یک کارشناس رسانه با اشاره به اینکه حضور نامزدهای انتخابات در توییتر، به عنوان یک شبکه اجتماعی فیلتر شده، جامعه را دچار شبهه می‌کند، نصریح کرد که اگر این حضور یکباره و بدون پیشینه باشد تبعات ناگوارتری نیز دارد و نشان دهنده دانش رسانه‌ای اندک این نامزدها‌ست، زیرا جامعه متوجه این موضوع می‌شود. برای حضور در جایی مانند توییتر باید از قبل برندسازی کرد، درست مانند کاری که رهبر معظم انقلاب انجام دادند.
به گزارش پایگاه خبری باطن، در روزهای مبارزات انتخاباتی، پررنگ شدن حضور نامزدها در شبکه اجتماعی، آن هم شبکه‌های اجتماعی فیلترشده به شدت خودنمایی می‌کنند.
برخی از نامزدها سال‌‌ها بود که در جایی مثل توییتر فعالیتی نداشته‌اند و برخی اصلا در این شبکه‌ها حضور نداشتند، اما اکنون شاهد توییت‌های پی در پی و حتی دعوا و بگو مگوی توییتری میان نامزدها و دیگر اشخاص صاحب‌نام هستیم. حتی سخنگوی شورای نگهبان نیز از توییتر برای انتقال پیام خود به جامعه و نامزدها استفاده می‌کند و برخی دیگر از اعضای این شورا نیز به همین ترتیب.
چنین وضعیتی این پرسش را ایجاد می‌کند که حضور این افراد در یک شبکه اجتماعی فیلتر شده به چه معناست؟ واگر این کار غیر قانونی است پس چرا مسئولان و روسای جمهور بالقوه کشور از آن استفاده می‌کنند؟
استفاده از شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده به حدی عادی است که رسانه‌ها اخبار رخ داده در آن را به سرعت پوشش می‌دهند و افراد استفاده از آنها را به عنوان پیشنهاد مطح می‌کنند. برای نمونه مجتبی شاکری، دبیر کل جمعیت جانبازان پیشنهاد می‌دهد که نامزدها در شبکه اجتماعی مناظره غیر رسمی برگزار کنند و یا نامزدهای رد صلاحیت شده علت رد صلاحیت خود را در شبکه اجتماعی به مردم بگویند و همه این موارد در حالی است که تنها شبکه اجتماعی فیلتر نشده اینستاگرام است که آن نیز بارها در معرض این خطر قرار داشته و نمونه آن را همین چند روز پیش شاهد بودیم.
مساله دیگر آن است که اساسا فیلترینگ چه معنایی دارد و یک شبکه اجتماعی چرا فیلتر می‌شود؟ آن هم در شرایطی که تقریبا همه شهروندان کشور کم و بیش در این شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و در واقع می‌توان گفت که چنین کاری جز وهن قانون مفهومی دیگری ندارد. قانونی که نه وضع‌کنندگان رعایتش می‌کنند و نه جامعه.
در همین ارتباط و درباره چرایی جذابیت شبکه‌های اجتماعی به ویژه توییتر و درستی و نادرستی فیلترینگ آنها، گفتگویی با دکتر حمید شکری خانقاه، استاد دانشگاه و متخصص رسانه انجام گرفت که در ادامه خواهید خواند.
دکتر حمید شکری خانقاه در پاسخ به این پرسش که چرا نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و حتی سخنگوی شورای نگهبان با وجود اینکه شبکه اجتماعی توییتر بر اساس قانون در کشور فیلتر شده است، بازهم به صورت جدی در این فضا فعالیت می‌کنند، گفت: این کار نوعی، نبود سلیقه سیاسی در چنین اموری را نشان می‌دهد که نمونه‌های آن نیز متاسفانه کم نیست.
وی افزود: چنین مساله‌ای می‌تواند دو دلیل داشته باشد، نخستین دلیل ممکن است این باشد که خود مسئولان ارشد کشور نیز به فیلترینگ توییتر اعتقادی ندارند، اما دلیل دوم می‌تواند این باشد که مسئولان به فیلترینگ اعتقاد دارند، اما شبکه اجتماعی توییتر را ابزاری قدرتمند برای برقراری ارتباط با جامعه می‌بینند که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و باید از آن بهره‌برداری کرد.
این کارشناس رسانه با تاکید به اینکه چنین کاری با هر یک از دلایل یاد شده، در میان مردم شبهه ایجاد می‌کند، گفت: زیرا این پرسش ایجاد می‌شود که اگر آنها از این وسیله ارتباطی استفاده می‌کنند ولی این کار برای مردم غیرقانونی است، پس اینکار چه معنایی دارد و اصلا وقتی مردم آنجا حضور ندارند پس مسئولان در بستر آن شبکه اجتماعی چه کسانی را مخاطب قرار می‌دهند؟
وی ادامه داد: وقتی نامزدی از شبکه توییتر استفاده می‌کند، در حالی پیش از این حضور چندانی درآن شبکه نداشته یا اینکه تازه به این فضا پا گذاشته است، در واقع نشان می‌دهد که دانش و مهارت رسانه‌ای چندانی ندارد، زیرا جامعه متوجه می‌شود که او اعتقادی به این کار نداشته و به مصلحت وارد فضای توییتر شده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برای کسانی که نامزد ریاست‌جمهوری هستند نیاز به برنامه ریزی و برندسازی از مدت‌ها پیش دارد. درست مانند کاری مقام معظم رهبری و وزیر امور خارجه کشورمان در توییتر انجام داده‌اند و برخورد موفق توییتری این دو با رییس‌جمهور سابق آمریکا از نمونه‌های بارز این برندسازی است و نشان می‌دهد که واقعا اعتقادی به اینکار وجود دارد.
