معاون موقت نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در نشست شورای حکام تصریح کرد آمریکا آماده برداشتن «تحریم‌های ناسازگار با برجام» است.
در بیانیه «لوئیس بونو» در نشست شورای حکام آمده است: «ایالات متحده با هماهنگی نزدیک با متحدان و شریکانش به دنبال تضمین بازگشت دوجانبه به برنامه جامع اقدام مشترک از طریق دیپلماسی است. این توافق، یکی از دستاورد‌های کلیدی دیپلماسی چندجانبه و ابزاری حیاتی برای مرتفع کردن نگرانی‌های دیرپای جامعه بین‌المللی از برنامه هسته‌ای ایران است.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «خانم‌ها، آقایان، ما این اهداف را با حسن نیت دنبال می‌کنیم و روشن کرده‌ایم که آماده رفع تمامی تحریم‌های ناسازگار با برجام در صورت پایبندی ایران به تمامی تعهداتش در این توافق هستیم.»
مقام آمریکایی بدون اشاره به عدول کشورش از تعهداتش در برجام و خروج از این توافق گفت: «اما لازم است همه طرف‌ها واقع‌بین باشند. فرصت برای بازگشت کامل دوجانبه به برجام تا ابد پابرجا نخواهد ماند.»
لوئیس بونو مدعی شده ایران برنامه هسته‌ای خود را به طرز محسوسی فراتر از محدوده‌های تعیین‌شده در برجام گسترش داده است. وی مدعی شد: «این اقدامات تنش‌آمیز ما را به نقطه‌ای که بازگشت دوجانبه به برجام منافع منع‌اشاعه‌ای توافق اصلی را تولید نخواهد کرد، نزدیک‌تر می‌کند.»
او تأکید کرد: «ما از ایران می‌خواهیم بدون تأخیر به مذاکرات برگردد و از انجام اقدامات تنش‌آمیزی که تنها ادامه کارمان را دشوارتر می‌کند خودداری کند. ایران باید با فوریت بیشتری به سمت برجام حرکت کند نه اینکه از آن دور شود.»
وی در بخش دیگری از این بیانیه درباره تفاهمات حاصل‌شده میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر اخیر «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس به تهران نیز اظهارنظر کرد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شنبه شب در رأس هیأتی به منظور دیدار و گفتگو با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران وارد تهران شد. او روز یکشنبه (۲۱ شهریور ماه) با حضور در محل سازمان انرژی اتمی با «محمد اسلامی» دیدار و گفتگو کرد که این دیدار ۲ ساعت به طول انجامید.
مدیرکل آژانس پس از این دیدار، ضمن مثبت ارزیابی کردن آن، بر گسترش همکاری ایران و آژانس تأکید کرد و گفت که دوباره برای گفت‌وگوی سطح بالا با مقامات ایرانی به تهران می‌آید.
در بیانیه مشترک آژانس و ایران که بعد از این دیدار منتشر شد، ذکر شده که طرفین، روح همکاری و اعتماد متقابل و اهمیت تداوم آن و همچنین ضرورت رسیدگی به موضوعات فیمابین در فضایی سازنده و منحصرا فنی را مورد یادآوری و تاکید مجدد قرار دادند.
در ادامه این بیانیه آمده است: «در چارچوب تعاملات و همکاری‌های موجود فیمابین، طرفین تصمیم گرفتند دیدار‌های متقابل را در سطوح مرتبط تداوم دهند. در همین راستا، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در حاشیه کنفرانس عمومی آژانس با مدیرکل دیدار خواهد کرد و مدیرکل نیز در آینده نزدیک به تهران سفر خواهد کرد تا مشورت‌های سطح بالا با هدف تقویت همکاری‌های بین ایران و آژانس در حوزه‌های مختلف و بحث در خصوص موضوعات فعلی مورد علاقه متقابل، با دولت جمهوری اسلامی ایران داشته باشد.»
طبق این بیانیه، به بازرسان آژانس اجازه داده می‌شود تا نسبت به سرویس فنی تجهیزات نظارتی مشخص شده و جایگزینی کارت‌های حافظه آن‌ها که تحت مهر و موم مشترک در ایران نگهداری خواهند شد، اقدام کنند. چگونگی و زمان انجام این اقدام، مورد توافق دو طرف قرار گرفت.
لوئیس بونو در نشست شورای حکام گفت: «بسیار مهم است که ایران تفاهمات حاصل‌شده در بیانیه مشترک ۱۲ سپتامبر را از جمله درباره تدابیر موقت نظارتی تحت برجام رعایت کند. اگر آژانس قادر به بازیابی و تضمین پیوستگی اطلاعات در خصوص تعهدات برجامی نباشد بازگشت دوجانبه به برجام دشوارتر خواهد بود.»
ایران و آژانس اتمی اسفندماه سال گذشته به توافقی برای ارائه دسترسی‌های داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق، یک بار قبل از منقضی شدن به مدت یک ماه و تا تاریخ سوم تیرماه تمدید شد، اما ایران بعد از آن تاریخ، توافق مذکور را تمدید نکرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید پروتکل الحاقی به این نهاد بین‌المللی اجازه دسترسی گسترده‌تر به اطلاعات و اماکن موجود در ایران را می‌دهد. سال گذشته مجلس شورای اسلامی ایران قانونی را به تصویب رساند که دولت را ملزم می‌کند در صورت عدم رفع تحریم‌ها علیه ایران بازرسی‌های آژانس اتمی در ایران را معلق کند.
دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینه‌های لازم برای بازگشت کشورش به توافق هسته‌ای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرف‌های برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده، اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمی‌تواند درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقام‌های دولت آمریکا پیش از این تصریح کرده‌اند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقه‌ای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسه‌ای تأکید کردند آمریکایی‌ها خواستار گنجاندن بندی در توافق هسته‌ای برجام برای ملزم کردن ایران به گفتگو بر سر مسائل موشکی و منطقه‌ای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی چندی پیش در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکایی‌ها در زبان و وعده می‌گویند تحریم‌ها را بر می‌داریم، اما تحریم‌ها را برنداشتند و برنمی‌دارند، ضمن آنکه شرط هم می‌گذارند و می‌گویند که باید در همین توافق جمله‌ای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای گفتند: «آن‌ها می‌خواهند با گذاشتن این جمله، بهانه‌ای برای دخالت‌های بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقه‌ای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آن‌ها نشود بگویند توافق را نقض کرده‌اید و توافق، بی‌توافق.»
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریم‌ها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجله‌ای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.
