رد هرگونه گره زدن اقتصاد به سیاست خارجی و انتخابات ریاست جمهوری به مذاکرات وین و تأکید بر عدم حمایت اصلاح‌طلبان از علی لاریجانی در انتخابات از جمله محورهای گفت‌وگوی دبیرکل حزب اصلاح‌طلب مردم سالاری با فارس است.
از نمایندگان پر و پا قرص اصلاح‌طلب دوره‌های متعدد مجلس و از جمله مجلس دهم است که این دوره مانند همه اصلاح‌طلبان نتوانست رای مردم تهران را از آن خود کند ولی با این حال با حزبی که سالهاست در اختیار دارد و روزنامه‌ای که دارد، توانسته خود را در صحنه سیاست به عنوان یک کنشگر فعال حفظ کند.
مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم سالاری در کنگره حزب خود که اخیرا برگزار شد، به عنوان کاندیدای حزبی برگزیده شد و حضور خود در صحنه انتخابات را نیز به دلیل همین دعوت حزبی اعلام می‌کند.
کواکبیان با بیان اینکه باید به سمت نظام حزبی برویم معتقد است که یکی از مهمترین مسائل سیاست داخلی این است که انتخاباتمان حزبی شود تا معلوم شود یقه چه کسی را باید بگیریم. اینطوری هرکسی می آید هرجایی زنبیل می گذارد و بعد عکس یادگاری با دیگران می‌گیرد.
کواکبیان درباره مذاکرات وین نیز با تاکید بر اینکه ما نباید انتخاباتمان را به این مذاکرات گره بزنیم تاکید دارد که اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد ولو اینکه یک اصلاح طلب رای نیاورد، باز ما خوشحال می شویم و می‌گوییم به نفع منافع ملی شده است.
وی در بخشی دیگری از سخنان خود درباره علت کاهش مشارکت مردم در اسفند 98 گفت: قبول دارم که عملکرد دولت و مجلس در کاهش مشارکت تاثیر داشته است و شک نکنید. اما نکته سوم اینکه بگویید مجلس دهم مجلس اصلاح طلبان بوده و دولت فعلی دولت اصلاح طلبان است از آن دروغ های شاخدار تاریخ است.
متن کامل گفت‌وگوی مصطفی کواکبیان با فارس را در زیر بخوانید:
خیانت می دانم کسی که صلاحیت ندارد خود را در انتخابات عرضه کند
فارس: شما در کنگره حزبتان به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری معرفی شده‌اید و علیرغم عدم اعلام قطعی احتمالا کاندیدا شوید. مقداری به خروجی عملکردتان اشاره ای داشته باشیم. این خروجی در حدی بوده که مردم به شما به عنوان نفر اول قوه مجریه اعتماد کنند؟
کواکبیان: ما دو بار خیز برداشتیم که این اصل 115 قانون اساسی را تعریف کنیم تا هرکس براساس متراژ آن تعریف، شامل نمیشود بیخود کند که خود را مطرح کند و اگر هم شامل می‌شود بتواند بیاید ولی در مجلس هشتم و دهم زورمان نرسید. یکی از دلایلی که معتقدم حتما نیاز به بازنگری قانون اساسی داریم همین است که رجال مذهبی و سیاسی و مدیر و مدبر و امانتدار به چه معناست. البته اخیرا شنیدم شورای نگهبان آیین نامه ای تنظیم کرده و و من هرچه بیشتر خواندم دیدم شامل من می شود. یک‌موقع این است که شما هیچ‌وقت وزیر نبودید. اتفاقا شورای نگهبان خیلی ها را تایید کرده که یک روز هم در هیچ وزارتخانه‌ای نبوده‌اند و برعکس افرادی بودند که 20سال وزیر بودند و تایید نشدند.
در مورد کارهای اجرایی هم فرض کنید یک نفر فرمانده 10 پادگان بوده ولی بخدا قسم اداره پادگان راحت تر از حزب سیاسی سراسری هست چون در پادگان همه بله‌قربان می‌گویند ولی در اینجا هرکس سلیقه ای دارد. علاوه بر آن اداره یک تشکل سیاسی سراسری یک نوع و اداره رسانه بدتر از آن است و برای مثال مدیرعامل خبرگزاری فارس خیلی بالاتر از چند روزنامه است. بعد بگوییم شما کار مطبوعاتی کرده اید و کار اجرای نکرده‌اید؟ مگر غیر این است که کار اجرایی به معنای مدیریت کردن است؟ اتفاقا در وزارتخانه مدیریت کردن خیلی راحت است. آن قدر عناصر هستند که یکی کارتابل تنظیم می‌کند و دیگری بودجه را می‌آورد. خیانت می دانم کسی که صلاحیت ندارد و خودش را در این مسائل عرضه کند.