وی افزود: اما حضور بسیاری از نامزدها در فضای توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی حضوری غیرواقعی و غیر قابل باور بوده و از این جهت با فعالیت احزابی که درست در نزدیکی انتخابات مانند قارچ سربرآورده و فعال می‌شوند و هیچ کارکرد دیگری به جز انتخابات ندارند، قابل مقایسه است.
دکتر شکری با اشاره به اینکه حزب اصیل، حزبی است که در همه مراحل و وقایع مهم کشور حضور فعال داشته باشد، اعلام موضع کند و به صورت فعال اثرگذار باشد، تصریح کرد: یک حضور درست در شبکه اجتماعی نیز باید دارای چنین ویژگیهایی باشد.
وی در ادامه در توضیح اینکه چرا نامزدها و عموم جامعه به سمت توییتر جذب می‌شوند و در شبکه‌های اجتماعی یا رسانه‌های داخلی فعالیت جدی ندارند، خاطرنشان کرد: گوگل که از بزرگترین شرکت‌های فعال در حوزه اینترنت و فضای مجازی است و بزرگترین موتور جستجوی وب را در اختیار دارد، بارها تلاش کرد که وارد حوزه شبکه اجتماعی بشود و چند شبکه اجتماعی نیز طراحی و به کاربران عرضه کرد، اما هیچ‌یک از آنها موفقیت چندانی به دست نیاوردند. این واقعیت نشان می‌دهد که یک شبکه اجتماعی باید ویژگی‌ها و جذابیت‌های خاصی برای کاربران داشته باشد.
این کارشناس رسانه افزود: شبکه‌های اجتماعی باید بتوانند نیازهای جامعه را به خوبی پاسخ دهند، که امنیت، قدرت انتقال اطلاعات و فراگیر بودن شبکه اجتماعی از جمله مهم‌ترین این نیازهاست.
وی با اشاره به اینکه توییتر امروزه به یک ابزار فراگیر تبدیل شده و همه دنیا به آن روی آورده‌اند، گفت: این شبکه‌های اجتماعی چنان قدرتمند هستند که حتی دولت‌ها را نیز به چالش می‌کشند و نمونه آن شبکه اجتماعی تلگرام است که دولت‌های ایران و روسیه و … با آن وارد نبرد شدند، اما هنوز هم نتوانسته‌اند راه استفاده از این پیام‌رسان را به خوبی سد کنند، زیرا این شبکه‌های اجتماعی فراگیر بوده و قادرند که به همه نیازهای اعضای یک جامعه از طیف‌های مختف به خوبی پاسخ دهند.
این استاد دانشگاه افزود: استفاده از این شبکه‌های اجتماعی بدون احساس نگرانی و با سادگی هرچه تمام‌تر امکان‌‍پذیر است زیرا این نرم‌افزارها از امنیت و قدرت و سرعت انتقال بالایی برخوردارند، اما شبکه‌های اجتماعی طراحی شده در داخل کشور چنین ویژگیهایی را ندارند.
وی با بیان اینکه نرم‌افزارهای داخلی رابط کاربری ناخوشایند و سرعت و امنیت پایینی داشته و فراگیر هم نیستند، تصریح کرد: اما همتای خارجی این شبکه‌های اجتماعی حتی با وجود اینکه فیلتر هستند، سرعت مناسبی داشته و فراگیری خود را نیز همچنان از دست نداده‌اند و به همین دلیل جذابیت پیدا می کنند.
توییتر امروزه به ابزاری همگانی و رسانه‌ای فراگیر تبدیل شده است و نخبگان جامعه را به خود جذب کرده است. ویژگی دیگر توییتر کوتاهی پیام‌های آن است که محدودیت بالایی بر نوشتن متون طولانی قرار داده است. امروزه جامعه علاقه‌مند است که پیام را سریع، صریح و صحیح دریافت کند و توییتر توانسته است این شاخص را به خوبی رعایت کند. در واقع محدودیت کاراکتر در توییتر نویسنده را وادار می‌کند که پیام خود را با صراحت و به سرعت بگوید و چون شخص به صورت مستقیم و با حساب شخصی خود با مردم سخن می‌گوید، صحت پیام بالاتر خواهد بود.
وی افزود: مجموع این ویژگی‌ها موجب جذابیت یک شبکه اجتماعی مانند توییتر برای نامزدها و دیگر مسئولان می‌شود و آنها باید بتوانند توضیح دهند که چرا با وجود این‌همه جذابیت و با وجود اینکه حتی بسیاری از مسئولان به صراحت با فیلتر بودن این شبکه اجتماعی مخالفت کرده‌اند، کسی نسبت به رفع فیلتر تلگرام اقدامی نمی‌کند.
دکتر شکری با بیان اینکه چنین کاری به نوعی به سخره گرفتن افکار عمومی است، گفت: از سوی دیگر نهادهای حاکمیتی نیز با این محدودیت متضرر شده و مجال استفاده بدون محدودیت و انتقاد از بستر را برای انتقال پیام خود به دنیا از دست داده‌اند.
وی در پایان تصریح کرد: اقدام درست آن است که به جای ممنوع کردن حضور در شبکه‌های اجتماعی باید به جامعه و سازمان‌ها آموزش داد که چگونه می‌توان در این بستر تولید محتوا کرد و صدای نظام را به گوش جهانیان رساند، وگرنه فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مسئولان و نظام را نیز در معرض پرسش و انتقاد قرار می‌دهد.
