حوزه سلامت به عنوان گرانیگاه اصلی مطالبات اجتماعی مردم از دولت، از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر نتوان به نیازهای سلامت محور مردم پاسخ داد، قطعا دولت دچار چالش با مردم خواهد شد.
حوزه سلامت کشور به عنوان محور اصلی برنامههای اجتماعی دولت تلقی میشود که میتواند وزن یک دولت را در بها دادن به خواستههای اجتماعی مردم، نمایان سازد. زیرا، ارتباط مستقیمی بین هزینههای سلامت و فقیر شدن خانوادهها وجود دارد که اگر نخواهیم به آن توجه کنیم، قطعاً دچار مشکلات عدیده ای خواهیم شد.
شاید یکی از گلایهها در نظام سلامت، مربوط به عدم توزیع مناسب پزشک و امکانات بهداشتی و درمانی در کشور است. به طوری که شاهد حضور متراکم بیماران از نقاط محروم و کم برخودار در مراکز استانها و کلانشهرها به خصوص پایتخت هستیم. این دسته از بیماران، حاضرند کلی هزینه کنند تا به خدمات درمانی مناسبی دسترسی داشته باشند.
نمونه بازر عدم توزیع مناسب امکانات درمانی، به شلوغی بیمارستان میلاد تهران و همچنین مرکز طبی کودکان بیمارستان امام خمینی بر میگردد. جایی که روزانه صدها نفر برای درمان بیماری به این بیمارستانها در تهران می آیند. در حالی که برای اقامت شبانه خود مجبورند پیاده روهای بیمارستان امام خمینی را انتخاب کنند. البته این نوع اقامت در روزهای سرد سال، سخت میشود. همچنین هجوم بیماران از شهرستانهای دور و نزدیک به بیمارستان میلاد تهران، نمونهای دیگر از نابرابریها در توزیع امکانات درمانی است.
محمد خدابخشی نماینده مردم الیگودرز در مجلس، از مشکل کمبود پزشک در شهرستان الیگودرز خبر داد و گفت: هم پزشک عمومی و هم پزشک متخصص کم داریم و به خاطر نبود پزشک در بسیاری از زمینهها ناگزیریم بیماران را از طریق ستاد هدایت وزارت بهداشت به شهرهای بزرگتر منتقل کنیم.
وی افزود: حتی پزشک عمومی هم به تعدادی که لازم است و باید جوابگوی جمعیت باشد، در درمانگاه و مراکز درمانی این منطقه نیست و بیماران و همراهان بیمار در این سفرهای درمانی هزینهها و خطرات جادهای را متحمل میشوند.
نماینده مردم الیگودرز در مجلس گفت: سیاستهای وزارت بهداشت در این دوره و ادوار گذشته، سیاستهای ناکارآمدی بوده است و نگاه مسئولان در دانشگاههای علوم پزشکی به پذیرش دانشجوی پزشکی و دستیاری، نگاه اقتصادی است و آن میزانی که متناسب با نیاز مناطق مختلف کشور است، هیچگاه محقق نشده است.
در مناظره سوم و آخر ۷ داوطلب انتخابات ریاست جمهوری، سید ابراهیم رئیسی به موضوع مهمی در حوزه سلامت اشاره کرد که اگر به درستی به آن توجه شود، میتواند حجم زیادی از مشکلات مردم در این حوزه بکاهد. انحصار در پزشکی و سفر مردم برای دسترسی به پزشک متخصص به تهران و دیگر کلانشهرهای کشور، نکاتی بود که رئیسی به درستی آنها را بازگو کرد.
موضوع انحصار در برخی رشتههای پزشکی، آزار دهندهترین چالش در حوزه پزشکی است که وزارت بهداشت باید برای آن چارهای اندیشد.
آمارهای سازمان نظام پزشکی ایران نشان میدهد که ۳۴ درصد کل پزشکان کشور و ۴۵ درصد پزشکان متخصص در شهر تهران حضور دارند، در حالی که تهران دارای ۱۱ درصد جمعیت کشور است. این نشان از آن است که سرانه پزشک کشور خصوصاً پزشک متخصص بسیار پایینتر از این مقدار است. به این صورت که بیشاز ۵۰ درصد جمعیت کشور با سرانهای کمتر از ۵ پزشک زندگی میکنند.
با نگاهی گذرا به سرانه پزشک کشورهای جهان در سایت سازمان جهانی بهداشت میتوان دریافت وضعیت کشور ما در مقایسه با دیگر کشورهای جهان اسفناک است. به طوری که سرانه ایران از کشورهایی همچون استونی و بلغارستان نیز بسیار پایینتر است.
در این بین، موضوع انحصار در پزشکی مطرح میشود و اینکه چرا اجازه نمیدهند تعداد پزشکان متخصص با توجه به کمبودهایی که در کشور وجود دارد، افزایش یابد. قطع به یقین، افزایش تعداد پزشکان متخصص و فوق تخصص، میتواند دسترسی مردم به این پزشکان را آسانتر نماید. اما، در مقابل عدهای نمیخواهند این انحصار بشکند.
در کنار انحصار پزشکی، عدم توزیع امکانات درمانی در اقصی نقاط کشور به خصوص مناطق محروم و کمتر برخوردار، باعث شده تا شاهد تجمیع این امکانات در کلانشهرها به خصوص پایتخت باشیم. وقتی به وضعیت مراکز درمانی دولتی در تهران و سایر نقاط کشور نگاه میکنیم، تبعیض کاملاً مشهود است. البته نمیتوان از اقداماتی که در سالهای اخیر در توزیع این امکانات صورت گرفته است، چشم پوشی کرد. اما، این معضل ریشه در نظام سلامت کشور دارد.
بر همین اساس، اولویت رئیس جمهور منتخب در حوزه سلامت، عادلانه تر شدن توزیع امکانات و خدمات پزشکی و درمانی در کشور است. با این رویکرد که بتوان ضمن شکست انحصار در پزشکی، دسترسی مردم به خدمات و امکانات درمانی را در دورافتادهترین مناطق کشور، عادلانه ساخت.
اگر میخواهیم شاهد کم رنگ شدن ترددهای بیماران شهرستانی به تهران باشیم، باید نگاه دولت به نظام سلامت و وزارت بهداشت، تغییر کند و اجازه بدهند این انحصار بشکند تا مردم مجبور نباشند به خاطر یک جراح شناخته شده، بار سفر ببندند و راهی پایتخت شوند.