البته دفعه پیش خیلی بیشتر از این دفعه راغب بودم ولی این‌دفعه حزب گفت فلان حزب این کاندیدا و فلان حزب دیگر آن کاندیدا را دارد و حزب ما که همیشه مطرح بوده چرا نباشد؟ ماهم گفتیم که جلو برویم و ببینیم مشارکت مردم و تایید صلاحیت‌ها و هماهنگی درون‌جناحی چگونه شکل می‌گیرد. ورود کردیم و من معتقدم اگر کسی بداند دیگری بهتر است و خود را عرضه کند بر اساس آموزه های دینی به خدا و رسول خدا و بقیه مسلمانان خیانت کرده است و باید بین خود و خدای خودش حجت شرعی داشته باشد. البته این برای اعضای شورای نگهبان هم هست و باید در بررسی صلاحیت ها حجت شرعی داشته باشند. چون ما شفاف تعریف نکرده ایم و همه چیز دست شورای نگهبان است، این سوال برای شما پیش می آید که چرا اصلا آمده‌ای؟
جایی گفتم که با دوستان نظامی مناظره کنیم چون معتقدم صددرصد برخلاف وصیتنامه امام خمینی هست. مگر اینکه لباس نظامی‌شان را دربیاوردند و مثل کنشگران سیاسی حزب هم تاسیس کنند و به میدان بیایند. بند لام وصیتنامه امام(ره) صراحت دارد و در قوانین ارتش هم مجازات هست که کسی در رده های نظامی باشد و بعد وارد جریانات سیاسی و احزاب شود. من شباهتی با آقای محسن رضایی دارم که ایشان هر دفعه می‌آید رای نمی آورد و من هردفعه می آیم تایید نمی شوم.
کسی که احساس تکلیف نکرده بیاید مرض مالیخولیایی گرفته است
با این حجم مشکلاتی که مردم در عرصه های مختلف دارند، کسی که احساس تکلیف نکرده بخواهد بیاید حتما مرض مالیخولیایی گرفته است. من یک سری کارهای علمی چه در دانشگاه دولتی و چه در دانشگاه غیر دولتی خودم دارم و چه در دانشگاه آزاد که عضو هیات علمی پاره وقت آن هستم و اگر ما به همین ها برسیم خدا را شاکریم. اما احساس می شود اگر بشود گرهی از مردم باز و باری از رو دوشش برداشته شود و دولت‌ها سربار مردم نباشند، وظیفه شرعی و تکلیف داریم که خودمان را عرضه کنیم. خیلی هم ناراحت نیستیم که رد صلاحیتمان بکنند و ما باید نزد خدا حجت شرعی داشته باشیم و آنها هم قطعا حجت شرعی دارند.
فارس: گفتید که برنامه برای حضورتان در صحنه انتخابات دارید. همانطور که اشاره کردید مردم مشکلات فراوانی دارند و از دولت آینده انتظار دارند. اولویت ها و برنامه تان در صورت تصدی پست ریاست جمهوری چیست؟
کواکبیان: قطعا مهمترین مشکلات مردم اقتصادی هست و در این شکی نیست اما مشکلات اقتصادی را نباید تک ساحتی و تک بعدی نگاه کرد. یعنی برسیم به اینکه شاخص های اقتصادی مان تنظیم شود همه چیز حل است. اینطور نیست و مسائل فرهنگی حتما با مباحث فرهنگی و روابط بین‌الملی و خارجی مرتبط است و هرسه اینها با سیاست داخلی ما ارتباط دارد و مشکلات ما به هم تنیده است.
یکی از مشکلات ما کاهش ارزش پول ملی هست و در ایام دولت میرحسین موسوی و جنگ تحمیلی نرخ دلار 400تومان بود. بعد از 8سال و پایان دولت هاشمی رفسنجانی نرخ دلار 800تومان یعنی دوبرابر شد و پایان دولت آقای خاتمی 1300 تومان یعنی یک و نیم برابر شد و پایان دولت اقای احمدی نژاد 3برابر یعنی 4هزار تومان شد و در پایان دولت روحانی در خوشبینانه‌ترین حالت 20هزار تومان یعنی 5برابر شده است. این می‌دانید چه ضربه ای به اقتصاد ما وارد می کند و روی رشد نقدینگی و تولیدات داخلی و واردات بی‌رویه کالاهای خارجی و میزان توسعه صادرات و بسیاری از شاخص های اقتصادی تاثیر دارد.
خود این موضوع فقط با شاخص اقتصادی تعیین نمی شود و بخشی از آن به مسائل روانشناختی اقتصادی جامعه ارتباط دارد. الان اعلام کنند مذاکرات وین به نتیجه ای رسیده است، دلار به 4هزار تومن کاهش نمی یابد ولی قطعا روی قیمت دلار تاثیر خواهد داشت چون مسائل بین الملی و دیپلماسی را نمی توان از مسائل اقتصادی جدا کنید و بگویید نمی‌خواهیم به تعاملات جهانی توجه نمی کنیم. حتی کسانی که می‌خواهند تحریم‌ها را خنثی کنند و دور بزنند موثر است و حتی کسانی که می خواهند نادیده بگیرند موثر است.
