طی روزهای گذشته خبری مبنی بر تمدید ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی تا پایان سال ۱۴۰۰ توسط معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت وزارت صمت اعلام شد، ممنوعیت ورود لوزام خانگی به کشور طبق طبق مصوبه اولیه شورای هماهنگی سران سه قوه در سال ۱۳۹۷ اعلام شد، اما این موضوع ابعاد و تاثیرات مثبت و منفی بسیاری دارد که نیازمند بررسی است.
بازار لوازم خانگی یکی از بازارهای بسیار مهم و پررونق در ایران است، زیرا علاوه بر مشتریانی که بر حسب نیاز خود اقدام به خرید برخی لوازم می‌کنند، موضوع تهیه جهیزیه برای نوعروسان نیز موجب رونق چندین برابر این بازار شده است، بنابراین استفاده مناسب از ظرفیت بالای این بازار امکان رشد اقتصادی برای کشور را فراهم می‌کند.
طی سال‌های گذشته تولید لوازم خانگی در ایران پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته است و حتی بسیاری از شرکت‌های داخلی اقدام به صادرات محصولات خود به کشورهای همسایه می‌کنند که این موضوع نشان از توانایی تولیدکنندگان ایرانی در این حوزه دارد و در داخل کشور نیز محصولات ایرانی مشتریان و علاقه‌مندان خاص خود را دارند، اما در حال حاضر در کنار تولیدات داخلی محصولات خارجی متنوعی نیز در بازار لوازم خانگی وجود دارد که این موضوع حق انتخاب مناسبی برای افراد ایجاد می‌کند تا بر اساس سلیقه و بودجه مالی خود اجناس مورد نیاز را خریداری کنند.
قطعا با ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی به کشور احتمال رونق هرچه بیشتر کارخانجات تولید لوازم خانگی ایرانی فراهم می‌شد و این مسئله علاوه بر چرخه اقتصادی موجب اشتغالزایی نیز خواهد شد، اما نکته قابل تامل در این زمینه این است که با ممنوعیت ورود محصولات خارجی رقابت در بازار داخلی از بین می‌رود و تولیدکنندگان برای ارائه محصولات با کیفیت و به‌روز به مشتریان انگیزه کافی را نخواهند داشت، یکی دیگر از موضوعاتی که باید در انحصار تولید لوازم خانگی در کشور مورد توجه قرار داد، تجربه انحصار در بازار خودرو و ممنوعیت ورود خودروی خارجی به کشور است.
زیرا با ممنوعیت ورود خودروی خارجی به کشور شاهد پیشرفت چشمگیری در تولید محصولات باکیفیت داخلی نیستیم، همچنین متاسفانه هر روزه قیمت خودروهای ایرانی درحال افزایش است و برای بسیاری از مردم خرید خودروی مناسب به یک آرزو تبدیل شده، بنابراین باتوجه به وجود این تجربه باید در خصوص بازار لوازم خانگی با احتیاط بیشتری عمل کرد.
یکی دیگر از مشکلات ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی به کشور از مبادی رسمی، افزایش ورود کالای قاچاق در حوزه لوازم خانگی است، زیرا بسیاری از مردم و به دلایل متعدد تمایل به خرید محصولات خارجی دارند و با ممنوعیت ورود قانونی این کالاها به کشور، این افراد به سمت خرید محصولات خارجی قاچاق موجود سوق پیدا می‌کنند که این موضوع هم به ضرر تولیدکنندگان داخلی و هم به ضرر مصرف‌کنندگان است، زیرا این کالاها عموما با قیمت پایین به‌فروش رسیده و به تولید داخل ضربه می‌زنند و علاوه بر اینکه منبع خرید مشخصی ندارند دارای گارانتی و خدمات پس از فروش نیز نیستند و این موضوع موجب سردرگمی خریداران لوازم خانگی می‌شود.
ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی برای تولیدکنندگان داخلی یک فرصت است اما باید به یک فرصت برنامه‌ریزی شده تبدیل شود
محمدکاظم منزوی_ معاون صنایع سازمان صمت چهارمحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص فرصت‌های ایجاد شده برای تولیدکنندگان داخلی لوازم خانگی در غیاب محصولات خارجی، اظهار کرد: در استان شرکت‌های متنوعی در حوزه ساخت لوازم خانگی وجود ندارد، اما شرکت‌های محدود موجود دارای ظرفیت‌های بسیار خوبی هستند، برای مثال شرکت برفاب یکی از شرک‌های بزرگ موجود در استان است.
وی افزود: برخی شرکت‌های موجود در ایران مانند شرکت برفاب که در چهارمحال و بختیاری واقع است محصولات خود را به سایر کشورها صادر می‌کنند، موضوع ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی برای شرکت‌هایی که محصولات خود را داخل ایران عرضه می‌کنند فرصت مناسبی ایجاد می‌کند.
منزوی ادامه داد: یکی از اهداف موجود این موضوع است که کیفیت لوازم خانگی تولید شده در ایران به میزانی افزایش پیدا کند که امکان صادرات آن‌ها به سایر کشورها فراهم شود و محصولات ایرانی در کنار محصولات اروپایی و کره‌ای در دنیا عرضه شود، همچنین این موضوع که یک واحد تولیدی امکان تولید لوازم خانگی برای بازار ایران را داشته باشد، نوعی افتخار است و با جلوگیری از ورود محصولات مشابه کمک بسیاری به این واحدهای تولیدی و ساخت داخل می‌شود.
معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری عنوان کرد: نکته قابل توجه این است که فرصت ایجاد شده برای واحدهای صنعتی داخلی با ممنوعیت ورود محصولات خارجی به یک فرصت برنامه‌ریزی شده تبدیل شود، یعنی از ایجاد هرگونه رانت، حبس قیمت، افزایش قیمت و … جلوگیری شود، بنابراین وجود نظارت بر قیمت لوازم خانگی از اهمیت بالایی برخوردار است، در صورتیکه تمامی موارد ذکر شده رعایت شود این امید وجود دارد که در حوزه تولید لوازم خانگی آینده‌ای روشن در انتظار واحدهای صنعتی داخلی باشد، اما در صورتیکه مانند بازار خودرو رسیدگی و نظارت لازم وجود نداشته باشد، یک چالش بزرگ در بازار لوازم خانگی ایجاد می‌شود.
وی اضافه کرد: خوشبختانه در حوزه تولید لوازم خانگی در ایران شرکت‌ها و برندهای تجاری متعددی وجود دارد و می‌توان گفت تقریبا در تمامی استان‌های کشور قسمت‌هایی از لوازم خانگی تولید می‌شود، به همین دلیل امیدواری بسیاری وجود دارد که در پی ممنوعیت ورود محصولات خارجی بازار لوازم خانگی در ایران رونق بالایی پیدا کند و در نتیجه نیازی به ورود این محصولات از سایر کشورها وجود نداشته باشد.
منزوی یادآور شد: نکته بعدی که یکی از سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت است و باید مورد توجه قرار بگیرد، بحث افزایش عمق تولید لوازم خانگی در داخل ایران است، یعنی اگر در حال حاضر ۹۰ درصد محصولی در ایران تولید و ۱۰ درصد قطعات از سایر کشورها وارد می‌شود، باید به مرحله‌ای رسید که ۱۰۰ درصد محصول در ایران تولید شود و محصولات داخلی از نظر کیفی و کمی رشد بالایی داشته باشند.
معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری، گفت: در صورتیکه تعداد محدود یک یا دو شرکت تولید لوازم خانگی در ایران وجود داشت، نبود محصولات خارجی در بازار و کاهش رقابت ممکن بود بر کیفیت محصولات تاثیر منفی داشته باشد، اما در حال حاضر تعداد بسیار زیادی کارخانجات تولید لوازم خانگی در داخل ایران وجود دارند و مشغول فعالیت هستند که این موضوع موجب ایجاد رقابت در بازار و در نتیجه افزایش کیفیت محصولات می‌شود، همچنین مردم می‌توانند در هنگام خرید حق انتخاب بالایی داشته باشند.
