این روزها بحث کرونای دلتا در ایران و جهان مطرح است، و مردم زیادی به دنبال اطلاع از تغییرات این ویروس هستند. متاسفانه این گونه نسبت به نوع اولیه آن، قدرت سرایت بیشتری دارد و باید پروتکلهای بهداشتی را بیشتر رعایت کنیم.
متخصصان میگویند، علامتهای کرونای دلتا با کرونای قبلی فرق میکند. علائم کرونای دلتا با آبریزش بینی، تب و گلو درد آغاز میشود و شبیه سرماخوردگی است که در کمتر از ۴۸ ساعت علائم آن بروز میکند. سه تا چهار روز این علائم وجود دارد و سپس به درگیری ریه میانجامد. درگیری ریه این نوع جهش یافته از ویروس تاکنون مانند ویروس انگلیسی بوده است.
بنا بر این گزارش، حتی افرادی که واکسن زدهاند نیز در معرض خطر این ویروس قرار دارند و ممکن است آن را به دیگران منتقل کنند؛ بنابراین باید شیوه نامههای بهداشتی بهطور کامل رعایت شود.
نشانههایی از مقاومت نسبی در برابر واکسنها
توصیه میشود اگر کسی علائم کرونای دلتا را دارد، ۴۸ تا ۷۲ ساعت در خانه بماند و از طریق تلفن با پزشکان در تماس باشد. در خانه ماندن هم باعث میشود که افراد ناقل بیماری به دیگران نباشند و هم استراحت موجب میشود افراد به کرونا سبکتری مبتلا شوند.
کرونای دلتا یک گونه از ویروس است، که برای اولین بار در هند و در طی یک موج عفونت شدید در اردیبهشت و خرداد شناسایی شد. این گونه در برخی از مناطق هند به سرعت رشد کرد، و نشانههایی از مقاومت نسبی در برابر واکسنها را نشان داد. پس از مدتی کوتاه در سطح جهان شیوع پیدا کرد، و این شیوع تمامی برنامهها را تغییر داد. مثلا انگلستان تازه در حال واکسیناسیون سریع و کنترل بیماری بود، که این گونه در آنجا هم مشکلاتی را ایجاد کرد.
کشورهای دیگر پس از مشاهده افزایش سریع و حیرت انگیز نسخه دلتا، سعی کردند که زودتر به مردم واکسن بزنند. کشورهایی که دسترسی گستردهای به واکسنها دارند، مانند کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی امیدوارند که بتوانند ظهور اجتنابناپذیر دلتا را کاهش دهند. اما برخی از دانشمندان نگرانند در کشورهایی که ذخایر واکسن زیادی ندارند، به ویژه در آفریقا، ویروس بسیار مخرب باشد.
دلتا حدود ۶۰ درصد قابل انتقالتر از نوع آلفا است
همانطور که گفتیم، این گونه برای اولین بار در هند مشاهده شد. پژوهشگران میگویند ممکن است این گونه بهطور مجدد بیماری کووید ۱۹ را احیا کند. در انگلستان این ویروس سریعا در حال پیشروی است و احتمالا جایگزین نسخه آلفا، یعنی نسخه پیشین، شود. به نظر میرسد که دلتا حدود ۶۰ درصد قابل انتقالتر از نوع آلفا است، که در اواخر سال ۲۰۲۰ در انگلستان شناسایی شد. طبق گزارشها در حال حاضر کرونای دلتا به ۹۲ کشور رسیده است، و این مقدار فقط شش ماه پس از اولین گونهی دیده شده به این سطح رسیده است. هماکنون دلتا پلاس هم در ۱۰ کشور جهان دیده میشود که گونه جهش یافته از دلتا است و بسیار قویتر عمل میکند.
محققان هنوز مطمئن نیستند که چرا نوع دلتا در مقایسه با دیگر گونه ها قدرت انتقال بیشتری دارد. آنها فکر میکنند که تغییر در بخش پروتئینی ویروس، ممکن است ورود به سلولهای انسانی را آسان کند. یک مطالعه اولیه دیگر نشان میدهد که جهش در نوع دلتا، شاید باعث شده است تا ویروس به محض اتصال خیلی راحتتر به سلولهای انسانی بچسبد. در نتیجه وقتی دلتا کرونا بتواند به راحتی با سلولهای شما ترکیب شود، میتواند تعداد بیشتری از آنها را آلوده کرده و بر سیستم ایمنی بدن غلبه کند.
