قیمت گوشت قرمز در یک سال گذشته روندی افزایش پیدا کرده و اکنون به بالاترین سطح در یک سال گذشته دست پیدا کرده است. این در حالی است که عرضه گوشت در کشتارگاه مسیری صعودی را دنبال کرده است.
طبق داده های منتشر شده در مرکز آمار عرضه گوشت در کشتارگاه ها در یک سال اخیر منتهی به شهریور ماه روندی صعودی داشته است.
طبق مفاهیم اقتصادی زمانی که عرضه کالایی رو به ازدیاد می رود علی القائده قیمت آن روندی نزولی پیدا کرده و کاهش پیدا می کند. این در حالی است که بررسی قیمت گوشت در ماه های اخیر نشان می دهد روند افزایشی بوده و در مرداد ماه برابر با 6 درصد به ثبت رسیده است. اکنون باید بررسی کرد چه عاملی می تواند مانع کاهش قیمت در این مدت بوده باشد؟
در پاسخ دهی به این پرسش به طور کلی می توان چهار سناریو را مطرح کرد:
سناریوی اول: افزایش قیمت مواد اولیه
یکی از دلایلی که می‌تواند مانعی برای کاهش قیمت در گوشت قرمز باشد سطح بالای قیمت تولید و نهاد های دامی است. به عبارت دیگر فروشندگان و عرضه کنندگان گوشت به رقم افزایش عرضه به دلیل هزینه های بالای تولید توان کاهش قیمت را در بخش عرضه ندارند.
در همین رابطه مدیر عامل اتحادیه دامداران در ایام اربعین بیان کرد: « با توجه به عدم کشش بازار، قیمت دام در ایام اربعین نوسانی ندارد و از طرفی اربعین یک روز است و اتفاق خاصی همانند دهه اول محرم در بازار رخ نمی دهد.»
نقد سناریوی اول: برخی تحلیلگران معتقدند این مورد بیشتر می تواند در موضوع گرانی گوشت مرغ صادق باشد تا گرانی گرشت قرمز. چرا که تولید علوفه دام بیشتر در داخل صورت می گیرد.
سناریو دوم:ذخیره تقاضا
یکی دیگر از سناریو ها می تواند در ادامه افزایش تقاضا باشد. عموما یکی از حالت هایی که در پس ازدیاد عرضه کالا قیمت ها کاهش پیدا نمی کنند در شرایطی است تقاضا به سرعت افزایشی شده باشد. اما این افزایش تقاضا چه توجیهی دارد؟
در موقعیت هایی که افراد انتظار افزایش قیمت را در کالاها دارند تقاضا بیشتر ماهیت ذخیره پیدا می کند. یعنی ممکن است افرادر به منظور پیش بینی افزایش قیمت در گوشت کالا را ذخیره کرده و با عرضه زیادتر تمایل بیشتری به خرید پیدا کنند این اتفاق خود می تواند یکی از سناریو هایی باشد که موجب افزایش قیمت در این کالا شده باشد.
نقد سناریوی دوم: بسیاری از مردم قدرت خرید پایینی دارند و و امکان ذخیره سازی گوشت قرمز در این سطح را ندارند.
سناریوی سوم: رشد تقاضای بهار در هتل داران و رستوران دارها
باتوجه به شیوع و گستردگی کرونا در سال 99 بسیاری از رستوران ها و هتل‌ها از این مسئله متضرر شده اند. پس از آن باکاهش نسبی کرونا برای بهار امسال هتل داران و رستوران داران برای خرید گوشت قرمز مشتاق تر شده و با توجه به انتظار افزایشی شدن های مجدد کرونا و همینطور صعود قیمت گوشت حجم بیشتری را خریداری کردند.
رشد اقتصادی این بخش از خدمات نیز نشان می دهد با وجود آن که در تمام فصول سال گذشته این رشد کوچکتر از صفر بوده اما در بهار امسال روندی افزایشی داشته و برابر با 28.8 درصد به ثبت رسیده است.
بنابراین می توان گفت در این مدت یکی از دلایل افزایش قیمت رشد تقاضا در بخش هتل داران و رستوران داران بوده است.
نقد سناریوی سوم: انتقادی که می تواند به سناریوی سوم رشد تقاضا وارد شود اشاره به مدت زمان آن دارد. به عبارت دیگر این علت تنها می تواند شش ماه از افزایش قیمت گوشت را توضیح دهد و توجیهی برای افزایش قیمت در ماه های قبل را ندارد.
سناریوی چهارم: رشد قیمت کالای جانشین
یکی از مفاهیم دراقتصاد بخش خرد کالای جانشین است. کالای جانشین به معنای آن است که کالایی می تواند جانشین مصرف برای کالای نوع دوم باشد. در این مثال طبق داده های مصرفی مشخص می شود مصرف گوشت مرغ می تواند به عنوان کالای جانشین برای گوشت قرمز به شمار می آید.
باتوجه به آن که بخش مهمی از نهاده های تولید مرغ و سایر پرندگان وارداتی است به افزایش قیمت دلار وابستگی مستقیم دارد. به این معنا که نوسان در نرخ ارز می تواند موجب افزایش در قیمت مرغ شده و در نتیجه موجب شود قیمت مرغ و طیور روندی افزایشی پیدا کند. افزایش در این متغیر موجب شده تا در این موعد شاهد رشد بیشتر قیمت مرغ باشیم. این افزایش در قیمت کالای جانشین می تواند یکی از دلایل رشد قیمت در گوشت بوده باشد. به این معنا که وقتی کالای جانشین رشد قیمت پیدا می کند کالای اولیه نیز به تبع آن دستخوش افزایش قیمت می شود.