این روزها اتفاقات سیاسی و نظامی مختلف با سرعتی عجیب در حال ایجاد تغییراتی بعضا بنیادین در روندهای جهانی است که حداقل پس ازجنگ جهانی دوم و بویژه پس از جنگ سرد بر دنیا حاکم بوده است.
به طور قطع مهمترین این اتفاقات همانا خروج شتابزده آمریکا از افغانستان بود که حتی نزدیکترین متحدان آمریکا را هم شگفت زده و سر در گم کرد.
اما این پایان ماجراهای شگفتانه آمریکا برای متحدان قدیمی و نزدیکش نبود و خبر پیمان امنیتی نظامی سه جانبه موسوم به ” اوکوس ” بین آمریکا ، انگلستان و استرالیا به بهانه مقابله با توانمندی های چین در منطقه اقیانوس هند و آرام وهمچنین مسلح کردن استرالیا به زیردریای های اتمی همچون صاعقه ای بر سر متحدان اروپایی بویژه فرانسه فرود آمد.
البته عصبانیت اصلی فرانسه به جهت از دست دادن بزرگ ترین معامله نظامی تاریخ خود با استرالیا به مبلغ 30 میلیلرد دلار بود که به طرفه العینی با دخالت آمریکا و انگلستان ملغی شده و به جای آن با دو کشور مزبور قرارداد جدیدی منعقد گردید.
برای اولین بار فرانسه سفرای خود را از ایالات متحده و استرالیا فراخوانده و به اشکال مختلف ناراحتی عمیق خود را از خنجری که از پشت خورده ابراز می کند.
اما اگر عمیق تر به ماجرا نگاه کنیم آشکار می شود که به طور قطع نگرانی عمده کشورهای اروپایی از بی ثباتی رفتاری ایالات متحده ناشی می شود که با سلسله اتفاقاتی که طی روزهای گذشته شاهد آن بودیم این نگرانی ها بیشترهم خواهد شد . این تغییر رفتار آمریکا البته از زمان زمامداری ترامپ در کاخ سفید وارد فاز جدیدی شده و سیاست های این روزهای ایالات متحده در واقع ادامه همان روند می باشد.
احتمالا نگرانی دیگر کشورهای اروپایی به ترکیب کشورهای تشکیل دهنده این پیمان جدید التاسیس مربوط می شود . ترکیبی تنها از سه کشور انگلو ساکسون انگلیسی زبان که فقط جای کانادا در آن خالی است .
از زمان خروج انگلستان از اتحادیه اروپا که درآن مقطع با تشویق و خشنودی ترامپ همراه شد به نظر می رسد که نقطه اتصال دنیای انگلوساکسون ها با اتحادیه اروپایی دچار گسست شده و امضای پیمان جدید این شکاف را عمیق تر خواهد کرد . البته این به معنای گسست کامل و مثلا جدایی و یا فاصله عمیق و همیشگی بین آنها نمی باشد اما یقینا اوضاع به خوبی قبل هم نخواهد بود و زمزمه هایی اروپایی مبنی بر اینکه این اتحادیه باید خود راسا و مستقل از آمریکا در زمینه امنیت جمعی اعضا دست به کار شود موید این تحلیل می باشد.
به احتمال زیاد در روزها و ماههای آینده با روشن تر شدن ابعاد مختلف پیمان نظامی امنیتی ” اوکوس ” شاهد موضع گیری های بیشتری چه از جانب متحدان آمریکا و چه دشمنان و رقبای این کشور در مقابل آن خواهیم بود ، پیمانی که می تواند یک مسابقه تسلیحاتی آن هم از نوع هسته ای را درکل جهان کلید بزند .
مسلما اگر استرالیا به عنوان یک کشور غیرهسته ای به زیردریایی های اتمی مجهز شود هر کشور دیگری هم این حق را خواهد داشت و مثلا ایران هم می تواند برای مجهز کردن زیردریایی های خود به پیشرانهای هسته ای که با کمترین مصرف سوخت توان پیمایش بسیار بیشتری را دارند گام های مورد نیاز در این زمینه را آغاز نماید.