در واقع این گونه میتواند از مدلهای قبلی ویروس نیز جهش پیدا کند. در حال حاضر بیشتر کشورها نگران هستند، و پیشبینی میکنند که کرونا دلتا در ماههای آینده به نوع اصلی کرونا تبدیل شود. این بیماری شدیدا قابل انتقال است، و همچنان شیوع خواهد داشت. مگر اینکه میزان واکسیناسیون به اندازه کافی بالا باشد.
به نظر میرسد این گونه افراد جوان را بیشتر تحت تاثیر قرار میدهد. مطالعات صورت گرفته در انگلستان نشان داده است که کودکان و بزرگسالان زیر ۵۰ سال، ۲.۵ برابر بیشتر در معرض ابتلا هستند. شواهد اولیه حاکی از آن است که افراد آلوده به دلتا حدود دو برابر بیشتر از افراد آلوده به آلفا در بیمارستان به سر میبرند. با اینکه گونه دلتا جدید است، اما دانشمندان جهان اطلاعات خوبی در مورد نحوه رفتار آن دارند.
احتمال بستری شدن در بیمارستان تقریبا دو برابر گونه آلفا
طبق نتایج، علائم ویروس کرونای دلتا شدیدتر هستند و است. بهعلاوه پزشکان در چین میگویند، افراد مبتلا به کرونای دلتا نسبت به مبتلایان قبلی، بیمارتر هستند و به نظر میرسد که وضعیت آنها خیلی زودتر رو به وخامت میرود. طبق تحقیقات علائم اصلی کرونای دلتا در حال تغییر هستند. یعنی هرچه بیماری بیشتر گسترش مییابد، این نشانهها نیز تغییر میکنند. علائم اصلی گزارش شده شامل، سر درد، گلو درد، آب ریزش بینی و سر درد هستند.
در حال حاضر سرفه کمتر شایع است، و از دست دادن بویایی در بین علائم رایج ذکر نشده است. بنابراین محققان نگران هستند که مردم این علائم را با سرماخوردگی شدید اشتباه گرفته، از قرنطینه خودداری کرده و به انتشار آن کمک کنند.
اولین و مهم ترین راه جلوگیری از ابتلا به کرونای دلتا، همچنان واکسیناسیون عمومی است. گزارشها نشان میدهند که اکثر واکسنهای معتبر دنیا، بین ۷۹ درصد تا ۸۸ درصد از مبتلایان حفاظت میکنند. دو دوز واکسن فایزر تا حد زیادی موثر است و از بستری شدن بیماران در بیمارستان جلوگیری میکند. بهعلاوه، همچنان باید به رعایت پروتکلهای بهداشتی و فاصلهگذاریها ادامه داد.
وضعیت کرونای دلتا در ایران
طبق گزارشها سرتاسر کشور در معرض کرونای دلتا قرار دارد، و پیک پنجم شکل گرفته است. تعداد بیماران سرپایی و بستریها به شکل چشمگیری افزایش یافته است. این ویروس ابتدا از بخشهای جنوبی و جنوب شرقی وارد کشور شد، و در حال حاضر شهرهای جنوبی در وضعیت سختتری قرار دارند.
همانطور که در این مطلب اشاره کردیم، بهترین راه پیشگیری واکسیناسیون است. اگر تمام دنیا سریعتر واکسینه شوند، ویروس فرصت کمتری برای تغییر دارد. امیدواریم که در ماههای آینده نتایج مختلفی در رابطه با اثربخشی اکثر واکسنها منتشر شوند و مردم بیشتری ایمن شوند. تا آن زمان ما به عنوان شهروند باید همچنان فاصله اجتماعی را رعایت کنیم، ماسک بزنیم و هر طور که شده از شیوع بیشتر ویروس جلوگیری کنیم.
دکتر جلال نژاد جواد با اشاره به وضعیت مراجعات و بستریهای کرونایی در بیمارستان شهدای یافت آباد، گفت: بیمارستان شهدای یافت آباد که در جنوب غربی تهران قرار گرفته، جمعیتی بالغ بر یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را پوشش میدهد. این بیمارستان با ظرفیت ۱۵۰ تخت است که در حال حاضر حدود ۷۵ درصد از بیماران ما بیماران کووید-۱۹ هستند که در این مجموعه یک بخش ۵۰ تخته عادی و ۲۵ تخت آیسییو در اختیار بیماران مبتلا به کرونا قرار گرفته است. علاوه بر این روزانه حدود ۲۰ بیمار هم در اورژانس پذیرش و بستری میشوند. در عین حال کار بیماران اورژانسی و غیر کووید را هم انجام میدهیم. به هر حال بیماران قلبی، دیابتی و … هستند که در بخشی پاک و جدای از بخش کووید مراجعه میکنند.