نباید اقتصاد را به زلف سیاست خارجه گره بزنیم
فارس: این البته به عدم قوام اقتصاد داخلی ماهم مربوط است و نباید اینطور باشد که تا مذاکراتی شروع می شود بازار معطل است و انتقادی که به دولت آقای روحانی وارد است این است که اقتصاد کشور را شرطی کرده و تابعی از تغییرات محیط بین الملل کرد.
کواکبیان: اینکه بالاخره نباید اقتصاد را به زلف سیاست خارجه گره بزنیم را قبول دارم ولی وضعیت فعلی ما این است و ما باید یک راه حل نه صرفا اقتصادی بلکه راه حل عمده تری را ارائه دهیم.
ما برای برون رفت از مشکلات اقتصادی 15محور و برنامه آماده کرده ایم. کمااینکه در بحث های سیاست داخلی 10محور مشخص کرده ایم و در بحث سیاست خارجی و فرهنگی اجتماعی هم هرکدام 10برنامه طراحی کرده ایم و 5برنامه اساسی داریم که جمعا 50برنامه هست. یکی از آن برنامه های اساسی بازنگری قانون اساسی و تحقق جمهوریت سوم است.
ما سال58 برای قانون اساسی رفراندوم داشتیم و قانون اساسی اول شکل گرفت و در سال68مجددا برای قانون اساسی رفراندوم داشتیم و از سال 58تا68جمهوریت اول می شود و از سال68تا الان جمهوریت دوم است و به نظر من از الان به بعد باید به جمهوریت سوم فکر کنیم. نمی خواهیم براندازی و انقلاب شود بلکه در اصل177 قانون اساسی پیش بینی کرده که چنین بازنگری‌ای شود. رهبر انقلاب در سال89 در جمع مردم کرمانشاه گفتند که می توانیم نظام پارلمانی هم بوجود بیاوریم. یعنی باید تغییر قانون اساسی صورت گیرد. ما الان نمی دانیم نظام کاملا ریاستی یا کاملا پارلمانی یا نیمه پارلمانی است.
فارس: دولت ظرفیت تغییر قانون اساسی را دارد؟
کواکبیان: نه از نظر قانون اساسی رهبری باید دستور دهد و یک آیین نامه و ترکیبی باشد کل بگیرد که در اصل 177 ذکر شده است. باید به این به عنوان یک مطالبه فکر کنیم.
فارس: پس این برنامه نیست مطالبه هست.
کواکبیان: اگر وارد شوم باید به سمت برگزاری رفراندوم برای بازنگری قانون اساسی بروم و باید محتوای آن فراهم شود. ما البته 30مورد در بحث جمهوریت سوم آمده کرده ایم که 15مورد اساسی و 15مورد پیشنهادی داریم و در دفتر سیاسی حزب هم مفصل روی این مسئله صحبت کرده ایم. در کشوری مثل هند قانون اساسی بالای 90بار عوض شده است و 32سال گذشته و ما باید روزآمد باشیم.
امام خمینی در اولین سخنرانی شان در بهشت زهرا داشتند و گفتند پدران ما تصمیم هایی برای ما گرفتند ولی نسل جدید هم حق دارد تصمیم بگیرد و نمی توانیم بگوییم مو لای درز چیزی که 32سال رفراندوم کردیم نمی‌رود.
سال 68 حتی شرط مرجعیت را از رهبری برداشتیم. قبل از آن قانون اساسی گفته بود که باید از بین مراجع تقلید رهبری انتخاب شود. بحث آیت الله منتظری پیش آمد بعد ذهن ها به سمت آیت‌الله گلپایگانی رفت ولی بعضی گفتند این بنده خدا با این سن توانمندی اداره کشور را ندارد و پیشنهاد شد که شرط مرجعیت برداشته شود و این کار انجام شد و بهتر هم شد و مشکلی هم پیش نیامد. یا مثلا نخست وزیری را حذف کردیم تا به ریاست جمهوری وزن بدهیم ولی واقعیت این هست که همین الان بسیاری از اصولی که مربوط به ریاست جمهوری هست غیرشفاف است. مثلا درمورد همین بحث نظامیان چه اشکالی دارد که دو خط بنویسیم نظامیان مادامی که نظامی هستند حق دخالت در سیاست را ندارند.
