فرسودگی و کمبودهای ناوگان حمل و نقل عمومی مشکلات زیادی را در شهر ایجاد کرده و حال باید منتظر اقدام جدی مدیران شهری در این زمینه باشیم.
مدت‌هاست که ماجرای حمل و نقل عمومی شهر تهران به کلافی سردرگم تبدیل شده و شهر و شهروندان آن را درگیر چالش‌های خود کرده است.
مترو، اتوبوس و تاکسی روزانه میزبان شمار زیادی از مردم تهران و حتی شهرهای اطراف آن هستند و حجم قابل توجهی از سفرهای روزانه شهروندان توسط این ناوگان انجام می‌شود.
اما چالش‌های فراوان و موجود در سیستم حمل و نقل عمومی پایتخت، منجر به کاهش کیفیت خدمت رسانی این ناوگان شده و مردم زیادی را با دشواری روبرو کرده است.
از کمبود اتوبوس‌های درون شهری گرفته که صحنه ناخوشایند ازدحام و فشردگی جمعیت را رقم می‌زند تا حجم بالای مسافرین مترو که به دلیل کمبود فضای کافی مجبور به نشستن بر کف قطارها می‌شوند، همگی ناشی از ضعف سیستم حمل و نقل عمومی در ارائه خدمات به شهروندان است.
ضعفی که این روزها در قالب افزایش ترافیک پایتخت و تبدیل شدن آن به معضلی برای مسئولین شهری در حال خودنمایی است. چراکه کمبود اتوبوس‌های درون شهری منجر به معطلی شهروندان برای استفاده از این ناوگان و همچنین ازدحام جمعیت شده است.
از سوی دیگر فاصله طولانی میان سر رسیدن قطارهای مترو، فضای ناکافی، خرابی‌های اخیر قطارهای مترو و ایجاد مشکل برای شهروندان همگی موجب سوق دادن مسافران روزانه سیستم حمل و نقل عمومی به استفاده از خودروهای شخصی و در نتیجه افزایش ترافیک پایتخت شده است.
بنا بر اعلام مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران، در دوره مدیریت شهری چهارم شورای شهر، تهران دارای ۶ هزار دستگاه اتوبوس بود این در حالی است که در حال حاضر به دلیل فرسودگی و از کار افتادگی اتوبوس‌ها، تنها ۲۲۰۰ اتوبوس در شهر فعالیت می‌کنند و این تعداد اتوبوس نیز پاسخگوی سفرهای روزانه مردم پایتخت نیست.
روز گذشته نیز چمران در حاشیه جلسه شورای شهر در این خصوص گفت: اگر تعداد اتوبوس‌های دوره‌های گذشته حفظ می‌شد، شرایط به بدی امروز نبود اما متأسفانه امروز تعداد اتوبوس‌ها به ۲۲۰۰ دستگاه رسیده است. وقتی واگن‌های قطار از هزار دستگاه به ۴۰۰ دستگاه می‌رسد، مردم دچار فشار می‌شوند.
به دلیل جدی بودن مشکل حمل و نقل عمومی پایتخت، اعضای مدیریت شهری دوره ششم از زمان روی کار آمدن خود، بارها بر لزوم رسیدگی و برنامه‌ریزی برای چالش‌های این حوزه تاکید کرده‌اند.
در همین راستا نیز ۱۷ آبان ماه از ۱۱۰ دستگاه اتوبوس درون شهری برای افزایش ظرفیت ناوگان اتوبوس رانی رونمایی شد.
به گفته مسئولین قرار است تا پایان سال مجموعاً ۲۷۵ دستگاه اتوبوس به ناوگان حمل و نقل عمومی اضافه شود. همچنین بنا بر اعلام مدیران این حوزه، قرار است ۳ هزار دستگاه اتوبوس در شهر اورهال و فعال شود تا ظرفیت حمل و نقل عمومی افزایش یابد.
