دکتر امید امانی
ریک بارکر(Barker) یه کتاب شدیدا جذاب و علمی داره به اسم “این راهش نیست” که در اون فکت‌های تلخ براومده از معتبرترین پژوهش‌ها رو به صریح‌ترین شکل ممکن به تصویر میکشه. تو بخشی از کتاب، بارکر میپرسه؛ آیا واقعا آدمای شارلاتان (Jerks)، افراد موفقی هستند؟!، اگه آره چرا و پاسخ میده.
متاسفانه باید گفت بله! به طرز عجیبی دنیا، دنیای بیرحماست و شواهد قوی علمی نشون میده؛ آدمایی که اِبایی از ضایع کردن حق دیگری ندارن و با قصد و برنامه، تنها در پی منافع شخصی خودشون هستن، معمولا زودتر و سرراست‌تر به هدف‌هایی که تو سرشون دارن میرسن…
طبق مطالعه جفری پفر شارلاتان‌ها خوب بلدن روی آدما تاثیر بذارن و از راه چاپلوسی، کارشون حسابی جلو میره! طبق مطالعه ترزا آمابیل در مقاله‌ی”بی‌نظیر اما بی‌رحم” مردم اونها رو قدرتمند تصور میکنن و در نهایت اونا خوب بلدن اون بخش از کارشون که درسته رو بولد کنن و باقی جاها رو بپوشونن.
به ما یاد دادن که مثل آخر فیلم‌های دیزنی‌لند همیشه خوبی بر بدی پیروز میشه: ولی متاسفانه موارد زیادی هست که پژوهشگران بررسی کردن و دیدن اصلا این مدلی نیست. یکی از تحقیقات که صراحتا در عنوان اون نوشته شده که “بدی از خوبی قدرتمند‌تره” نشون میده:
چیزای بد تاثیرگذارتر و موندگارتر از چیزای خوبه: احساسات بد، والدین بد، بازخوردهای بد نسبت به اون‌هایی که خوبن اثرات بیشتر و موندگارتری دارن و اطلاعات بد هم خیلی بیشتر و کامل‌تر از اطلاعات خوب بین آدما رد و بدل میشه… من چیز دیگه‌ای نمیتونم بگم جز اینکه نتایج یه مطالعه غیررسمی نشون داده که احتمال دزدیده شدن کتاب‌هایی که در زمینه مسائل اخلاقی هستن 25 درصد بیشتر از سایر کتاب‌های موجود تو کتاب‌فروشی‌هاست.
تو بخش دوم بارکر میپرسه: خوب چرا آدمای شارلاتان افراد موفقی هستند؟! و میگه؛ آدمای شیشه خورده‌دار، بی‌محابا دنبال چیزی که میخوان میفتن و با یه اعتماد به نفس به شدت سَمی، بی‌توجه به نظر، حرف، حق و قضاوت دیگران، جسورانه فقط به خواسته‌شون فکر میکنن.
در نهایت بارکر میگه؛ فکر می‌کنید من دارم شما رو تشویق می‌کنم که یه شارلاتان باشید! صبر کنید. این اول ماجراست. تحلیل سال‌ها زندگی آدمای شارلاتان نشون میده که اونا خوب شروع میکنن، در کوتاه مدت هم به جاهای خیلی خوبی هم میرسن و نتایج دلخواهی هم می‌گیرن اما نتایج مطالعات طولی نشون داده که موفقیت این آدم‌ها معمولا کوتاه مدته و دستاوردهای اونها موندگار نیست. چرا که تو این مسیر به آدمایی برم‌خورن که از خودشون شارلاتان‌ترن و در نتیجه خودشون در درون خودشون همدیگه رو حذف میکنن. در کنار اون، ریسک‌پذیری بالا از دلایل دیگه حذف اونهاست.
با توجه به این یافته‌ها چه درسی می‌تونیم از این شارلاتان‌ها بگیریم!؟
بارکر میگه؛ واسه رسیدن به خواسته‌هات میتونی با الهام از جسارت، پیگیری و پشتکاری که در این گروه از افراد هست، مصرانه “تو راه درستش” بری جلو.
