فرماندهان ارشد نظامی آمریکا روز سه‌شنبه در جلسه‌ای در مجلس سنای آمریکا در اظهاراتی متناقض با ادعاهای «جو بایدن»، رئیسجمهور کشورشان گفتند که توصیه آنها باقی ماندن ۲۵۰۰ نظامی آمریکایی در افغانستان بوده است.
«فرانک مک‌کنزی»، فرمانده نیروهای تروریست آمریکایی در منطقه غرب آسیا و «مارک میلی»، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در جلسه استماعی در کمیته نیروهای مسلح سنا تأکید کردند که پیشنهاد آنها باقی ماندن ۲۵۰۰ نظامی در افغانستان بوده است.
با این حال، این فرماندهان نظامی جزئیات بیشتری درباره توصیه‌شان به جو بایدن ارائه نکردند.
مک‌کنزی گفت: «من درباره توصیه شخصی‌ام به رئیسجمهور اظهارنظر نمی‌کنم، اما آنچه نظر شخصی خودم هست را صادقانه با شما در میان خواهم گذاشت. همین نظرات شخصی، در آنچه من [به رئیسجمهور] توصیه کردم نقش داشت.»
وی اضافه کرد: «توصیه من این بود که ۲۵۰۰ نیروی نظامی در افغانستان حفظ کنیم. اندکی قبل‌تر در پاییز ۲۰۲۰ من این توصیه را مطرح کرده بودم که ۴۵۰۰ نیروی نظامی باقی بمانند. اینها نظرات شخصی من هستند.»
مک‌کنزی گفت که دیدگاهش این بوده که خروج کامل آمریکا از افغانستان به سقوط دولت اشرف غنی، رئیسجمهور وقت افغانستان منجر خواهد شد.
مارک میلی هم با تأیید نظرات مک‌کنزی گفت توصیه او هم این بوده که دست‌کم ۲۵۰۰ نظامی آمریکا در افغانستان حفظ شوند. مارک میلی هم در پاسخ به سوال یک سناتور از توضیح درباره اینکه پیشنهاد مستقیمش به بایدن چه بوده خودداری کرد.
«لوید آستین»، وزیر دفاع آمریکا در جلسه روز سه‌شنبه در پاسخ به سوال یک سناتور درباره این اظهارات بایدن مدعی شد که او فردی «صادق و رک و راست» است.
در این جلسه، یک سناتور آمریکایی به نام «دن سالیوان» مقام‌های پنتاگون را به دلیل این اظهارات بایدن زیر سوال برد. او گفت: «این اظهارات، سخنان نادرستی بود که از زبان رئیسجمهور ایالات متحده مطرح شد. اینطور نیست؟»
مارک میلی در پاسخ گفت: «اگر بخواهم حقیقت را بگویم من این سخنان را نشنیده‌ام و بنابراین نمی‌توانم اظهارات رئیسجمهور را طبقه‌بندی کنم.»
جو بایدن در مصاحبه‌ای که ماه آگوست با شبکه خبری ای‌بی‌سی انجام داده بود اینکه مقام‌های نظامی به او پیشنهاد حفظ ۲۵۰۰ نیرو در افغانستان داده بودند را رد کرده بود.
مجری ای‌بی‌سی در آن مصاحبه از بایدن پرسید: «آیا مشاوران نظامی شما نگفتند که باید ۲۵۰۰ نظامی را نگاه داریم؟» بایدن در جواب گفت: «طبق چیزی که به خاطر می‌آورم هیچ کس چنین چیزی به من نگفت.»
گروه طالبان یکشنبه (۱۵ اوت/۲۴ مردادماه) بعد از خروج «اشرف غنی»، رئیسجمهور سابق افغانستان وارد شهر کابل شد. تحلیلگران ورود نیروهای طالبان را به منزله خاتمه تلاش‌های ۲۰ ساله آمریکا و دیگر کشورهای غربی برای بازسازی افغانستان به شکل مطلوب جهان غرب می‌دانند.
بعد از توافق فوریه ۲۰۲۰ آمریکا و طالبان و امضای «توافقنامه صلح» بین دو طرف، روند خروج نظامیان آمریکایی و متحدان این کشور از افغانستان شروع شد.
ایالات متحده و دیگر کشورهای عضو ناتو در سال ۲۰۰۱ در پاسخ به حملات ۱۱ سپتامبر همان سال در آمریکا، به افغانستان حمله نظامی کردند و از آن زمان، حضور نظامی و اشغالگری آنها در افغانستان ادامه داشته است.
