یک کارشناس سیاست خارجی گفت: نه تنها هیئت ایرانی، بلکه هیئت روسی، هیئت چینی و حتی اروپایی‌ها تلویحا تایید کردند که موفقیت‌های خوبی در وین حاصل شده اما بعد از انتخابات حس کردیم بهانه‌گیری‌ها از طرف آمریکاییها بیشتر شده و آنها روند مذاکرات را متوقف کردند و به شکلی با بهانه‌های مختلف سعی دارند زمان بخرند و دلیل این مساله معلوم نیست.
سیدجلال ساداتیان در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که دور ششم مذاکرات وین برای احیای برجام به پایان رسیده و زمانی برای دور هفتم در نظر گرفته نشده و هیئت‌های مذاکره‌کننده در پایتخت‌ها هستند. در این میان تهران از واشنگتن می‌خواهد که تصمیم سخت را برای حصول توافق اتخاذ کند و واشنگتن هم می‌گوید تصمیم سخت باید در تهران گرفته شود. ارزیابی شما از این تصمیمات سخت و افق پیش روی برجام چیست و آیا دور هفتم می‌تواند دور پایانی باشد و به توافق نزدیک هستیم، گفت: چیزی که ما تا الان می‌دانیم این است که سه کمیته برای حصول توافق برای بازگشت طرفین به تعهداتشان تشکیل شده است که یکی کمیته ساختاری است که مشخص کند ایالات متحده آمریکا چگونه تحریم‌ها را بردارد و شرایط بازگشتش به برجام مهیا شود. دوم جنبه حقوقی نحوه بازگشت آمریکا به برجام است که یک سری مسائل پیرامون آن مطرح می‌شود که اگر آمریکا برگشت و دو مرتبه نتواند خارج شود، باید در این رابطه ضمانتی داده شود که او به تعهداتش پایبند است و یا مکانیزم ماشه که در دوره‌ای ترامپ به استفاده از آن تهدید کرد را به کار نخواهد گرفت.
وی ادامه داد: فرض کنید بعد از آقای بایدن مجددا آقای ترامپ بر سر کار آمد، آیا می‌تواند از برجام خارج شود؟ آمریکاییها می‌گویند برای جلوگیری از این موضوع، برجام باید مصوبه کنگره یا حمایت مجلس نمایندگان را داشته باشد و دو سوم آرا نیاز است و ما طبق قانون نمی‌توانیم ضمانت دهیم که به نظر می‌رسد اندکی کم‌کاری در این حوزه صورت می‌گیرد.
ساداتیان افزود: موضوع دیگر جنبه فنی کار است، یعنی جمهوری اسلامی طی پنج مرحله از تعهدات برجامی خودش فاصله گرفته، باید مشخص شود که نحوه برگشت به شرایط برجامی چگونه خواهد بود؟ تکلیف درصد غنی‌سازی میزان غنی‌سازی و همچنین استفاده از سانتریفیوژهای نسل بالا چگونه مشخص خواهد شد؟
این دیپلمات پیشین کشورمان گفت: امروز یکی از مسائل مورد بحث میان تهران و غرب نیز نحوه نظارت بر فعالیت‌های ایران است؛ براساس مصوبه مجلس، ایران از ۴ ماه قبل نظارت‌ها تحت پروتکل الحاقی را متوقف کرد و سه ماه به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فرصت داد و یک ماه نیز آن را تمدید کرد که روز چهارم تیر آن مهلت هم به پایان رسید که مقرر شده بود اگر ما در وین به توافق نرسیم، اطلاعات دوربین‌ها پاک شود و این هم الآن حالت بلاتکلیفی است و از یک طرف توافقات حاصل نشده و از طرف دیگر مهلت مجلس تمام شده و اینها مسائل فنی است که باید تکلیفشان معلوم شود که در این سه گروه داشتند پیش می‌رفتند و گفتند توافقات خوبی حاصل شده و این را نه تنها هیئت ایرانی، بلکه هیئت روسی، هیئت چینی و حتی اروپایی‌ها تلویحا تایید کردند که موفقیت‌های خوبی حاصل شده اما بعد از انتخاب آقای رئیسی حس کردیم بهانه گیری‌ها از طرف آمریکاییها بیشتر شده و آنها روند مذاکرات را متوقف کردند و به شکلی با بهانه‌های مختلف سعی دارند زمان بخرند و دلیل این مساله معلوم نیست.
ساداتیان گفت: مشخص نیست آیا آمریکاییها به دنبال این هستند که صبر کنند تا آقای رئیسی پشت میزش برود و بعد ادامه دهند یا اصلا پشیمان شدند که بخواهند با جمهوری اسلامی به توافق برسند یا واقعا یک سری دلایل واقعی در چارچوب همین سه کمیته‌ای که صحبتش شد، وجود دارد. البته طرف آمریکاییها هم مطرح می‌کند که ایران خواسته‌هایی دارد که قابل انجام نیست؛ در نتیجه طرفین حرف‌هایی دارند که ظاهرا در مورد این حرف‌ها هنوز نتوانستند، توافق را نهایی داشته باشند. این که کدام بخش با جدیت بیشتری مورد اختلاف است و یا احتمالا مورد توافق قرار خواهد گرفت، واقعا هنوز نمی‌دانیم چرا که اطلاعاتی منتشر نشده و ما صرفا بر اساس اطلاعات قبلی و روندی که وجود داشت، تحلیل می‌کنیم.
این تحلیل‌گر مسائل سیاست خارجی گفت: مساله مهم این است که برای شکل‌گیری توافق هر دو طرف باید اندکی از خواسته‌های حداکثری خود عقب‌نشینی کنند.
