محققان یکی از شرکت‌های دانش بنیان دستگاهی برای تولید داروهای با ارزش بالا و حساس نسبت به افزایش دما عرضه کردند که به گفته آنها بخشی از قطعات این دستگاه جزو اقلام تحریمی کشور است و این شرکت موفق به ساخت این قطعات نیز شده است.
ایمان حاجیان مدیر بخش تحقیق و توسعه یکی از شرکت‌های دانش بنیان در حوزه ساخت تجهیزات دارویی در گفت‌وگو با ایسنا، در این خصوص اظهار کرد: این شرکت از ۱۰ سال گذشته فعالیت خود را راستای طراحی و تولید تجهیزات آزمایشگاهی در صنایع دارو سازی و بیوتکنولوژی آغاز کرده است.
وی دستگاه “فریز درایر” (خشک کن انجمادی)، “اسپری درایر” (خشک کن به روش پاششی)، “اکسترودر اسفرونایزر” و “روتاری اواپراتور” را از جمله محصولات این شرکت نام برد که در فرآیند دارو سازی از آن استفاده می‌شود و یادآور شد: در حال حاضر دانشگاه‌ها و شرکت‌های فعال در این حوزه از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند.
حاجیان “فریز درایر” را دستگاه کاربردی در صنایع دارو سازی توصیف کرد و در این باره توضیح داد: زمانی که صنایع دارو سازی می‌خواهند یک ماده دارویی مانند پنی‌سیلین را خشک و پودر کنند، این دستگاه این پروسه را اجرایی می‌کند؛ به این معنا که ماده دارویی را خشک می‌کند ولی این فرآیند با استفاده از گرما نیست.
مدیر تحقیق و توسعه این شرکت دانش بنیان یادآور شد: در این دستگاه با استفاده از سرما اقدام به خشک کردن مواد دارویی می‌کند به گونه‌ای که مایع مورد نظر فریز می‌شود و سپس این ماده فریز شده در این دستگاه وکیوم (خلأ) خواهد شد و در طی آن فرآیند تصعید رخ خواهد داد.
وی تصعید را شامل فرآیند تبدیل فاز جامد به گاز دانست و اضافه کرد: بعد از حدود ۲۴ ساعت، کلیه حلال‌ها از بین خواهند رفت و ماده دارویی خشک شده باقی خواهد ماند. این ماده دارویی خشک شده دارای ماندگاری بالا با قابلیت حمل و نقل خواهد بود.
حاجیان با تاکید بر اینکه این دستگاه برای تولید داروهای خاصی قابل کاربرد است، گفت: این دستگاه برای داروهایی که دارای ارزش قابل توجهی هستند مورد بهره برداری قرار می‌گیرد؛ چرا که پروسه آن زمان بر و هزینه بر است از این رو این دستگاه برای تولید داروهایی با قیمت بالا و همچنین داروهایی که نسبت به دما حساس هستند و با بالا رفتن دما، مواد موثره آن از بین خواهد رفت، کاربرد دارد.
مدیر تحقیق و توسعه این شرکت با بیان اینکه دستگاه فریزدرایر جز فناوری‌های پیشرفته قرار دارد، اظهار کرد: بخشی از قطعات این دستگاه جز اقلام تحریمی کشور است که ما در این شرکت موفق به تولید آن شدیم.
وی از فروش این دستگاه به صورت انبوه در کشور خبر داد و گفت: این شرکت دارای ۶ محصول پویا دارد که در سبد محصولات این شرکت قرار گرفته و به فروش رسیده است.
فرآیند “فریز درایینگ” یا “روش خشک کن انجمادی” سال‌ها است که به سبب حفظ خواص فیزیکی و شیمیایی مواد، کاربردهای فراوانی به ویژه در صنایع غذایی، داروسازی، پزشکی، بیوتکنولوژی و کشاورزی داشته است. علاوه بر اینها در مواردی مانند خشک کردن میکروب‌ها، نگهداری از نمونه‌های حیوانی در موزه‌ها، ترمیم کتاب‌ها و اجسامی که به واسطه آب یا رطوبت به مرور زمان از بین رفته‌اند، نیز از روش خشک کن انجمادی بهره می‌گیرند.
در خشک کردن به شیوه انجمادی، آب یا حلال از نمونه منجمد شده طبق فرآیند تصعید حذف شده و از این طریق محصول نهایی به دلیل عدم استفاده از گرما برای دهیدراسیون، کمترین تغییرات را در خواص خواهد داشت از این رو شکل ظاهری مطلوب (عدم چروکیدگی) و حفظ طعم، بو و مزه محصول را شاید بتوان از مهمترین مزایای استفاده از فریز درایرها در خشک کردن مواد دانست.
سبک‌تر شدن وزن فرآورده، امکان بسته بندی بهتر و قابلیت نگهداری طولانی در دمای معمولی از دیگر مزایای خشک کردن مواد به این روش است.