داستانسرایی درباره ربایش یک هواپیمای اوکراینی در فرودگاه کابل و انتقال آن به ایران که با فاصله ای کوتاه از سوی خود دولت اوکراین نیز تکذیب شد به لحاظ ماهیت و نوع روایت پردازی آن که در راستای فضاسازی علیه ایران صورت گرفت شایسته توجه مسوولان سیاسی و رسانه ای کشور است.
در روزهای اخیر به دلیل سرنگونی حکومت اشرف غنی در افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان، این کشور در سرخط اخبار جهان قرارگرفته است اما بهیکباره روز دوشنبه دوم شهریور داستانسرایی درباره ماجرای یک هواپیماربایی از کابل و انتقال آن به ایران موردتوجه قرار گرفت.
بر اساس خبر منتشرشده، برخی رسانههای خارجی به نقل از یوگنی ینین، معاون وزیر امور خارجه اوکراین مدعی شده بودند که یک هواپیمای اوکراینی ربوده و به ایران منتقلشده است. معاون وزیر امور خارجه اوکراین بدون آنکه جزئیاتی ارائه کند مدعی شد یک هواپیمای این کشور که برای خارج کردن شهروندان اوکراینی از افغانستان به کابل رفته بود، به دست افراد ناشناس مسلح ربوده و به ایران برده شد.
نکته جالب آن است که معاون وزیر خارجه اوکراین در مذاکرات فیمابین ایران و این کشور درباره سانحه هوایی دیماه 1398، بهعنوان ریاست هیات این کشور فعالیت داشته و بارها تلاش کرده این موضوع را سیاسی نماید تا دولتهای غربی بتوانند از این فضای مبهم در راستای تحتفشار قرار دادن ایران بهرهبرداری نمایند. بر این اساس از زمان سقوط هواپیمای اوکراینی، دولت این کشور بارها مبادرت به اتهام زنی علیه ایران پرداخته است و در پازل کشورهایی مانند آمریکا و کانادا حرکت کرده است.
خبر هواپیماربایی را ابتدا الجزیره منتشر کرد و سپس رسانههای داخلی آن را بازنشر داده بودند؛ اما سخنان معاون وزیر خارجه اوکراین توسط خبرگزاری روسیا الیوم (بخش عربی راشا تودی) و تاس روسیه منتشرشده بود.
بلافاصله بعد از انتشار خبر هواپیماربایی، محمدحسن ذیبخش، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری ادعای ربایش هواپیمای اوکراینی را تکذیب و اعلام کرد: هواپیمای متعلق به خطوط هواپیمایی افغانستان (کام ایر) روز دوشنبه بعد از حرکت از فرودگاه کابل در فرودگاه مشهد سوختگیری کرده و از فرودگاه مشهد به سمت کی یف پایتخت اوکراین حرکت کرده است.
سخنگوی سازمان هواپیمایی ادامه داد: این هواپیما شب گذشته ساعت 21 و 50 دقیقه بهوقتتهران در فرودگاه شهر کی یف به زمین نشسته است. وی گفت: موضوع ربایش هواپیما از طرف سازمان هواپیمایی کشوری تکذیب میشود.
چند لحظه بعد اولگ نیکولنکو، سخنگوی وزارت خارجه اوکراین خبر ربوده شدن هواپیمای این کشور در افغانستان را تکذیب کرد.
نیکولنکو تصریح کرد که تمام پروازهای اوکراینی که برای بازگرداندن اتباع این کشور از افغانستان به فرودگاه کابل رفتهاند، بهسلامت به کییف بازگشتهاند. به گفته وی تاکنون 256 اوکراینی از افغانستان خارجشدهاند.
خبرگزاری فارس درباره این ادعای مقامات اوکراینی نوشت آنها تلاش کردند «تا با سوءاستفاده از موضوع داغ افغانستان به اتهامزنی علیه ایران بپردازد، اما این اتهام بهقدری بیاساس بود که کمتر از ساعتی بعد از سوی سخنگوی وزارت خارجه اوکراین رد شد».
شرکت هواپیمایی افغانستانی کام ایر نیز با صدور اطلاعیهای اخبار مربوط به ربایش هواپیماهای متعلق به این شرکت هواپیمایی که به مقصد اوکراین پرواز میکردهاند را تکذیب کرده است.
این شرکت هواپیمایی اعلام کرد پروازهای 19 آگوست در مسیر کابل-ارومیه- تاشکند و پرواز 23 آگوست در مسیر کابل- مشهد- کی یف پس از انجام سوختگیری به مقصد خود رسیدهاند و خبر ربایش هواپیماهای فوق دروغ محض است.
این موضوع موردتوجه گاردین نیز قرار گرفت و این رسانه نوشته بود که دادههای پرواز پایگاه اینترنتی «فلایت رادار» بیانگر آن است که یک هواپیمای اوکراینی که توسط یک شرکت خصوصی با عنوان «کام ایر» افغانستان اجارهشده از کابل به مشهد و ازآنجا به اوکراین پرواز کرده است.
بهطورکلی به نظر میرسد واکنش ایران اگرچه سریع و بلافاصله انجام گرفت اما با توجه به فضاسازی دولت اوکراین از گذشته یعنی در ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی در سال 98 و در این مورد خاص ضرورت داشت وزارت امور خارجه نیز در این مسئله پیشقدم شود و بهصورت جدیتر با این قضیه برخورد نماید. به خصوص اقدام مقام دستپاچه اوکراینی در این میان شایسته توجه و پیگیری این وزارتخانه است.
در این میان رفتار رسانه های فارسی زبان خارج از کشور نیز قابل اشاره است که در دقایق ابتدایی انتشار این خبر کذب به سرعت و در حجمی وسیع اقدام به بازنشر آن کردند.