تحولات افغانستان باعث انتقاد از «جو بایدن» شده. رسانه‌های آمریکا گزارش داده بودند تصمیم‌های بایدن درخصوص افغانستان و فرار نظامی عجولانه از این کشور که باعث سقوط دولت کابل به‌دست طالبان شد، قانون‌گذاران آمریکایی را به فکر تحقیق از وی انداخته است.
* پیامدهای بلندمدت برای آمریکا
«مایکل مک‌کاول»، نماینده جمهوری‌خواه عضو کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا ماه پیش تصریح کرده بود که خروج ناکام آمریکا از افغانستان پیامدهای بلندمدتی برای جایگاه آمریکا در دنیا خواهد داشت و به نفع ایران، روسیه و چین خواهد بود.
* تلاش برای تحمیل ارزش‌های غربی
تحولات افغانستان، انتقادهایی هم از تلاش‌های آمریکا برای تحمیل ارزش‌ها و سبک زندگی غربی به کشورهای دیگر در پی داشته است. چین یکی از کشورهایی بوده که در این خصوص آمریکا را به باد انتقادگرفته است.
نماینده چین در سازمان ملل متحد ماه پیش در یک نشست شورای حقوق بشر این نهاد در خصوص افغانستان گفت: «ایالات متحده، بریتانیا، استرالیا و کشورهای دیگر باید در قبال نقض حقوق بشر توسط ارتش‌های خود در افغانستان در جایگاه پاسخگویی قرار بگیرند و سیر جلسه کنونی باید این موضوع را پوشش دهد.»
وی افزود: «ایالات متحده و سایر کشورها به بهانه دموکراسی و حقوق بشر مداخلات نظامی را در سایر کشورهای مستقل انجام می‌دهند و مدل خود را بر کشورهایی با تاریخ و فرهنگ بسیار متفاوت تحمیل می‌کنند.»
* دفاع بایدن از تصمیم خود
با وجود این، «جو بایدن» از تصمیم‌هایش در افغانستان دفاع کرده هر چند تلاش کرده از بار مسئولیت اتفاقات جاری در این کشور شانه خالی کرده و این مسئولیت را متوجه دیگران کند.
رئیسجمهور آمریکا در نخستین سخنرانی در حین اجرای توافق خروج در روز ۶ شهریور (۲۷ اوت) گفته بود که دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا احتمال وقوع چنین حمله‌ای هنگام تخلیه نیروهای آمریکایی را پیش‌بینی کرده بودند. او با وجود این گفت که عملیات تخلیه در روزهای آینده ادامه خواهد داشت.
او چند روز بعد هم تسلط سریع و کامل طالبان بر افغانستان را با اشاره به توافق دولت ترامپ با طالبان به گردن سلف خود انداخته و از «اشرف غنی» رئیسجمهور متواری افغانستان ابراز ناامیدی کرده بود. بایدن، علی‌رغم آنکه چند هفته قبل‌تر گفته بود که ساختار امنیتی افغانستان قادر به دفاع از این کشور در برابر هجوم احتمالی طالبان خواهد بود از عملکرد نیروهای امنیت ملی افغانستان نیز ابراز تأسف کرد.
در حالی که آمریکا سال ۲۰۰۱ در قالب مأموریتی به نام «آزادی ماندگار» وارد افغانستان شده بود بایدن همچنین مدعی شد که مأموریت آمریکا در افغانستان هیچ‌گاه برقراری دموکراسی یا آزادی در این کشور نبوده است.
تصمیمات رئیسجمهور ایالات متحده برای خارج کردن عجولانه و بی‌برنامه نظامیان این کشور از افغانستان که منجر به سقوط دولت کابل و تسلط طالبان شد در میان افکار عمومی مردم آمریکا هم صورت جالبی نداشته است. نظرسنجی‌ای که چند روز پیش توسط گروه «ترافالگار» انجام شده، نشان داد که ۶۹ درصد از مردم آمریکا از تصمیمات بایدن درخصوص افغانستان و خروج از این کشور ناراضی هستند و فقط ۲۳ درصد از شرکت‌کنندگان عملکرد او را تایید می‌کنند.
بایدن دو ماه قبل هم به رغم برآورد جامعه اطلاعاتی آمریکا که از تصرف قریب‌الوقوع کابل بعد از خروج نظامیان آمریکایی خبر می‌داد، مدعی بود که ۷۵ هزار طالب در مقابل ارتش ۳۰۰ هزار نفری افغانستان که آمریکا آنها را مانند هر ارتش مجهزی در جهان آموزش داده و تجهیز کرده شانسی برای موفقیت ندارند.