وی تاکید کرد: همچنین لازم بود یک فرصت در اختیار شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی در داخل ایران قرار بگیرد تا این شرکت‌ها از این فرصت برای ارتقای فناوری و کیفیت محصولات خود استفاده کنند، در حال حاضر این فرصت با جلوگیری از ورود لوازم خانگی خارجی به ایران برای شرکت‌های داخلی ایجاد شده است و واحدهای صنعتی باید با جدیت در راستای افزایش کیفیت محصولات خود تلاش کنند.
منزوی خاطرنشان کرد: این موضوع که پس از ورود محصولات خارجی به ایران از شرکت‌های داخلی انتظار رقابت داشته باشیم کار صحیحی نیست، بلکه یکی از راه‌های پیشرفت واحدهای تولید لوازم خانگی باز شدن مسیر صادرات برای این شرکت‌ها است، زمانیکه واحدهای صنعتی محصولات خود را به سایر کشورها که بسیاری از محصولات اروپایی و کره‌ای در آن‌ها وجود دارد صادر کنند، رقابت سازنده‌ای برای این شرکت‌ها ایجاد می‌شود و در نتیجه محصولات ساخت داخل از کیفیت بالایی برخوردار می‌شوند و نیاز به ورود محصولات خارجی نیز از بین می‌رود.
ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی امکان پیشرفته شدن را از تولیدات داخلی سلب می‌کند
حسن ایزدی_مدیرعامل کارخانه تولید لوازم خانگی برفاب در چهامحال و بختیاری در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در صورت ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی به ایران شرکت‌های داخلی امکان تولید کالاهای با کیفیت بالا و قیمت مناسب‌تر را به دست می‌آورند و تاثیر مثبتی بر تولیدات لوازم خانگی داخلی دارد.
وی افزود: تاکنون موضوع ممنوعیت صادرات محصولات ایرانی به سایر کشورها بیان نشده است، اما باتوجه به این موضوع که برخی اجناس که در شرکت‌های داخلی تولید می‌شود در بازار ایران اشباع است و به اندازه نیاز مردم وجود دارد، در صورتیکه از صادرات این محصولات جلوگیری شود، مشکلات بسیاری در زمینه تولیدات لوازم خانگی ایجاد می‌شود که در نتیجه منجر به کاهش فروش و تعدیل نیرو در کارخانه‌های تولیدی می‌شود.
ایزدی ادامه داد: ممنوعیت کامل واردات محصولات خانگی خارجی معایبی نیز دارد، زمانیکه رقابت بین تولیدات داخلی و محصولات خارجی وجود داشته باشد، تولیدکنندگان داخلی با الگوبرداری از محصولات به‌روز امکان اصلاح تولیدات خود را پیدا می‌کنند و مدل و روش‌های تولیدی خود را تغییر داده و نوین می‌کنند، اما در صورتیکه کاملا واردات ممنوع شود و مقایسه‌ای بین تولیدات داخلی و محصولات پیشرفته‌تر خارجی وجود نداشته باشد، محصولات داخلی بر سبک و مدل قدیمی باقی مانده و امکان پیشرفت و نوآوری را ندارند.
مدیرعامل کارخانه تولید لوازم خانگی برفاب در چهامحال و بختیاری عنوان کرد: اگر به تعداد محدود اجناس باکیفیت وارد ایران شوند تولیدکنندگان داخلی امکان الگوبرداری و به‌روز کردن محصولات خود را دارند.
وی اضافه کرد: همچنین با ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی امکان ورود این محصولات به صورت قاچاق وجود دارد که در نتیجه این محصولات به این دلیل که از راه‌های غیرقانونی وارد نمی‌شوند، قیمت پایین‌تری دارند و ضربه بزرگی برای تولیدات داخلی محسوب می‌شوند، بنابراین جلوگیری از ورود غیرقانونی محصولات نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
ایزادی خاطرنشان کرد: با ممنوعیت ورود قانونی محصولات خانگی خارجی و ایجاد مشکل برای تجارت بخش خصوصی امکان رونق قاچاق افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه دولت امکان استفاده از منابع مالی حاصل از این واردات را ندارد، همچنین به دلیل نداشتن خدمات پس از فروش برای این محصولات، مصرف‌کنندگان نیز ضرر بسیاری می‌کنند.