وی با بیان اینکه روزانه حدود ۹۰ بیمار مبتلا به کرونا داریم، گفت: البته بیماران مبتلا به کرونا به صورت سرپایی هم مراجعه میکنند و از بالغ بر ۳۰۰ بیمار اورژانسی ما حدود ۲۰۰ بیمار، یعنی دو سوم بیماران، مبتلایان به کووید-۱۹ هستند که اقداماتشان به صورت سرپایی انجام میشود.
نژاد جواد با بیان اینکه اخیرا کلینیک تزریق رمدسیویر را گسترش دادیم، گفت: پیش از این شش تخت برای تزریق رمدسیویر داشتیم که روزانه ۳۰ بیمار به صورت موقت مراجعه کرده و رمدسیویر دریافت میکردند، اما اخیرا این شش تخت را به ۱۲ تخت تبدیل کردیم و روزانه ۱۰۰ بیمار را به صورت موقت بستری کرده و برایشان رمدسیویر تزریق میکنیم که این موضوع به تعادل حجم بیمارستان کمک کرده است. در عین حال چهار تخت رمدسیویر اورژانس هم ایجاد کردیم که بیمارانی که به اورژانس ما مراجعه میکنند، همانجا دوز اول رمدسیویر را دریافت کرده و برای دوزهای بعدی به کلینیک اصلی مراجعه کرده و روزانه رمدسیویر را دریافت میکنند.
وی با بیان اینکه طب اورژانسمان ۲۴ ساعته فعال است و متخصصین طب اورژانس مرتبا فعالیت دارند، گفت: علاوه بر این متخصصین داخلی، عفونی، فوق تخصص ریه و بیهوشیمان روزانه بیماران را ویزیت میکنند. در مجموع آمار خدماتمان رو به رشد است و خوشبختانه میزان مرگ و میر طی چند ماه اخیر حدود سه درصد مطابق آمار کشوری کاهش یافته است.
به گفته رییس بیمارستان شهدای یافت آباد، مطابق آمار کشوری در موج پنجم آمار فوتیها نسبتا کمتر است. علیرغم اینکه تعداد بیماران و شدت ابتلا بسیار بیشتر و زیاد است. باید توجه کرد که میزان مرگ و میر به نسبت مجموعه بیماران بستری و مراجعین ما و نسبت به پیکهای قبلی کمتر شده است. زیرا هم تجربیات بهتری برای درمان بیماران وجود دارد و هم اینکه مردم نسبت به پیکهای قبلی به موقعتر مراجعه کرده و مراجعه بهتر و زودرستری به بیمارستان دارند و در سنین بالا هم تعدادی از افراد واکسینه شدهاند و بر همین اساس هم در مجموع آمار مرگ و میر در بیمارستانهای ما در کل کشور، سه درصد کاهش یافته است و از بالای ۲۲ درصد به زیر ۲۰ درصد رسید و اکنون به ۱۹ درصد هم رساندیم . امیدواریم طی یکی دو ماه آینده با واکسیناسیون بیشتری که انجام میشود و مراقبتهای بیشتر، آمار مرگها کمتر هم شود.
تفاوت پیک پنجم کرونا با سایر پیکها
نژاد جواد درباره تفاوت پیک پنجم کرونا با سایر پیکهای بیماری در کشور، گفت: باید توجه کرد که میزان سرایت کرونای دلتا خیلی بیشتر است. در نتایج تحقیقات اخیری که منتشر شد، متوجه شدند که میزان سرایت دلتا تا ۳۰۰ درصد بیش از کرونای ووهان است. قبلا فکر میکردند تا ۱۴۰ درصد بیشتر است، اما اکنون متوجه شدند که ۳۰۰ درصد میزان سرایتش نسبت به کرونای ووهان بیشتر است و به سرعت میتواند همه را درگیر کند. به طوری که در یک خانواده اگر یک نفر درگیر شود، به سرعت همه مبتلا میشوند. پیش از این اعلام میشد که در فضای بسته هر فرد مبتلا میتواند دو نفر را آلوده کند، اما اکنون میگوییم که در فضای بسته یک فرد مبتلا به کرونای دلتا میتواند ۹ نفر را آلوده کند. در بالین هم این موضوع را میبینیم که در خانوادهها همه درگیر میشوند حتی کودکان.
وی ادامه داد: در عین حال کرونای دلتا سنین پایینتر را هم درگیر میکند و در موج پنجم تعداد مبتلایان زیر ۱۸ سال بالاتر از پیکهای قبلی است. البته خوشبختانه هنوز مرگ و میر در کودکان کمتر است. این دو تغییر عمده در پیک پنجم است.