یا برای مثال انحصار صدا وسیما. چرا خبرگزاری ها و مطبوعات مختلفی داریم که همه مجوز می گیرند و عین همین کار را برای رادیو و تلویزیون خصوصی ایجاد نمی‌کنیم. به قطر رفته بودم و از شبکه الجزیره بازدید می‌کردیم در حالی که می دانستیم حدود بیش از 30هزار نفر کارمند صداوسیما داریم. آنها گفتند کل شبکه الجزیره در جهان به سه هزار نفر هم نمی رسد. جالب اینکه کسی تلویزیون اینترنتی هم بخواهد باید از صداوسیما مجوز بگیرد. افغانستان کلی رادیو و تلویزیون و شبکه خصوصی دارندو اینها گیرهایی هست که داریم و باید تعریف کنیم. فرق بنده با بعضی از دیگران این هست که می خواهند بگویند همه مشکلات بر سر رهبری خراب شود در حالی که من معتقدم باید یک بازنگری در ساختار حقوق اساسی ما صورت بگیرد و از حاصل 177 هم باید حفظ شود که می گوید بخش ولایت فقیه و جمهوریت نظام نباید دست بخورد و با حفظ همان بنده معتقد به بازنگری هستم. این یکی از برنامه های اساسی ما هست که ذکر همه 50 مورد از حوصله بحث خارج است.
باید به سمت استقلال بانک مرکزی برویم
در بحث های اقتصادی که بارها گفته ام استقلال بانک مرکزی هست. کدام رئیس بانک مرکزی در این 40سال مستقل از رئیس جمهور و دولت بوده است. در حالی که معتقدم باید به سمت استقلال بانک مرکزی برویم. ما در مجلس بودیم که یک دفعه دیدیم موسسات مالی و اعتباری مثل کاسپین و پدیده و ثامن الحجج مشکل پیدا کرده اند و سهامداران اعتراض دارند. می دانید چند ده هزار میلیارد تومان از جیب بانک مرکزی برداشتند تا سر و صدای اینهار ا بخوابانند پول به این سهام‌دارها دادند. یک مشت دلال واقعا عوضی آمده‌اند و پول مردم را گرفته اند و سرکیسه کرده اند و ما از جیب بیت‌المال پول پرداخت کنیم چون بانک مرکزی از دولت حرف‌شنوی دارد و دولت هم می‌گوید ما چاره‌ای نداریم.
عرض من این است که باید توجه کنیم و این صندوق توسعه ملی درست شده تا سرمایه‌گزاری در کشور توسط بخش خصوصی شکل بگیرد و بخش خصوصی وام بگیرد تا بتواند کار کند. جالب است که این صندوق علیرغم فلسفه وجودی اش از این جیب به آن جیب است. چون ما گفته ایم هرسال 20درصد از درآمدهای نفتی باید به این صندوق بریزیم. ظاهرا می‌ریزیم ولی از آن طرف برمی‌داریم.
در مجلس دهم یکدفعه یک لیست می آوردند که انیمیشن فلان صداوسیما 150میلیون دلار، لوله کشی آب و فاضلاب روستاهای فلان اینقدر میلیون دلار و بعد می گفتند با اجازه رهبری هست در حالی که خود رهبر انقلاب فرموده بودند 20تا 30درصد از درآمدهای نفتی را آنجا بریزیم ولی وقتی دولت پول کم می آورد از آنجا استفاده می‌کرد.
اگر کاندیداها خود یا اطرفیانشان پاشنه آشیل مالی یا اخلاقی دارند ثبت نام نکنند
من می‌گویم چیزهایی مثل این زیاد داریم که در عمل باید بحث کنیم. حالا اگر به موضع شد، بنده مباحث زیادی دارم که این بحث ها را منتشر می‌کنیم. هم ابعاد طرح جمهوریت سوم و هم بحث اقتصادی را. یکی از مسائل مهم برای ما فسادستیزی دولت هست. بارها گفته ام آقایانی که کاندیدا می شوید، خواهشا اگر پاشنه آشیلی از نظر مالی و اخلاقی دارد نروید و خواهش من از شورای نگهبان این است که به سلایق سیاسی توجه نکنند ولی به این موضوعات توجه کنند.
قوه قضائیه باید با فساد برخورد کند ولی پیشگیری در دولت است
فارس: دیگر اینگونه نباشد که اطرافیان رئیس دولت و معاون اولش محکوم به فساد اقتصادی باشند.
کواکبیان: آفرین. نروند اسم بنویسند. اگر کسی به هر دلیلی اعم از فرزندان و اقوام و خویشاوندان و بستگانش مشکلاتی دارند که از رانت این آقا استفاده کرده و فلان کار را کرده اند نباید اسم بنویسند. واقعا معتقدم مردم معتقدند حاضریم مشکلات اقتصادی و تحریم را تحمل کنیم ولی تبعیض ها و بی عدالتی ها قابل تحمل نیست و هرچند قوه قضائیه باید برخورد کند ولی پیشگیری از این مسئله باید در دولت اتفاق بیفتد.
