«ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت خارجه چین در نشست خبری روزانه تصریح کرد که آمریکا باید «سیاست غلط فشار حداکثری علیه ایران را جبران کرده و به میز مذاکرات برگردد.
سخنگوی وزارت خارجه چین درباره برجام گفت: «چین همواره بر این باور بوده که از سرگیری اجرای کامل وموثر برجام منافع همه طرفها را تأمین میکند. ایالات متحده، با توجه به آنکه طرفی بوده که دور جدید تنشها را در مسئله هستهای ایران آغاز کرده، بایستی سیاست غلط فشار حداکثری علیه ایران را جبران، تمامی تحریمهای علیه ایران و دستدرازیهای قضایی علیه طرفهای ثالث را رفع و در جهت از سرگیری مذاکرات و دستیابی به نتیجه در اسرع وقت تلاش کند.»
لیجیان گفت که چین با همه طرفها همکاری خواهد کرد و تلاشهای بیامان خود را برای بازگرداندن برجام به مسیر صحیح ادامه خواهد داد.»
مقامهای دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا پیش از این بارها تصریح کردهاند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» برای «طولانیتر کردن» و «قویتر کردن» برجام استفاده کنند.
با آنکه دولت آمریکا از ابتدا روشن میکرد که گفتگو بر سر مسائل موشکی و منطقهای را پیششرط ورود به مذاکرات احیای برجام نمیداند، درباره اینکه آیا بازگشت به برجام را به چشمانداز تحقق چنین مذاکراتی در آینده گره زده است یا خیر، موضع بسیار مبهمتری اتخاذ کرده است.
به عبارت دیگر، از اظهارات مقامهای دولت بایدن نمیتوان به نتیجه روشنی رسید که آیا آمریکا در صورت علم به اینکه مذاکرات موشکی و منطقهای در آینده هم اتفاق نخواهد حاضر است باز هم به برجام بازگردد یا خیر. مضاف بر این، برخی شواهد نشان میدهد دولت بایدن دستکم تا این برهه از مذاکرات وین، بازگشت به تعهداتش در برجام را به قول ایران برای برگزاری چنین مذاکراتی در آینده منوط کرده است.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسهای تأکید کردند آمریکاییها خواستن گنجاندن بندی در توافق هستهای برجام برای ملزم کردن ایران به گفتگو بر سر مسائل موشکی و منطقهای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکاییها در زبان و وعده میگویند تحریمها را بر میداریم، اما تحریمها را برنداشتند و برنمیدارند، ضمن آنکه شرط هم میگذارند و میگویند که باید در همین توافق جملهای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: «آنها میخواهند با گذاشتن این جمله، بهانهای برای دخالتهای بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقهای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کردهاید و توافق، بیتوافق.»
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هستهای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند، اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده، اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.
یکی دیگر از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.