وی افزود: همچنین شدت ابتلا هم بیشتر است و میزان ماندگاری بیمار در بیمارستان نیز بیشتر است؛ به عبارتی طول بیماری هم بیشتر است که این موضوع باعث میشود که ظرفیتهای بیمارستانی ما بیشتر پر شود و به سختی بتوانیم بیماران جدید را پذیرش کنیم. این تفاوتها در این پیک است.
دو ماسک بزنید
علائم داشتید، به پزشک مراجعه کنید
نژاد جواد ادامه داد: مردم در این پیک باید از دو ماسک استفاده کنند. به ویژه در فضاهای بسته، از مراجعه به فضاهای بسته یا مراکز شلوغ و رفتن به مهمانی، عروسی و عزا و… خودداری کنند. زیرا میزان سرایت زیاد است و در عین حال احتمال درگیری افراد در این مراسمات بیشتر میشود. همچنین شستوشوی دستها و فاصلهگذاری نیز باید رعایت شود. در عین حال مردم اگر علائمی از بیماری را دیدند، نباید دیرهنگام به مراکز درمانی مراجعه کنند. باید توجه کرد که بالغ بر ۸۰ درصد فوتیهای ما بیماریهای زمینهای دارند. بر این اساس مراجعه زودهنگام و به موقع بیمار و شروع درمان به موقع کمک میکند که مشکلات کمتر شده و مرگ و میر را کاهش میدهد. بنابراین مردم به محض دیدن علائم به پزشک مراجعه کنند؛ بخشی به صورت سرپایی درمان شده و کنترل میشوند و برخی داروهایی را به صورت بستری موقت دریافت میکنند. در حال حاضر بالغ بر چند هزار بستری موقت در تهران ایجاد شده و ما با همین ظرفیت کممان در بیمارستان شهدای یافت آباد، روزانه به ۱۰۰ بیمار دارو میدهیم. در عین حال برای بستری دائم هم هرچه زودتر درمان آغاز شود، عوارض و شدت بیماری و بدحال شدن بیمار کمتر خواهد بود.
وضعیت تامین رمدسیویر در بیمارستان
وی با بیان اینکه به صورت کلی کمبودی در زمینه اقلام مربوط به کرونا نداریم، گفت: بحثهایی که مطرح میشود مقطعی است. گاهی ممکن است که شدت مراجعه بسیار بالا باشد و در مقطع کوتاهی داروخانه بیمارستان بگوید که دارو کم شده، اما به سرعت کمبود جبران میشود. در برخی داروها هم کمبود کشوری گزارش میشود که این کمبود کشوری هم در حال جبران است. مانند همان سرم تزریقی که در حال رفع است و ما در بیمارستان نوع سرم را تغییر دادیم و اجازه ندادیم کمبود ایجاد شود. در بیمارستان از این بابت نگرانی نداریم.
شروط تعطیلی موثر در برابر کرونا
نژاد جواد درباره شرایط تعطیلی موثر در راستای کاهش سرعت شیوع کرونا در کشور، اظهار کرد: لازمه تعطیلی کامل کشور یا لاکداون کردن، این است که همه بخشها پای کار بیایند. اگر به این نتیجه برسند که این اتفاق بیفتد، هزینههایی هم دارد و همه بخشها علاوه بر وزارت بهداشت باید پای کار آمده و لاکداون واقعی انجام شود تا سیکل بیماری متوقف شود. در عین حال آنچه مهمتر از تعطیلی کامل است، این است که جاهایی را که منشاء بیماری و سرایت میدانیم، تعطیل کنیم و کنترل کنیم. به عنوان مثال اگر اعلام میکنیم که سفر به استانهای قرمز و نارنجی انجام نشود و برعکس یا اگر رستورانها و هتلها و … مراکز پرخطر هستند و جاهایی که احتمال سرایت بیماری زیاد است، میتوان اقدام کرد و همه بسیج شوند که حداقل این بخشها تعطیل شوند. مانند اقداماتی که در موجهای دوم و سوم انجام شد و این موضوع کمک کرد که سریت بیماری علیرغم اینکه کاملا متوقف نشد، اما محدود شد.
توصیه هایی برای محرم در پیک پنجم کرونا
وی درباره نحوه برگزاری محرم در پیک پنجم کرونا، گفت: باید توجه کرد که به طور کلی تجمع خطرناک است و فاصلهگذاری به این معنی است که تجمعی انجام نشود. در پیکهای قبلی اعلام میکردیم تعداد زیادی از افراد کنار هم نباشند، اما اکنون اعلام میکنیم که حتی دو نفر هم کنار هم نباشند. قاعدتا فاصلهگذاری در هم مراسمی باید انجام شود.
