سخنان حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات دولت دهم درباره نحوه بررسي صلاحيت مرحوم هاشمي رفسنجاني در شوراي نگهبان و تصميم به عدم احراز صلاحيت ايشان در انتخابات رياست جمهوري سال 1392 موجب واکنشهای بسياري در بين شخصیتهای سياسي، رسانهها و شبکههای اجتماعي شده است.
مطابق سخنان مصلحي «بر اساس گزارشات ما از کف خیابان در سال 92 آقای رفسنجانی پیروز انتخابات میبود… جمعبندی من این بود با توجه به شرایط نظام مصلحت این بود ایشان رد صلاحیت بشوند و دلایل آن را هم نوشتم. فقها و حقوقدانان شورای نگهبان هرچقدر در ذهنشان گشتند که یک انقلت در مجموعه من بیاورند نتوانستند».
اگرچه اين سخنان با تكذيب آیتالله سید محمدرضا مدرسی یزدی و عباسعلي كدخدايي، اعضاي شوراي نگهبان مواجه شد و روز بعد نيز توسط وزير پيشين اطلاعات اصلاح شد اما بررسي اين سخنان از جهات مختلف حائز اهميت است و به خصوص پاسخ به این پرسش ضروری است که چه کسی باید معمای ایجاد شده با این اظهارات را حل کند.
-اظهارات آقاي مصلحي درباره نحوه بررسي صلاحیت هاشمي رفسنجاني و القاي مغايرت رأی مردم با مصلحت نظام با توجه به جايگاه آقاي هاشمي كه در آن زمان رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام بودهاند حقيقتاً بسيار عجیبوغریب است. اين مسئله از آن جا که آقاي مصلحي وزير اطلاعات نظام جمهوری اسلامی بودهاند و در حال حاضر نيز نامزد مجلس خبرگان رهبري میباشند بسيار حساستر میشود. حتي برخي احتمال جلبتوجه و حساس كردن افكار عمومي را نيز توسط ايشان مطرح کردهاند. در صورت صحت چنين سخناني معلوم نیست تائید صلاحيت ايشان چه وضعیتی پیدا می کند.
– درباره عدم احراز صلاحيت هاشمي رفسنجاني در انتخابات 1392 تاكنون دلايل مختلفي بیانشده است. برخي دليل آن را به مسائل جسماني، برخي آن را به نقشآفرینی ایشان در فتنه 88 و … ربط دادهاند. با توجه به اینکه از آن انتخابات هشت سال گذشته و زندگي آقاي هاشمي رفسنجاني نيز بهواسطه حضور هميشگي در عرصه سياست مسئله پنهاني نداشته بهتر است فيلم و صوت آن جلسه منتشر شود. حتي در صورت ضرورت میتوان دقايق و بخشهایی از آن را در صورت صلاحديد و حفظ مسائل امنيتي پخش نكرد اما براي رفع سوءتفاهم و تقويت اعتماد عمومي به شوراي نگهبان ضرورت دارد جوابي قانعکننده و قطعي به چنين شائبههایی صورت گيرد. این اقدام موجب میشود علاوه بر شفافیت و دفاع از جایگاه شورای نگهبان، راه بر روایت بعدی دیگران نیز بسته شود. انتشار فیلم آن جلسه بهویژه ازآنجهت دارای اهمیت بیشتر است كه شوراي نگهبان نهاد ناظر در انتخابات مختلف در نظام جمهوري اسلامي ایران است و ضرورت دارد حتي کوچکترین ابهامي درباره عدالت، انصاف و عمل بر اساس قانون آن مطرح نباشد.
– بهطورکلی در چند دوره اخير برگزاري انتخابات رياست جمهوري، تائيد یا عدم احراز صلاحيت برخي شخصیتها و مقامات سياسي توسط شوراي نگهبان موجب حرفوحدیثهای فراواني شده است. اين امر در اين دوره از انتخابات نیز رخ داد و هنوز ابهامات جدي براي افكار عمومي درباره تائید صلاحيت برخي نامزدهاي انتخابات 1400 كه در مناظرهها و تبليغات انتخاباتي هم ثابت شد کوچکترین آمادگي را ندارند و از سوي ديگر عدم احراز صلاحيت افرادي ديگر بهویژه آقاي علي لاريجاني وجود دارد.
در تازهترین اتفاق، علی لاریجانی در پاسخ به سخنان آیتالله علیرضا اعرافی، عضو شورای نگهبان که در نشست خبری روز سهشنبه بیست و پنجم خردادماه اظهار داشته بود «دلایل احراز نشدن صلاحیت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری بهروشنی به نامزدها اعلام میشود و مبنای آن نظر اکثریت اعضای شورای نگهبان است» بیان داشته بود: «علیرغم تقاضای مکرر اینجانب و درخواست رسمی و کتبی، شورای محترم نگهبان هیچ مطلبی را در مورد عدم احراز صلاحیت به اینجانب ارائه ننموده است».
اين مسائل نشان میدهد قانون انتخابات رياست جمهوري میباید بهگونهای تغيير يابد تا شوراي نگهبان به سمت شفافيت و پاسخگويي بيشتر حركت نمايد. بدون شك رخ دادن چنين اتفاقي هم به خروجي و تصميم شوراي نگهبان اعتبار بيشتري میبخشد و هم موجب میشود در بين جامعه دلسردي و نااميدي كه میتواند بر مشاركت انتخاباتي نيز تأثیرگذار باشد به وجود نيايد.