پایگاه خبری “میدل ایست مانیتور” در گزارشی، به روند جاری مذاکرات هسته ای ایران در وین پرداخته و به طور خاص، اسرائیل را مقصر اصلی در ایجاد موانع مختلف در روند مذاکرات و حتی انجام تلاش های پیدا و پنهان جهت نابودی کلیِ مذاکرات مذکور، معرفی کرده است.

میدل ایست مانیتور در این رابطه می نویسد: «هفتمین دور از مذاکرات هسته ای وین(با محوریت احیای توافق برجام)، جمعه گذشته و در حالی در پایتخت اتریش به پایان رسید که طرف های حاضر در مذاکره نشان دادند که فاصله زیادی تا دستیابی به یک توافق دارند. در این میان، خودداری واشنگتن از لغو تحریم ها علیه ایران و در عین حال، درخواست های جدی تهران مبنی بر اخذ تضمین های لازم از دولت آمریکا مبنی بر اینکه در آینده هیچ دولت دیگری در این کشور همچون دولت ترامپ، بار دیگر از توافق برجام خارج نخواهد شد، همه و همه چهارچوب تعاملات راجع به معادله هسته ای ایران در وین را پیچیده تر کرده اند.

در شرایطی که همچنان بحث و رایزنی ها در مورد مذاکرات وین در جریان است، یک مناظره موازی نیز در جریان است که سعی دارد به این سوال بنیادین پاسخ دهد که مسوولِ وضعیت نامناسب کنونی دقیقا کدام طرف است؟

نباید فراموش کرد که این “دونالد ترامپ” رئیس جمهور سابق آمریکا بود که در سال 2018، به صورت یکجانبه آمریکا را از توافق برجام خارج ساخت. توافقی که توسط رئیس جمهور قبل از وی یعنی “باراک اوباما” در سال 2015 میلادی منعقد شده بود. حتی در آن زمان که ترامپ این اقدام را انجام داد، این حرکت به نحو گسترده ای به مثابه اقدامی “بی ملاحظه” تلقی و تفسیر شد با این حال، شمار کمی از افراد به این نکته اشاره کردند که این اقدامِ ترامپ، عملا یکی از هزاران هدیه ای بود که وی به اسرائیل اعطا کرد. در این رابطه “توماس فریدمن” ستون نویس مشهور “نیویورک تایمز” در مقاله ای می نویسد: “تصمیم ترامپ در خارج کردن آمریکا از توافق برجام، یکی از احمقانه ترین، بی فکرترین و در عین حال غیرسازنده ترین تصمیماتِ مرتبط با حوزه امنیت ملی آمریکا در عصر پساجنگِ سرد بوده است”.

نباید فراموش کرد که همین توماس فریدمن، از تریبونِ تاثیرگذار خود در نیویورک تایمز بارها استفاده کرده و از اسرائیل دفاع، و استعمارگرایی و رویه های امپریالیستی آمریکا نظیر حمله آن به عراق در سال 2003 میلادی را توجیه کرده است. با این حال، در مساله هسته ای ایران، بحث ها و تحقیقات وی موجب شده اند تا او “بنیامین نتانیاهو” و “دونالد ترامپ” را عاملان خلق فاجعه در معادله مذکور ذکر کند. در این راستا، توماس فریدمن به تازگی در مقاله ای استدلال می کند که نوع رهبریِ آن ها(نتانیاهو و ترامپ)، موقعیت جهانی آمریکا را به نحو قابل توجهی تضعیف کرده است. ترامپ با خارج کردن آمریکا از توافق برجام، سیاست “فشار حداکثری” را علیه تهران عملیاتی کرد و امید داشت که جمهوری اسلامی ایران تسلیم شود و تَن به مذاکرات جدید و پذیرش شروط واشنگتن دهد. این در حالی است که در عمل، ایران رویه هایی مخالف را در پیش گرفت و رویکردهای دولت ترامپ را بلوفی پیش ندانست و از طوفانِ ایجاد شده توسط این دولت، عبور کرد.

البته که توماس فریدمن به عنوان خبرنگار و نویسنده ای که برنده جایزه برجسته “پولیتزر” نیز شده، تنها فردی نیست که انگشت اتهام را در معادله هسته ای ایران به سمت نتانیاهو و ترامپ می گیرد. وزیر دفاع سابق اسرائیل “موشه یعلون” نیز به سهم خود مواضع کوبنده ای را در این رابطه اتخاذ کرده است. وی در این راستا به روزنامه “هارتض” اسرائیل می گوید: “بزرگترین اشتباه در رابطه با سیاست های اتخاذ شده در قبال ایران در دهه اخیر، خروج از توافق هسته ای برجام بوده است”. یعلون در فاصله سال های 2013 تا 2016، خود وزیر دفاع دولت نتانیاهو بوده است. وی می گوید که اگرچه در ابتدای کار، مخالف با انعقاد توافق برجام بوده، با این حال، خروج از آن را اشتباهی به مراتب بزرگتر و خطرناک تر ارزیابی کرده و می کند.