نژاد جواد با بیان اینکه پروتکلهای بهداشتی برای محرم سال گذشته هم ابلاغ شد و فکر میکنم به صورت خوبی هم اجرا شد، گفت: همان پروتکلها باید به صورت کاملتر برای ایام محرم و عزاداریها ابلاغ شود. مواردی اعم از فاصلهگذاری و … با رعایت پروتکلهای بهداشتی قابل انجام است. تجربه پارسال هم نشان داد که در عین اینکه عزاداریها بر پا بود، پروتکلهای بهداشتی به خوبی رعایت شد و شدت بیماری را بعد از محرم آنطور که پیشبینی میشد زیاد باشد، نبود. اگر همه اعم از هیاتهای مذهبی، دستاندرکاران عزاداریها و خود عزاداران و مردم محکم رعایت کنند، میتوان به بهترین نحو عزاداری را انجام داد و در عین حال بیماری هم گسترش نیابد.
لزوم افزایش سرعت واکسیناسیون علیه کرونا
وی همچنین در ادامه تاکید کرد: امیدواریم ظرف دو ماه آینده بتوان آمار واکسیناسیون را به سرعت افزایش داد. البته در حال حاضر هم انجام روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تزریق واکسن، آمار کمی نیست، اما شاید بتوان آمار را بالا برد و بتوانیم سرعت تکمیل واکسیناسیون را بیشتر کنیم و در این صورت در زمان زودتری جمعیت هدف را واکسینه کنیم. البته افزایش واکسیناسیون کمک بخشهای دیگر را هم نیاز دارد و هرچه زمان انجام واکسیناسیون جمعیت را کاهش دهیم، کمک میکند و اولویت اصلی است.
وی گفت: در عین حال باید امید بیشتری به مردم داد تا پای کار آیند و پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنند تا در عین واکسیناسیون سریعتر با رعایت حداقل ۶۰ تا ۷۰ درصدی مردم بتوانیم پیک را مدیریت کنیم. هنوز به قله پیک پنجم نرسیدیم و احتمالا یکی دو هفته دیگر پیک پنجم کار دارد تا بعد از آن بتوانیم در سرازیری افتاده و آمار را کاهش دهیم.
لاری: از قله پیک چهارم هم عبور کردهایم
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: روند افزایشی بستری بیماران مبتلا به ویروس کرونا در کشور در هفته دوم مرداد ماه همچنان ادامه دارد و این روند از قله خیز چهارم نیز بیشتر شده است.
سیما سادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت درباره وضعیت بیماری کووید ۱۹ در کشور، با بیان اینکه روند افزایشی بستری بیماران مبتلا به ویروس کرونا در کشور در هفته دوم مرداد ماه همچنان ادامه دارد و این روند از قله خیز چهارم نیز بیشتر شده است، گفت: در هفته دوم مرداد ماه همچنان شاهد روند افزایشی بیماران بستری کووید ۱۹ در کشور هستیم.
وی افزود: روند بیماران سرپایی با تست مثبت کرونا نیز همچنان افزایشی است و به بیشترین میزان از ابتدای شیوع اپیدمی کووید ۱۹ تاکنون رسیده است.
لاری ادامه داد: در هفته اخیر ۲۶ هزار و ۸۵۱ بیمار مبتلا به کرونا بستری شدند و همچنین موارد سرپایی با تست مثبت کرونا در هفته اخیر ۲۰۵ هزار و ۲۹۴ نفر بوده است.
وی تاکید کرد: بیشترین بروز هفتگی بیماران بستری با تست مثبت کرونا از هشتم تا چهاردهم مرداد ماه به ترتیب در استانهای مازندران، ایلام، گلستان، گیلان و بوشهر بوده است. همچنین کمترین میزان بستری بیماران کرونا در استان سیستان و بلوچستان مشاهده شده است.
لاری اظهار کرد: شیوع ویروس جهش یافته دلتا در کشور و کاهش قابل توجه رعایت پروتکلهای بهداشتی و از طرفی برگزاری مراسم عروسی و عزا در شرایط حاضر منجر به ادامه دار شدن وضعیت افزایشی سرپایی و بستری و همچنین موارد فوتی شده است.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: از همه هموطنان عزیزمان میخواهیم که موارد بهداشتی را جدی گرفته و از حضور در مکانهای پرجمعیت خودداری کنند.