در آستانه محرم و پس از رد موقت پبشنهاد تعطیلی دو هفته ای، دستورالعمل‌های بهداشتی ستاد کرونا برای محرم ۱۴۰۰ اعلام شد.
از آغاز شیوع این بیماری در کشور موضوع برپایی مراسم و تجمعات مذهبی نیز محل بحث و اظهار نظرهای مختلفی بوده است اما در مجموع عقلانیت حاکم بر مدیریت نهادهای دینی باعث شد علیرغم برخی کجروی ها و غلیان عواطف دینی محدودیت های توصیه شده برای رعایت در اماکن مقدسه به خوبی به اجرا گذاشته شود.
حساسیت بر روی تجمعات مذهبی که از نخستین ماه های آغاز شیوع کرونا از سوی رسانه های فارسی زبان خارج از کشور نیز به آن دامن زده می شد در حالی بود که روند عادی سازی امور در بازار و سایر فعالیت های اجتماعی در جریان بود و این موضوع کم کم مورد انتقاد برخی از شهروندان و نهادهای دینی نیز قرار گرفت. به اعتقاد این گروه از شهروندان در همان ایام، بسته بودن اماکن مقدسه و در عین حال باز بودن پاساژها و بازارها مصداق نوعی تبعیض ناروا بود.
در هر حال تجربه تعطیلات قبلی که البته دیرهنگام و و پراکنده و تبعیض آمیز به اجرا در آمد و عدم رعایت دستورالعمل های بهداشتی و به خصوص استفاده مردم از فرصت تعطیلات برای سفر به سایر شهرها نیز علاوه بر موضوع پیشگفته ظاهرا ستاد کرونا را به این نتیجه رسانده که اعلام تعطیلات دو هفته ای که پیشنهاد آن در آستانه ماه محرم صورت گرفته دردی را از وضعیت وخیم این روزها دوا نمی کند و بهتر است به جای مداخله مستقیم و اعمال محدودیت های سفت و سخت از مردم بخواهد همانند سایر فعالیت های اجتماعی در برپایی آیین های مذهبی نیز دستورالعمل های بهداشتی را رعایت کنند. نکته ای که البته آن را باید در کنار ضرورت افزایش روند واکسیناسیون در نظر گرفت .
وزیر کشور در پایان جلسه ستاد کرونا با موضوع بررسی تعطیلات دو هفته ای گفت «همه دوستان در این جلسه بحث کردند و نظرات مختلفی مطرح شد؛ همه این موارد نشان داد که درست است تعطیلات به عنوان یکی از راه های اقدام و اثرگذاری است، اما انجام این کار نیازمند مقدمات، برنامه‌ریزی، اقناع‌سازی و همراه‌سازی مسوولان و مردم است.»
برخی کارشناسان پزشکی نیز تاکید کرده اند این تعطیلات با روند فعلی فایده ای ندارد و میزان شیوع کرونا را کاهش نمی‌دهد.
می توان همچون همیشه و البته به درستی دلیل اصلی وضعیت ناگوار فعلی را در تحلیل نهایی تصمیمات ضد و نقیض و ناکافی و دیرهنگام ستاد کرونا دانست اما اینجا می خواهیم به نکته دیگری اشاره کنیم و آن نقش تک تک شهروندان در این موقعیت است.
آمارها نشان می دهد که رعایت دستورالعمل ها به میزان بسیار پایینی رسیده و در تعطیلات یک هفته ای اخیرا اعلام شده در استان تهران برخی شهروندان حتی به قیمت پرداخت جریمه راهی سفر شدند و طبیعتا پلیس نمی تواند مانع همه خودروهایی شود که به هر قیمتی اراده کرده اند که از اعمال محدودیت ها سرپیچی کنند. از قضا از این لحاظ شاید که نمره برخی شهروندان مذهبی تر در رعایت این قبیل محدودیت ها به دلیل ضمانت درونی قوی تر در رفتار اجتماعی بالاتر باشد.
هر چند برخی مسوولان نهادهای تبلیغی دینی با اشاره ضمنی به محدودیت های تبعیض آمیز پیشین در تجمعات مذهبی سخنانی بر زبان راندند که حکایت از نوعی مقاومت در برابر تعطیلات احتمالی این تجمعات در محرم امسال می کرد اما نهایتا این خود مردم هستند که بار اصلی رعایت دستورات بهداشتی را بر دوش می کشند. نهادها و مدیران کلان شاید نتوانند بنابر ملاحظات پیچیده حاکم بر تصمیم گیری در چنین موقعیت های دشواری براحتی تصمیم بگیرند و حتی اقدامات نسنجیده ای داشته باشند اما افراد خود می توانند در این زمینه تصمیم گیرنده اصلی باشند.
موارد ابلاغی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا برای برگزاری مجالس عزاداری محرم ۱۴۰۰ به این شرح است:
۱ – برگزاری هیئت در فضای باز با یک سوم ظرفیت
۲ – برگزاری هیئت در فضای بسته با یک چهارم ظرفیت
۳ – زمان برگزاری مجالس حداکثر ۲ ساعت
۴ – استفاده از طبل و سنج با شرط شخصی بودن یا ضدعفونی کردن هنگام جابجایی بین افراد
۵ – دسته روی به صورت محلی و رعایت فاصله گذاری
۶ – ضرورت فاصله گذاری اجتماعی در طول مراسم
۷ – استفاده از ماسک به صورت مستمر
۸ – توزیع اقلام بهداشتی در ایستگاه‌های صلواتی با عنوان موکب سلامت
منبع: الف