تا چند روز آینده دولت منتخب سکان امور اجرایی کشور را به دست می گیرد.
این دولت از روز اول مسئولیت خود با چالشهای عمده ای مواجه خواهد شد که می توان آنها را حداقل به دو گروه بزرگ تقسیم کرد :
اول چالش های عینی و فوری مانند تورم و گرانی افسار گسیخته ، بیکاری ، موانع متعدد تولید ، مشکلات اقتصادی و اجتماعی متنوع ، تحریم ها ، پول ملی به شدت تضعیف شده ، کرونا و عدم واکسیناسیون مناسب ، مشکل نوظهور کمبود و قطعی برق و… .
دوم چالش های عمده و حیاتی و بلند مدت مانند بحران کم آبی ، فرو نشست دشتها و فرسایش نگران کننده خاک های زراعی ، به خطر افتادن امنیت غذایی ، کاهش و پیری جمعیت ، چگونگی تعامل با جهان و کشورهای تاثیر گذار عرصه جهانی ، سرمایه اجتماعی و سیاسی تضعیف و مخدوش شده و… .
دولت منتخب بایستی از همین الان و قبل از چیدمان کابینه و متناسب با چالش هایی که با آن مواجه است نسبت به انتخاب یک راهبرد مناسب و به تبع آن انتخاب افرادی که بتوانند این راهبرد دولت را اجرایی کنند نسبت به انتخاب وزیران خود اقدام نماید.
در واقع برای اولین این دولت می تواند کابینه خود را نه جناحی و حزبی و نه حتی فراجناحی و سهامی عام بلکه کاملا متناسب با چالش ها و تهدیدات پیش رو چیدمان نماید.
در واقع چالش هایی که بر شمرده شد آنچنان بزرگ و حیاتی هستند که تنها در صورت عزم جدی تمام قوای کشور و تمام جریانات سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی می توان امید به حل آنها داشت.
هر دو گروه چالش های برشمرده دارای اهمیت فراوانی هستند اما چالش های نوع دوم از این جهت اهمیت بیشتری دارند که حیات و ممات کشور و نظام به چگونگی برخورد درست با آنها بستگی داد.
در عین حال اغلب دولتهای گذشته به دلایل مختلف از جمله دیربازده بودن مسائل اساسی علاقه چندانی به پرداختن به آنها نداشته و بیشتر ترجیح داده اند که اقداماتی زودبازده انجام دهند که نتیجه آن کارها و پروژه ها در ایام مسئولیتشان نمایان شده و از مزایای آن بهره مند گردند ، در نتیجه مسائل اساسی و چالشی همچون چالشهای نوع دوم همواره مورد غفلت واقع شده و از دولتی به دولت دیگر حواله شده اند.
به طور مثال در مورد بحران کم آبی که کم کم در حال تبدیل شدن به بحران بی آبی است به چند گزاره زیر توجه کنید:
1- 90 درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود.
2- فقط 25 درصد اراضی کشاورزی به سیستمهای نوین آبیاری مجهز شده اند!
3- حدود 30 تا 35 درصد آب شرب کشور از طریق لوله کشی فرسوده شهرها هدر می رود!
با نگاهی به 3 مورد بالا به خوبی متوجه می شویم که دولتهای مختلف گذشته می توانسته اند با تدبیر درست و پرداختن به اولویتها که مسلما بحث آب از مهمترین آنهاست و با انجام اقداماتی همچون افزایش سیستمهای نوین آبیاری که منجر به کاهش فوق العاده مصرف آب در کشاورزی و باغداری شده و همچنین بازسازی و نوسازی لوله کشی شهرها ، از اتلاف مقادیر قابل توجهی آب در طول سالیان گذشته جلوگیری نمایند. در آن صورت کشور هم اینک با بحران پایین آمدن وحشتناک سطح آبهای زیرزمینی که علاوه بر کاهش خروجی آب چاهها باعث فرو نشست دشتها و از بین رفتن اراضی ارزشمند زراعی می شود مواجه نمی شد.
در مورد دیگر چالش های فوق الذکر هم همین ماجراها تکرار شده و انبوهی از کارهای انجام نشده در طول سالها انباشته شده که هم اکنون آثار خطرناک و خانمان برانداز آنها در حال رخ نمایی هستند.
این بحث صرفا جهت تخطئه دولتهای گذشته نیست بلکه هشداری جدی به دولت جدید است که از همان روز اول بایستی کمر همت را بسته و با سیاست و راهبردی همه جانبه این پرونده های مهم و حیاتی کشور را روی میز گذاشته و در افقی چند ساله و متناسب با این چالشها در جهت بهبود اوضاع و حل آنها اقدام نماید.
منبع: الف
