«وانگ ونبین»، سخنگوی وزارت خارجه چین به اظهارات مقام‌های ایران درباره آغاز مذاکرات وین درباره برجام واکنش نشان داد.
علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه در توئیتی درباره مذاکراتش با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام نوشت: «گفت‌وگوی جدی و سازنده‌ای با انریکه مورا درباره عناصر ضروری مذاکرات موفق داشتم. توافق کردیم پیش از پایان ماه نوامبر مذاکرات را آغاز کنیم. تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد.»
معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان در ملاقات با انریکه مورا با تأکید بر تجربه چند ساله بدعهدی در اجرا و نهایتا خروج یکجانبه و غیرقانونی از برجام توسط ایالات متحده و بی عملی کشور‌های اروپایی در عمل به تعهدات پذیرفته شده خود، بیان کرد: «آنچه برای ایران موضوعیت دارد، لغو موثر تحریم‌ها و عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران است و هر توافقی باید خواسته‌های ایران در این‌خصوص‌را برآورده سازد.»
باقری ارائه تضمین برای عدم تکرار بدعهدی و رفتار‌های غیرقانونی طرف‌های مقابل را خواسته غیرقابل چشم پوشی ایران خواند.
در این ملاقات دو طرف موانع اصلی مذاکرات پیش رو را مرور کرده و توافق کردند مذاکرات را در ماه نوامبر شروع کنند.
وانگ ونبین در نشست خبری روز پنجشنبه در پاسخ به سوالی درباره اظهارات علی باقری گفت: «بازگرداندن برجام به مسیر درست در اسرع وقت و ترویج صلح و ثبات بین‌المللی در جهت منافع مشترک جامعه بین‌المللی است.»
وی اضافه کرد: «چین از اعلام ایران برای بازگشت به مذاکرات وین قبل از نوامبر استقبال می‌کند و از ایران بابت دعوت از مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای سفر به این کشور قدردانی می‌کند. پکن از اینکه دو طرف اختلافاتشان را از طریق گفتگو حل کنند حمایت می‌کند.»
سخنگوی وزارت خارجه چین تصریح کرد: «در شش دور مذاکراتی که در نیمه نخست سال جاری برای از سرگیری پایبندی به برجام حاصل شده پیشرفت‌های مهمی حاصل شده است. همه طرف‌ها بایستی تلاش‌های تازه‌ای برای ایجاد گشایش در مذاکرات بر اساس اصل انصاف و عدالت انجام دهند.»
او تأکید کرد: «آمریکا بایستی سیاست اشتباه فشار حداکثری در قبال ایران را اصلاح کند و ایران بایستی پایبندی کامل به توافق را از سر بگیرد. سایر طرف‌ها هم باید فضای مطلوبی برای رسیدن به اهداف فوق ایجاد کنند.»
وی اضافه کرد: «چین با همه طرف‌ها در ارتباط نزدیک خواهد بود، نقش سازنده‌ای در مذاکرات ایفا خواهد کرد، به برجام پایبند خواهد بود و برای حل و فصل سیاسی و دیپلماتیک مسئله هسته‌ای ایران تلاش خواهد کرد. همزمان، ما قاطعانه از حقوق و منافع مشروعمان حراست خواهیم کرد.»
کشور‌های غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای این کشور متهم کرده‌اند. ایران قویاً این ادعا‌ها را رد کرده است.
ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بار‌ها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند، اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشور‌های موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد.
علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده، اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستن گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفتگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم، اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آن‌ها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آن‌ها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته (چهارشنبه) در نشستی خبری در تهران درباره مذاکرات هسته‌ای اظهار داشت: «مذاکرات هسته‌ای را از دو هفته پیش در تهران کلید زدیم و گفتگو بین آقای باقری معاون سیاسی وزیر خارجه و آقای انریکه مورا شروع شد و امروز آقای باقری در بروکسل است برای تکمیل آن گفت‌وگوها.»
وی اضافه کرد: «ما با آقای انریکه مورا و هماهنگ کننده اتحادیه اروپا درباره این گفتگو می‌کنیم که زمانی وارد مذاکره جدید با ۱+۴ خواهیم شد، چگونه مذاکره و چگونه در مسائل تمرکز کنیم که اولا همه طرف‌ها بدون فوت وقت و در اولین زمان ممکن به تعهدات کامل خودشان در برجام برگردند و ثانیا برگشتن آن‌ها به برجام، آورده خیلی مهمی برای ما در جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.»
وی تصریح کرد: ما نمی‌خواهیم از نقطه بن بست مذاکرات وین وارد مذاکرات وین شویم، ولی فرمتی که در مذاکرات وین شکل گرفته را قبول داریم و به زودی پس از ارزیابی از گفتگو‌های امروز آقای باقری با آقای مورا و مسئولان اتحادیه اروپا درباره اینکه در چه تاریخی وارد گفتگو و مذاکره با ۱+۴ شویم، تصمیم می‌گیریم. ولی دیر نخواهد بود و بزودی این اتفاق خواهد افتاد و با ۱+۴ گفتگو‌ها را از سر می‌گیریم.»