یک پژوهشگر ارشد مسایل استراتژیک خاطرنشان کرد: ما با آمریکایی‌ها در برجام در رابطه با موضوع هسته‌ای از یک طرف و همچنین تحریم های مرتبط با آمریکا و شورای امنیت وارد مذاکره شدیم اما آمریکا حق ندارد به واسطه امضای برجام در مورد مسائل منطقه ای و موشکی اینگونه برخورد کند.
دیاکو حسینی در تحلیل خود نسبت به زمان بندی اعلام شده برای آغاز مذاکرات گفت: فکر می کنم این دوره از گفت‌وگوها مربوط به بازگشت به برجام و اجرای کامل آن از مذاکراتی که منتج به شکل گیری برجام شد، مشکل تر باشد. زیرا پیچیدگی تحریم ها و سخت تر شدن آن دو برابر قبل است.
وی تصریح کرد: از طرفی ایران پیشرفت‌های هسته‌ای را در پی داشته از جمله غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم و حتی بالاتر از حد مجاز پیش بینی شده در برجام، در نتیجه از طرف ایرانی هم موضوع پیچیده تر شده و در نتیجه توافق درباره این که طرفین به برجام برگردند به لحاظ فنی سخت است.
این پژوهشگر ارشد مسائل استراتژیک همچنین با اشاره به مسائل سیاسی مرتبط با موضوع گفت : از سویی دولت بایدن نیز به لحاظ سیاسی در ارتباط با مسائل موشکی و منطقه ای مربوط به ایران با فشارهایی مواجه است که مجبور است توافقی را پی گیری کند که بگوید برای آمریکا ارزشمند است.
حسینی ادامه داد: از طرف دیگر در مورد ایران نیز همین طور است چرا که برخی از جمهوری خواهان تهدید کردند که رئیس جمهور بعدی آمریکا در صورتی که از میان جمهوری خواهان باشد مجددا از برجام خارج می شوند، اکنون ۳ سال تا انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا باقی است و مشخص نیست که دموکرات ها پیروز می شوند یا جمهوری خواهان. گرچه اکثریت در سنا و مجلس نمایندگان جمهوری خواهان باشند طبیعتا احیاء برجام مشکل خواهد بود.
ایران با گفت وگوهای تکمیلی در حوزه موشکی و منطقه ای موافق نیست، زیرا …
وی خاطرنشان کرد: باید در نظر داشته باشیم ایران هم اطمینان ندارد که آمریکا پایبند به توافقات است یا خیر و در صورتی که مجددا از توافقی خارج شود قطعا اقتصاد ایران با چالش مواجه خواهد بود، ضمن این که ایران با گفت و گوهای تکمیلی در حوزه موشکی و منطقه ای موافق نیست زیرا آمریکا به تعهد ساده خودش در برجام عمل نکرد و شایستگی ندارد که ایران بخواهد با آن ها وارد موضوع دیگری شود.
این کارشناس مسائل بین الملل همچنین اظهار داشت: بنابراین بسیار سخت است که بگوییم گفت‌وگوها موفق خواهد بود یا خیر؟ علاوه بر تغییر رویکرد و رفتار، آمریکا به انعطاف از سوی ایران هم نیاز دارد که باید از طرف مذاکره کنندگان ایرانی دیده شود. در واقع باید در ادامه ببینیم آمریکا چه رویکردی خواهد داشت و توقعات در برجام را حین انجام گفت و گو و مذاکرات بالا نبریم چرا که این مساله کار را سخت می کند.
در چارچوب برجام دولت و مذاکره کنندگان می توانند درباره لغو تحریم ها گفت‌وگو کنند
حسینی تاکید کرد: واقعیت این است اگر از لغو تحریم ها صحبت می کنیم فعلا در چارچوب برجام است و در حال حاضر دولت و مذاکره کنندگان مجوزی ندارند تا در چارچوب دیگری گفت‌وگو کنند. در واقع در چارچوب برجام دولت و مذاکره کنندگان می توانند درباره لغو تحریم ها گفت و گو کنند.
وی افزود : برای جمهوری اسلامی ایران فی نفسه برجام صرف یک توافق بودن ارزشی نداشته و ارزش برجام برای صرفا و موثراً لغو تحریم ها است. به همین دلیل است که ایران به این هسته اصلی توجه کرده و لغو تحریم را مورد تاکید قرار داده است تا به طرف مقابل بگوید هدف از گفت وگوها و بازگشت آمریکا به برجام برای اجرای تعهد اصلی خود یعنی لغو موثر تحریم ها است.
این کارشناس مسائل بین الملل بیان کرد : ادبیاتی هم که توسط آقای باقری معاون وزارت خارجه و همچنین وزیر خارجه دیدیم موید همین است که برجام را از منظر و لنز لغو موثر تحریم ها می‌بینیم نه چیزی غیر از این.
