با توجه به پیشنهادات ایران به ۱+۴، این بار توپ در زمین غرب است اما معلوم نیست اروپایی‌ها با وجود اختلافات داخلی و عدم استقلال در مقابل آمریکا توان به نتیجه رساندن مذاکرات وین را داشته باشند.
پس از چهار روز گفتگوهای فشرده در هتل کوبورگ وین، نمایندگان کشورمان و اعضای ۱+۴ روز جمعه (۱۲ آذر) بار دیگر در فرمت کمیسیون مشترک پشت میز مذاکرات برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران قرار گرفتند.
این نشست در حالی برگزار شد که هیئت اعزامی جمهوری اسلامی ایران به سرپرستی علی باقری، معاون وزیر امور خارجه کشورمان پس از ارائه دو سند برای رفع تحریم‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای، ابتکار عمل را در دست گرفت و عملاً تیم‌های طرف مقابل که فاقد اختیار لازم برای تصمیم‌گیری بودند در وضعیت سردرگمی قرار گرفتند.
غرب از ابتدا به دنبال نمایش شکست مذاکرات بود
علاوه بر اینکه نشست‌های کارشناسی در روز پنج‌شنبه در دو کارگروه رفع تحریم‌ها و مسائل هسته‌ای برگزار شد، باقری نیز به صورت مجزا دیدارهایی با انریکه مو را، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برگزار کرد.
اما طرف مقابل از همان ابتدا با نیت اینکه مذاکرات را شکست خورده جلوه دهد، در هتل کوبورگ اتاق رزرو کرد و نتوانست عدم انسجام درونی و بی‌برنامگی خود در برابر تامین منافع حقه‌ی ملت ایران را پنهان کند.
از طرف دیگر، ایران یک تیم کاملاً فنی و با ماهیت اقتصادی برای رفع یکی از دغدغه‌های اصلی کشور که همان رفع تحریم‌ها است به اتریش اعزام و ثابت کرد دستگاه سیاست‌خارجی دولت سیزدهم فقط به دنبال نتیجه‌ی مطلوب به نفع مردم است و دنبال انتفاع سیاسی زودگذر در ازای تامین مطالبات ناحق طرف غربی نیست.
امیرعبداللهیان: یک توافق خوب در دسترس است
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز قبل از شروع مرحله آخر نشست کمیسیون مشترک در گفتگوی تلفنی با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: «علیرغم عهدشکنی آمریکا و بی‌عملی سه کشور اروپایی، ما با حسن نیت در مذاکرات وین حضور داریم. تیم ما در هر مرحله، دارای برنامه و ابتکارات روشن، ملموس و عملی است. غرب هم باید ابتکار عمل واقعی خود را در خاتمه دادن به تحریم‌ها ارائه دهد و به تکرار شعارهای قبلی و ناقض حقوق و منافع ملت ایران پایان دهد.»
وی ادامه داد: «ما معتقدیم دستیابی به توافق خوب در دسترس است، اما لازمه آن تغییر رویکرد برخی طرف‌ها از ادبیات تهدید به ادبیات همکاری، احترام متقابل و نتیجه محور است.»
سرانجام پس از ۵ روز مذاکرات فشرده میان هیئت‌های ایرانی و گروه ۱+۴، نشست اختتامیه در روز جمعه برگزار شد. علی باقری در پایان نشست تاکید کرد: «دیدگاه‌های تیم مذاکراتی ایران را به صورت مستدل و مستند در قالب ۲ سند به طرف مقابل ارائه کردیم. طبیعی است وقتی که این به طرف مقابل ارائه می‌شود مبنایی است برای مذاکره و قاعدتاً طرف مقابل باید پاسخ مستدل، مستند و منطقی به این پیشنهادها ارائه کند.»
وی ادامه داد: «از آنجایی که طرف مقابل برای ارائه پاسخ مستدل و مستند به این پیشنهادها، نیازمند مشورت با پایتخت‌هایشان بودند این پیشنهاد را مطرح کردند که گفت‌وگوها برای چند روز متوقف شود تا آنها بعد از رفتن به پایتخت‌ها و دریافت دستورالعمل‌ها برای پاسخ مستدل و مستند به جمهوری اسلامی ایران مجدداً به وین برگردند.»
باقری: پیشنهادهای ایران بر اساس مبانی مشترک بین دو طرف تنظیم شده است
پس از اظهارات باقری برخی از رسانه‌های غربی در گفتگو با دیپلمات‌های ناشناس اروپایی اصرار بر عدم نتیجه‌گیری مذاکرات به‌واسطه‌ی مطالبات زیاده‌خواهانه ایران داشتند که در این خصوص مذاکره‌کننده ارشد کشورمان گفت: «اینکه طرف‌های اروپایی خیلی در مورد برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند، درست است، ولی این پیشنهادها بر اساس مبانی مشترک بین دو طرف تدوین شده است.»
باقری تصریح کرد: «قرار نیست ما در گفت‌وگوها و مذاکرات مطالب و پیشنهادهایی را بگوییم که مطابق با دیدگاه‌های شما باشد. ما مطالبی را می‌گوییم که بر اساس دیدگاه‌ها، منافع و سیاست‌های خودمان است.»
میخائیل اولیانوف مذاکره‌کننده ارشد روسیه در مذاکرات نیز بر ناتمام ماندن مذاکرات برای مشورت بیشتر در پایتخت‌ها تاکید کرد و گفت: «مذاکره‌کنندگان تصمیم گرفتند یک وقفه فنی به ویژه برای مشورت در پایتخت‌ها داشته باشند تا در مورد چگونگی ادامه کار فکر کنند.»
وی به یکی از مطالبات اصلی کشورمان در میز مذاکره اشاره کرد و گفت: «درخواست ایرانی‌ها برای دریافت ضمانت‌ها کاملاً واضح و موجه است. باید این اطمینان وجود داشته باشد که اقدام بدخواهانه‌ای که در زمان دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا از طریق سیاست فشار حداکثری انجام شد، تکرار نخواهد شد. همه این‌ها باید مورد بحث قرار گیرد.»
موضوعی که اولیانوف به آن اشاره دارد یکی از محورهایی است که نمایندگان کشورمان در این دور از مذاکرات از طرف مقابل مطالبه کرده است زیرا ایران به دنبال تضمین عملی و پایدارسازی رفع تحریم‌ها است.
غرب صرفاً علاقمند به مذاکره در خصوص پیشرفت‌های هسته‌ای ایران است
به اعتقاد کارشناسان بین‌الملل، طبیعی است که موضوع رفع تحریم‌ها و سایر مطالبات ایران به مذاق طرف غربی خوش نیاید؛ زیرا آنها صرفاً علاقه‌مند به صحبت در خصوص پیشرفت‌های هسته‌ای کشورمان هستند و ضرورت لغو فوری تحریم‌ها برای آنها اهمیتی ندارد. به همین خاطر طرف‌های غربی از هفته‌ها قبل از آغاز مذاکرات بر طبل عدم جدیت ایران در مذاکرات کوبیدند.
حال باید در روزهای آینده منتظر پایان مشورت مذاکره‌کنندگان در پایتخت‌ها و سپس بازگشت آنها به وین باشیم. با توجه به پیشنهادات ایران به ۱+۴، که در قالب دو سند ارائه شده است، این بار «توپ در زمین غرب است» اما معلوم نیست اروپایی‌ها با وجود اختلافات عدیده داخلی و عدم استقلال سیاسی در مقابل آمریکا توان به نتیجه رساندن مذاکرات وین را داشته باشند.