اعضای محوری کابینه‌ام را یک روز قبل انتخابات معرفی می‌کنم
من مطرح کرده ام که 5نفر از اعضای محوری کابینه خودم را یک روز قبل انتخابات معرفی می‌کنم که یکی وزیر اقتصاد، خارجه، کشور، دفاع، اطلاعات که بحث های مهمی دارند را قبلا معرفی خواهم کرد و حتما متوسط سن کابینه ام بالای 50سال نخواهد بود و اینها شعار نیست و همه آدم هایش هم در فکرمان هست و گفتیم که حتما دو وزیر زن در کابینه خواهیم داشت و از بین معاونین خانم ها هم حضور خواهند داشت و اینها حرفهایی هست که ان شالله وقتی برای ثبت نام رفتیم، در یک کنفرانس گسترده‌تر مطبوعاتی همه را بحث می‌کنم.
فارس: هم در جریان اصولگرا و هم اصلاح طلب پرتعداد اعلام کاندیداتوری شده ولی یکسری از افراد اعلام کاندیداتوری کردند که تقریبا قریب به 100درصد افکار عمومی و خودشان اذعان می‌کنند که امکان تایید صلاحیت ندارند که یکی از آنها آقای تاجزاده است. آیا این افراد از طریق سازوکار اصلاح طلبان تصمیم به ثبت نام گرفته اند یا این تصمیمی فردی است؟
کواکبیان: آنجا هیچ مصداقی مطرح نشده و نه مصطفی کواکبیان و نه مصطفی تاجزاده مطرح است. هیچ مصداقی هنوز مطرح نشده لذا گفتند تا 19اردیبهشت افرادی که هستند احزابشان را مطرح کنند و آنجا پروسه‌ای تنظیم کرده اند که 10حزب یا شخصیت را مطرح کنند و بعد از اینکه یک سوم رای را آوردند از آنها گفت و گو داشته باشند و در مرحله نهایی کسانی که دوسوم رای را آوردند معرفی شوند ولی هنوز هیچکس مطرح نشده است.
با لجبازی، خشونت و بحث‌های نابهنجار تاجزاده موافق نیستم
فارس: نظر شما در مورد این کاندیداتوری ها چه هست؟ آقای تاجزاده خودش می گوید من تایید نمی شوم و موضعگیری هایش عموما منطبق با هیچ بخشی از نظام نیست. این نوع ورود به عرصه انتخابات را ورای اینکه ایشان حق قانونی برای ثبت نام دارند چگونه تحلیل می کنید؟
کواکبیان: یک موقع آدم قصد اصلاح جامعه را دارد و می خواهد مطالباتی را مطرح کند. این یک هدف است و یک موقع خدای نکرده قصد لجبازی با نظام را داریم که من این را نمی پسندم. ولی مطرح کردن مطالبات چه اشکالی دارد؟ مثلا بگویند سقف مطالبات ما این است ولی با این انگیزه که همه کسانی که نام خودشان را اصلاح طلب می گذارند باید دلسوزی برای مردم و دغدغه مردم را داشته باشند و دنبال این نباشند که مسائل به خشونت و بحث های نابهنجار کشیده شود. من با اصل کاندیداتوری آقای تاجزاده مخالف نیستم ولی اینکه بگویید مثلا ایشان می خواهد نظام را به چالش بکشد و لجبازی بکشد با این هم موافق نیستم. بنظرم ایشان می خواهد مطالباتی را مطرح کند و در این زمینه هم انگیزه هایی دارد و باید به جلو برویم و ببینیم که چه می شود.
اصلاح طلبان از لاریجانی حمایت نخواهند کرد
فارس: شما طی اظهاراتی تاکید داشتید که اصلاحات زیر بار حمایت از لاریجانی نمی رود. اگر به هر دلیل شرایط برای حضور کاندیدای حداکثری اصلاحات فراهم نشد اصلاح طلبان چه مسیری را در انتخابات دنبال می‌کنند و آیا امکان حمایت از آقای لاریجانی وجود دارد؟
کواکبیان: قبل از اینکه نهاد اجماع ساز جدید شکل بگیرد شورای هماهنگی مصوبه‌ای دارد که از بین نامزدهای اصلاح طلب باید گزینه معرفی شود و شرط کل جبهه این است، فلذا معتقدم که این اتفاق نخواهد افتاد و حداقل در حزب ما این کار انجام نمی شود. حالا ممکن است تک و توکی از احزاب بد میل نباشند که به هر دلیلی از کاندیدای غیر اصلاح طلب حمایت کنند ولی ما مصوبه داریم و معتقدیم کسی که شاکله فکری اش مثلا اصولگرا هست، خود اصولگراها او را معرفی کنند و یا اگر مستقل است خود مستقلین از او حمایت کنند.