راه‌هایی برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی
در این خصوص مجتبی شفیعی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره راه‌های توسعه ناوگان حمل و نقل و استفاده شهرداری از فرصت و همکاری‌های بین‌المللی برای تأمین منابع و توسعه حمل و نقل عمومی گفت: در گذشته منابعی در شهرداری وجود داشت و دوستان مدیریت هزینه می‌کردند که منابع نیز اغلب منابع داخلی شهرداری و قدری در دوره‌هایی کمک‌های دولتی بوده است.
وی افزود: اما در حال حاضر چون منابع موجود در شهرداری کفاف نیازها را نمی‌دهد، یک حوزه تأمین منابع نیز فعال شده است. یک کمیته نیز برای تأمین منابع پایدار در شهرداری تشکیل شده که مدیریت شهری در حال مذاکره و برنامه‌ریزی در آن هستند.
شفیعی با بیان اینکه یکی از منابع پیشنهادی این کمیته برای تأمین منابع در حوزه‌های مختلف به ویژه توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، استفاده از ال سی های روسیه است، بیان کرد: این مذاکرات از طریق معاونت مالی و اقتصادی شهرداری در حال دنبال شدن است.
معاون حمل و نقل شهرداری تهران ادامه داد: ما نیز نیازها و پیشنهادات خود را به این کمیته ارائه می‌کنیم و آنها برای همکاری با این پیشنهادها تصمیم‌گیری می‌کنند.
شفیعی در پاسخ به این سوال که در سال آینده آیا قرار است تعامل جدیدی با کشورهای خارجی برای توسعه ناوگان عمومی وجود داشته باشد یا خیر گفت: پیشنهادات مختلفی در حوزه تأمین منابع داریم و یکی از آنها بحث فاینانس روسیه است. حتی پیشنهادات دیگری برای همکاری با کشورهای دیگر و استفاده از روش‌های مختلف همکاری در حوزه موجود است که در حال بررسی هستیم.
وی افزود: بخشی از این همکاری‌های بین‌المللی وابسته به تعامل دولت است و در بخشی از آنها نیز شهرداری مستقیماً در حال مذاکره است.
معاون حمل و نقل شهرداری درباره کشورهای مدنظر برای تعامل در حوزه توسعه حمل و نقل عمومی عنوان کرد: کشورهای مختلف با روش‌های مختلفی مدنظر است. از میان کشورهای اروپایی نیز فعلاً روسیه مدنظر است.
شفیعی درباره موضوع مذاکرات با کشورهای دیگر گفت: در حوزه حمل و نقل عمومی مباحث مختلفی از جمله خرید واگن برای توسعه و نوسازی خطوط مترو، اتوبوس، سیستم‌های برقی و حتی اجرای پروژه‌ها موضوع مذاکرات و همکاری‌ها است.
نیازهای حمل و نقل عمومی با تولیدات داخلی تامین شده است
همچنین جعفر تشکری هاشمی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره افزایش تعداد اتوبوس‌های درون شهری گفت: ما اتوبوس‌ها را از تولیدکنندگان داخلی خریده‌ایم و تا این لحظه نیازی به بازگشایی راه‌های واردات تجهیزات ناوگان حمل و نقل از خارج از کشور نبوده است.
وی افزود: تاکنون نیز همه نیازها با تولیدات داخلی تامین شده است.
تشکری در پاسخ به این سوال که آیا قرار است در آینده از ظرفیت‌های بین‌المللی نیز برای توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی استفاده شود یا خیر گفت: در صورت نیاز در این زمینه برای واردات اتوبوس، واگن و غیره حتماً با مجوز دولت با کشورهای خارجی نیز وارد مذاکره خواهیم شد.
وی عنوان کرد: احتمالاً یکی از کشورهای هدف برای همکاری در این زمینه نیز روسیه خواهد بود.
با توجه به فرسودگی‌ها و نیازهای متعدد حوزه حمل و نقل عمومی ازجمله تامین منابع مالی، امید است شاهد همکاری دولت با شهرداری باشیم تا قدری از فشار روزانه مسافران کاسته شود.
در این میان نیز پرداخت سهم دولت در بحث بلیط مترو و اتوبوس و همچنین پرداخت مطالبات مالی دولت به شهرداری، می‌تواند به توسعه این ناوگان کمک کند.