“ایهود باراک” نخست وزیر اسرائیل در دوره قبل از نتانیاهو نیز موضع گیری شبیه به موشه یلعون دارد. وی می‌گوید: “سیاست اسرائیل در قبال ایران از زمان انعقاد توافق برجام در سال 2015، کاملا با شکست و ناکامی همراه بوده است. باراک این شکست را ناشی از ناتوانی و توهمات خطرناک رهبران اسرائیل و به طور خاص شخص نتانیاهو دانسته است”.

هرچه اعترافاتی از این نوع بیشتر و بیشتر می شوند، این مساله نیز نباید فراموش شود که لابی مهم اسرائیل در خاک آمریکا موسوم به “آیپک”، عملا تصمیم ترامپ جهت خارج کردن آمریکا از توافق برجام را یک پیروزی راهبردی برای خود در نظر می گرفت و حتی آن را جشن نیز گرفت. حتی رسانه های اسرائیل نیز این رویداد را یک پیروزی بزرگِ ژئوپلیتیک برای تل آویو توصیف می کردند. دیگر گروه های صهیونیستی نیز احساسات مشابهی را در این رابطه بروز می دادند به عنوان مثال، “ران لادر” رئیس کنگره جهانی یهود قبل از اینکه در موضع گیری عجیب و البته طنز از جامعه بین المللی بخواهد که اجازه ندهد ایران قوانین بین المللی را نقض کند، اقدامِ ترامپ در خارج کردن آمریکا از برجام را “شجاعانه” توصیف کرد. وی حتی خواستار بالاترین حد اعمالِ تحریم های اقتصادی علیه ایران شد. البته که سطح نفوذ لابی های اسرائیلی در عرصه سیاسی آمریکا به حدی زیاد است که اوباما در کتاب خود با نام “سرزمین موعود” به صراحت می گوید: “هر دو حزب آمریکا شدیدا نگران عبور از خط قرمزهای لابی آیپک هستند”.

در این راستا، این گفته اوباما به نوعی نشان دهنده سطح بالای فشاری است که لابی های حامی اسرائیل نظیر آیپک بر روسای جمهور آمریکا وارد می کنند و حتی آن ها را تهدید می کنند که در صورت عدم تبعیت از درخواست هایشان، پیروزی مجدد آن ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را با چالش رو به رو می سازند. اوباما در این رابطه می نویسد: “آن دسته از سیاستمداران ی که با صدای بلند از اسرائیل انتقاد کنند، با برچسب هایی نظیر ضداسرائیلی و حتی ضدیهودی رو به رو می شوند و به احتمال فراوان با رقبای جدی نیز در انتخابات آتی آمریکا مواجه خواهند شد که به نحو گسترده ای توسط لابی های اسرائیلی حمایت مالی می شوند”.

لازم است به یاد آوریم که در دوره ریاست جمهوری اوباما در آمریکا، در رویدادی تحقیر آمیز برای او، در شرایطی که وی در حال رایزنی جهت انعقاد توافق هسته ای برجام بود، نتانیاهو به کنگره آمریکا دعوت شد و علیه برجام سخنرانی کرد. با این حال، اوباما ضمن پذیرش این تحقیر، حتی به نتانیاهو هدیه هم داد(اوباما بسته کمک های نظامی به ارزش 38 میلیارد دلار را به اسرائیل ارائه کرد).

اکنون بار دیگر اسرائیل تهدید می کند که بنا دارد تا مذاکرات جاری هسته ای در وین را تخریب کند. در این راستا، در شرایطی که مذاکرات در جریان است، اسرائیل مکررا از آمریکا می خواهد تا علیه ایران دست به اقدام نظامی بزند. بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که سفر اخیر وزیر دفاع اسرائیل و همچنین رئیس موساد به آمریکا نیز در راستای همین دستورکار بوده است. در این رابطه حتی موساد این هشدار را به مقام های آمریکایی داده است که همچنان به حملات و اقدامات خرابکارانه خود در قلب برنامه اتمی ایران ادامه خواهد داد.

جریان های غربی و اسرائیلی، ایران را نیرویی بی ثبات کننده در خاورمیانه معرفی می کنند با این حال، رویه های مداخله جویانه اسرائیل و نیروهای حامی آن در مسائل بین المللی، به مراتب چالش‌زا تر هستند. در این رابطه، همانطور که اساتید برجسته علوم سیاسی “جان میر شایمر” و “استفان والت” می گویند: “لابی اسرائیل نقش قابل توجهی در حمله آمریکا به عراق در سال 2003 میلادی بازی کرد و اکنون نیز این لابی می تواند با خرابکاری در روند مذاکرات هسته ای ایران، تخریب برجام را به لیست به اصطلاح موفقیت های خود بیفزاید”. با این همه، باید به یاد داشته باشیم: “این اسرائیل و نَه ایران خواهد بود که هرگونه توافق هسته ای را به سمت نابودی می برد و منطقه را به سمت درگیری و جنگ های تازه سوق خواهد داد».