دیاکو حسینی در ادامه درباره شروطی که از سوی ایران مطرح شده و این که آمریکا لغو تحریم ها را یکباره باید انجام دهد، گفت: لازم است اشاره کنم شرط نخست ایران پذیرش اشتباه از سوی طرف آمریکایی است که به نظرم موضوع جدید و پیچیده ای نیست چرا که دولت بایدن از زمان کمپین انتخاباتی تا تصدی در دولت جدید آمریکا بارها تاکید کردند که سیاست خروج ترامپ از برجام، اشتباه بود بنابراین می توان گفت این شرط محقق شده و ایران با این شرط می خواهد در دیپلماسی عمومی یادآوری کند این آمریکا بوده که تعهداتش را اجرا نکرده و از برجام خارج شده است.
این پژوهشگر ارشد مسائل استراتژیک ادامه داد: شرط دیگر ایران مبنی بر این که آمریکا باید یکباره همه تحریم ها را لغو کند، تحریم هایی است که در برجام مورد موافقت قرار گرفته و با روح برجام در تعارض است و طبیعتا شامل تحریم های دولت ترامپ هم می شود. این موضوع در طرف ایرانی قابل درک است برخی تحریم ها در دوره ترامپ با هدف نقض برجام وضع شدند و تازگی ندارد، در نتیجه باید به زمانی برسند که طرفین بگویند به تعهدات خود بر می گردند که برای ایران به این معنا است که تحریم ها یکباره لغو شوند و به نظر می رسد این مساله در دوره گفت و گوهای بعدی مورد بررسی قرار می گیرد.
عدم پایندی به تعهدات ناتوانی و ضعف آمریکا را نشان می‌دهد
ایران حق دارد اطمینان نکند
حسینی در ادامه ابراز داشت : مساله دیگر ناتوانی و ضعف آمریکا است که دولتش نمی تواند تعهدی بدهد و به آن پایبند باشد در حالی که اکثریت کشورها در دنیا اگر دولت هایشان تعهدی می دهند دولت بعدی نیز ملزم به آن تعهد است بنابراین، این که آمریکا قادر نیست به تعهداتش پایبند بماند نقطه ضعف آنهاست و ایران حق دارد اطمینان نکند که در آمریکا با تغییر دولت در برجام باقی می مانند یا خیر.
وی ادامه داد : واقع بین باشیم که آمریکا از درون به گونه ای از هم گسیخته است که نمی تواند به ایران چنین تضمینی دهد، ما باید به این توجه داشته باشیم که هدف از درخواست تضمین این است که به آمریکا هشدار دهیم او نمی تواند تضمین دهد و شایستگی ندارد که خواستار مذاکره در زمینه های دیگر هم باشد.
هر بار آمریکا از برجام خارج شود به پرستیژ خودش آسیب زده است
این کارشناس مسائل بین الملل همچنین با طرح این سوال که وقتی آمریکا نمی تواند تضمین دهد و اگر سه سال دیگر مجدد از توافقی خارج شد، آیا ارزش دارد که با او وارد گفت و گو و یا توافق شویم؟ گفت: اولا در این سه سال باقی مانده می توانیم تا اندازه ای از مزایای تجارت و لغو تحریم ها هر چند محدود و ناقص بهره بگیریم و از نظر اقتصادی برای ایران مفید است. ضمن این که هر بار آمریکا از برجام خارج شود به شهرت و پرستیژ خودش آسیب زده است و خودش را بی اعتبار می کند و به آمریکا زیان می زند که علی رغم ده ها توافق بین المللی اینگونه عمل می کند در واقع نوعی خودکشی تدریجی برای آمریکا محسوب می شود.
حسینی خاطرنشان کرد : ایران هم نباید از این مساله چندان ناراضی باشد، زیرا دست به چنین اشتباهاتی زدن از سوی آمریکا می تواند وجهه خودش را زیر سوال ببرد و ایران می تواند از منظر حقوقی پی گیری کند و اعتبار و تصویر ایران را در پایبندی به تعهدات و دیپلماسی تقویت کند.
وی اظهار داشت : اگر شرایط فراهم شود و زمینه مساعد باشد برای این که خواسته ایران محقق شود در آن شرایط اگر تضمینی هم در کار نباشد پیوستن به توافق ایرادی ندارد.
آمریکا حق ندارد به واسطه امضای برجام در مورد مسایل منطقه‌ای و موشکی اینگونه برخورد کند
این پژوهشگر ارشد مسائل استراتژیک همچنین یادآور شد: ما با آمریکایی ها در برجام در رابطه با موضوع هسته ای از یک طرف و همچنین تحریم های مرتبط با آمریکا و شورای امنیت وارد مذاکره شدیم اما آمریکا حق ندارد بواسطه امضای برجام در مورد مسائل منطقه ای و موشکی اینگونه برخورد کند، البته ما هم باید توجه کنیم در خواست لغو تحریم ها در حوزه برجام باشد.
وی با بیان اینکه ما در دوره اوباما یاد گرفتیم تحریم ها شبکه در هم تنیده هستند، گفت: آمریکایی‌ها زیاده خواهی کردند و می خواهند برجام منجر به تغییر برنامه منطقه ای و موشکی ایران شود طبیعتا ایران هم خواستار لغو کلیه تحریم ها است.