فارس: یعنی شرایط را برای اصلاح طلبان از سال 92 بهتر می دانید؟
کواکبیان: نه، ما در سال 92 هم همان موقع از خیرالموجودین جریان استفاده کردیم و بیشتر تاثیر رد صلاحیت آیت الله هاشمی رفسنجانی بود که به دلیل کبر سن دلایلی آوردند و ایشان را رد صلاحیت کردند. نظر آیت‌الله هاشمی مهم بود و توصیه ایشان به سمت آقای روحانی بود و دیدگاه ها هم به آن سمت رفت و ما گزینه دیگری نداشتیم. در سال 96 هم هرچند 6نفر مطرح شدند ولی در بین آنها نمی توانستیم از جناح مقابل حمایت کنیم. حتی افرادی مثل جهانگیری گفتند که ما نمی ایستیم و آمده ایم که کمک آقای روحانی کنیم. ماهم که کاندیدا شدیم رد صلاحیت شدیم. در سال 96کاندیدا نداشتیم و در سال 92هم توصیه آیت الله هاشمی درمورد آقای روحانی موثر بود.
معتقدم چه اشکالی دارد کسی که میانه فکر می‌کند و می گوید نه اصولگرا و نه اصلاح طلبم خودش جریانی درست کند و مگر حتما باید از اصولگراها یا اصلح طلبان خدمتشان برسیم؟ خودش اگر جریانی دارد به وسط بیاید و رای بیاورد.
اگر اصلاحات کاندیدای حداکثری نداشت خودمان را به آب و آتش نمی زنیم
فارس: اگر مثلا آقای لاریجانی جریانی را ایجاد کند اصلاح طلب از آن حمایت می کند؟ گفتید در سال 92 و 96 از سر نبود کاندیدای دیگری روحانی را انتخاب کردید. اگر این وضعیت امسال رخ بدهد چه تصمیمی می‌گیرید؟
کواکبیان: نهایتا این هست که خیلی خودمان را به آب و آتش نزنیم و بگوییم ملت ایران تشریف بیاورید شرکت کنید ولی کاندیدا نداریم. مگر قرار است که حتما کاندیدا معرفی کنیم؟ وقتی ببینم از جریان اصلاح‌طلب کسی تایید نشده مگر بیکارم …
فارس: مسئله تایید نیست مسئله اقبال است. سال 92 شما آقای عارف را داشتید ولی اقبال نداشت.
کواکبیان: سال 92 آقای روحانی در مناظره ها بهتر ظاهر شد و اصلا تاثیر حرف آقای هاشمی بود. بحث اقبال مردمی بعد از ورود یک کاندیداهست. فرد تایید می شود و بعد می‌بینید که رای دموکراتیک نیاورد. یعنی بگوییم کسانی که التزامشان از لحاظ قانون درست است را تایید می کنیم. بگذار بیایند و بفهمند چقدر بی‌پایگاه هستند.
یکی به من گفت که تو یک میلیون و سیصد هزار رای در مجلس دهم آوردی ولی در مجلس یازدهم سی و هفتم شدی. گفتم من خیلی شاهکار کردم که 37ام شدم چون 20درصد مردم در تهران شرکت کردند. اگر 60درصد مردم شرکت می‌کردند من از یک میلیون وسیصدهزار هم بیشتر رای می‌آوردم. دوستان اصولگرای ما اصل را بر این می‌گذارند که که مردم از اصلاح طلبان بریده‌اند.
شک نکنید که عملکرد دولت و مجلس در کاهش مشارکت تاثیر داشته است
فارس: اینکه مردم از اصلاح‌طلبان بریده اند یا خیر یک بحث قابل بررسی هست ولی آقای دکتر! مجلس دهم اصلاح‌طلبان حضور زیادی داشتند و می‌توانستند عملکرد خوبی داشتنه باشند. بهتر است بگوییم مردم از عملکرد دولتی بریده اند که این اصلاح طلبان از ان حمایت کرده‌اند.
کواکبیان: سه نکته هست. نکته اول اینکه مثلا مردم مشارکت حداکثری داشته بالای 60درصد داشته باشند رای می آورند یا نمی آوردند. من معتقدم رای می آورند و اگر این را قبول کنیم باید ببینیم که چرا مردم در اسفند 98کم شرکت کردند.
قبول دارم که عملکرد دولت و مجلس در کاهش مشارکت تاثیر داشته است و شک نکنید. اما نکته سوم اینکه بگویید مجلس دهم مجلس اصلاح طلبان بوده و دولت فعلی دولت اصلاح طلبان است از آن دروغ های شاخدار تاریخ است.
مصوبات مجلس دهم با اراده لاریجانی رای می‌آورد یا نمی‌آورد
فارس: حداقل در مورد مجلس 50درصد اصلاح طلب بودند و در مورد دولت هم بسیاری از اعضای کابینه اصلاح طلبند.
کواکبیان: اصلاح طلبان و مجلس دهم در برآمدن و انتخاب دولت فعلی نقش داشتند و این را قبول داریم. اما من در مجلس دهم بودم و ما یک فراکسیون حداکثر 110نفری به نام «امید» داشتیم که پای کار و پای رای بودند. یک فراکسیون اصولگرایان هم داشتیم که حدود 90نفر بود و 70 تا 80نفر هم این وسط داشتیم که لیدر اصلی‌شان هم علی لایجانی بود. هرجایی که ایشان اراده می‌کرد مصوبه‌ای رای بیاورد این 70-80نفر را هدایت می‌کرد تا رای دهند و هر جا هم اراده می‌کرد رای نیاورد هدایت نمی‌کرد.
در مجلس هشتم عملکردمان بهتر از مجلس دهم بود
ما در مجلس هشتم 40نفر بودیم ولی عملکردمان بهتر از مجلس دهم بود چون اگرچه آنچه می‌خواستیم دست ما نبود و اکثریت نداشتیم ولی حداقل می‌دانستیم چه چیزی نمی‌خواهیم و اگر نمی خواستیم چیزی تصویب نشود می توانستیم.
در مجلس دهم نه می توانستیم بگوییم چه می خواهیم و نه می توانستیم بگوییم چه نمی خواهیم. مثلا در ماجرای CFTو پالرمو و FATFچون آقای لاریجانی با این بحث ها موافق بود با ما همراهی می‌کرد و رای هم می‌آورد. ولی در جاهایی مثل تحقیق و تفحص از املاک نجومی آقای لاریجانی سه بار خیز برداشتیم ولی نگذاشت. یا مثلا در طرح عفو عمومی، نحوه اداره صداوسیما، انتخابات حزبی هیچکدام آقای لاریجانی همکاری نکرد و ما هم نتوانستیم کاری کنیم.
حالا شما بگویید مجلس اصلاح‌طلبان است. در همین داستان بنزین آقایان می رفتند و به نام مجلس می نشستند و ده ها بار اعتراض می کردم که شورای هماهنگی اقتصادی سران سه قوه چه صیغه ای هست؟ می‌گفتند رهبری فرموده اند که به خاطر تحریم‌ها باشد. تحریم‌ها ادامه داشت و اینها هم بودند و واقعا تصمیماتی که گرفتند حوادث 96 و آبان 98 را منجر شد.
نرخ بنزین آنجا تصویب شد ولی من معتقدم شورای عالی امنیت ملی مصوبه گذراند و ما نتوانستیم کاری کنیم چون طبق اصل 176 چیزی که مصوبه شورای عالی امنیت ملی هست یعنی به تایید مقام معظم رهبری رسیده و ما نمی توانستیم کاری کنیم. ما طرحی داشتیم که بنزین تک نرخی و 1500تومان باشد و دونرخی نباشد و گفتند مصوبه شورای عالی امنیت ملی است و یکشنبه آقای شمخانی در مجلس برای ما جلسه گذاشت.
مسائلی چون حوادث آبان و بحث های مربوط به سقوط هواپیمای اوکراینی درست به دست هم داد و بخشی از مسائل بخاطر عملکرد ملس و دولت بود و در این مورد هم نگوییم که عملکرد اصلاح طلبان بود و کلیت مجلس و دولت مقصر بود و در خود دولت خود آقای روحانی مگر گفته من اصلاح طلبم؟
فارس: نگفته و نمی گوید.
کواکبیان: بعضی از وزرا اصلاح طلب بوده و هستند ولی درمورد کلیت دولت کسی نباید مدعی این حرف باشد. بخش دیگر هم به اعتماد عمومی و کلیت سیستم هست که باید به آنجا فکر کنیم.
تعویق انتخابات نمی‌تواند راه حل خوبی باشد
فارس: خانم آذر منصوری اخیرا گفته که انتخابات با تعویق بیافتد. آیا این اظهارات از سوی سخنگوی نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان برای خرید زمان بیشتر برای دولت وحامیان آن یعنی اصلاحات نیست.
کواکبیان: من معتقدم ما اصلا نباید دنبال این باشیم که بحث های جناحی را اصل بگیریم ولی دنبال این باشیم که چگونه مشارکت را افزایش دهیم. کرونا یکی از بحث های مهم است و من در نشست خانه احزاب در وزارت کشور گفتم که اشکالی ندارد که آقایان که همه تصمیمات را گرفتند بگویند انتخابات در دو روز برگزار شود. می گویند در قانون اساسی گفته که یک روز برگزار شود و نمی توانیم. می گوییم چه اشکالی دارد که مردم بتوانند از طریق نرم افزاری از خانه هایشان رای دهند. می‌گویند نه؛ این نمی شود و پای صندوق بیایند. باید راه حلی برای افزایش مشارکت داشته باشیم ولی تعویق انتخابات نمی‌تواند راه حل خوبی باشد و چه کسی تضمین می دهد که اگر به جای خرداد در شهریور برگزار کنیم، آن زمان وضع بهتر می شود.
چیزی که دولت و وزارت کشور گفته را پیگیری می کنیم و حال کسی پیشنهادی بدهد بحث جدایی هست ولی در زمینه تعویق انتخابات نداشتیم.
نباید انتخاباتمان را به مذاکرات وین گره بزنیم/ مذاکرات وین در افزایش مشارکت مردم تاثیر دارد
فارس: این گزارش زمانی تقویت می شود که سفیر فرانسه در گفت‌وگویی با روزنامه کار و کارگر گفته بود که تلاش داریم تا برجام را تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری ایران احیا کنیم.
کواکبیان: نه؛ حال یک صحبت هایی سفیر فرانسه هم از طرف خودش کرده و چه ربطی دارد؟ ما نباید انتخاباتمان را به این مذاکرات گره بزنیم. اصل اینکه چه کسی می خواهد پیروز بشود را نباید گره بزنیم اما در اینکه مذاکرات وین به نتیجه برسد در افزایش مشارکت مردم تاثیر دارد را بپذیرید. لذا اگر یک روز هم این تحریم ها با شرایطی که می گوییم یک جا برداشته شود، چه اشکالی دارد؟ به نفع نظام و منافع ملی و مردم است ولی بعضی‌ها چون نگاه جناحی دارند، می گویند اگر مذاکرات به نتیحه برسد موضع اصلاح طلبان تقویت می شود پس بنابر این کاندیدایشان بهتر رای می آورد پس بنابراین نباید بگذاریم مذاکرات به نتیحه برسد.
شما دست به دست هم بدهید تا این مذاکرات به نفع منافع ملی به نتیجه برسد و فرسایشی نشود. حتی رهبری دعا کردند و گفتند آرزوی توفیق دارم و با اذن رهبری این مذاکرات صورت می‌گیرد. اما من سه آرزو دارم و می گویم مشارکت حداکثری بالای 65درصد صورت بگیرد ولو اینکه یک اصولگرا رای بیاورد. من خوشحال می‌شوم و می‌گویم مردم آمدند و ضریب امنیت ملی بالا رفت. اگر مذاکرات وین به نتیجه برسد ولو اینکه یک اصلاح طلب رای نیاورد، باز ما خوشحال می شویم و می‌گوییم به نفع منافع ملی شده است. نکته سوم اینکه واقعا ضریب سلامت انتخابات و میزان مشارکت و برگزاری پرشکوه انتخابات را بدون کمترین دغدغه داشته باشیم و همه جناح‌ها ابراز رضایت کنند. حال چه کسی رای می‌آورد این فرع بر موضوع است و ما در حزب مردم سالاری بیش از اینکه به فکر فرد خاصی باشیم به فکر منافع ملی و جریان کلی حل مشکلات معیشتی ـ اقتصادی مردم هستیم.
فارس: به تایید صلاحیتتان اشاره کردید. اگر تایید صلاحیت شوید نهاد اجماع ساز از شما برای انتخابات به عنوان گزینه حمایت می کند؟
کواکبیان: آنها یک ساز و کار تعریف کردند و گفتند که اگر کسی دوسوم رای را در آن نهاد نیاورد ما اصلا حمایت نمی کنیم. ما قبل از شورای نگهبان و ثبت نام‌ها هست. اگر این اتفاق بیفتد به لابی های بعدی منجر می شود.
فارس: آقای پزشکیان گفته حتی با «تَکرار می‌کنم» هم کنار نمی روم. موضع شما در این خصوص چیست؟
کواکبیان: نه؛ ما حزبی تصمیم می‌گیریم چون این سری حداقل با انگیزه های شخصی نیامده ام و با برنامه مدون حزب آمده ام و اگر در هر مرحله حزب بگوید ثبت نام نکن، می‌گویم چشم. حزب من بگوید تو ثبت نام کردی تا آخر بایست می گویم چشم و اگر تایید صلاحیت شدی تا آخر ادامه نده یا ادامه بده می گویم چشم. واقعا من تصمیم شخصی نمی گیرم و باید به سمت نظام حزبی برویم. یکی از مهمترین مسائل سیاست داخلی این است که انتخاباتمان حزبی شود تا معلوم شود یقه چه کسی را باید بگیریم. اینطوری هرکسی می آید هرجایی زنبیل می گذارد و بعد عکس یادگاری با دیگران می گیرد.
فارس: جزئیات نشست 4نفره شما یعنی آقایان مهرعلیزاده و پزشکیان و رهامی در برج ساعت خیابان فاطمی چه بود؟
کواکبیان: جلسه افطاری جناب آقای رهامی مثل سالهای قبل دعوت کرده بود و از قضا من و آقای پزشکیان بود و جلسه انتخاباتی نبود ولی امروز راه هم برویم برداشت انتخاباتی می کنند.
فارس: ممنون از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
کواکبیان: سپاسگزارم. ممنون.
منبع: فارس ـ محسن صمیمی و قاسم عزیزی:
