اگر چه بیانات اخیر رهبر انقلاب در زمینه «جهاد تبیین» به لحاظ مضمونی تازگی ندارد و ایشان در فراز های متعددی طی سال های مختلف به این مضمون اشاره کرده اند اما توصیه و تاکید اخیرشان در این زمینه با توجه به گسترش روز افزون فضای مجازی طنین و بازتاب بیشتری یافته است.
این روزها که برخی کارشناسان و تحلیل گران در رسانه ها مشغول پرداختن به ابعاد «جهاد تبیین» هستند یادآوری یکی از الگوهای بزرگ این راه در میان امامان معصوم ما یعنی امام رضا ( ع) که در شب شهادت ایشان قرار داریم، بسیار شایسته است.
رفتار و گفتار ایشان طی مناظره هایی که مامون، خلیفه عباسی، آن را ترتیب داده بود قرن ها پیش از رواج و پذیرش اصول و قواعد گفتگو و مناظره، سرشار از نکات آموزنده و راهگشاست.
این مناظره ها در ابعاد مختلف و با عالمان متفاوتی بوده اما در همه آنها روش یکسانی از سوی حضرت رضا (ع)، به تاسی از اجداد بزرگوارش مشاهده شده، روشی که هنوز و تا همیشه راهنمای روشنگری و حقیقت جویی برای طالبان روشنایی و حقیقت است. روشی که از قضا در دوران ما که دوران تبادل آرا و اقوال آن هم به سهولت و در مقیاسی بسیار بزرگ است بسیار بیشتر از گذشته به کار می آید.
مناظره و گفتگوهای ایشان را شاید بتوان در چند اصل زیر خلاصه کرد:
حلم و بردباری
خوش رفتاری و احترام
استفاده از اعتقادات و باورهای طرف مقابل
تاکید بر استدلال
لازم به یادآوری نیست که رعایت این آداب از سوی ایشان در برابر مخالفان و بعضا منکران و گاه حتی معاندان بوده است نه معتقدان و دوستداران ایشان . مقایسه نوع مواجهه ما در فضای مجازی با مخالفان و آنچه در سیره پیشوایان دینی ما آمده خود به تنهایی گویای فرسنگ ها فاصله با این بزرگواران است و شاید که همین فاصله انگیزه تاکید رهبر فرزانه انقلاب بر موضوع جهاد تبیین بوده است.
غوغای جعل و تحریف که در زمانه ما با توسل به شیوه های پیچیده ای صورت می گیرد چنانکه رهبر انقلاب اشاره کرده اند ضرورت تبیین «حقیقت» را گوشزد می کند و تبیین کردن برای اثرگذاری نیازمند رعایت قواعدی است که در صورت بی توجهی به آن ها یقینا از فروغ حقیقت کاسته خواهد شد.
شایسته است در جهاد تبیین پیش رو پیروی از رفتار و گفتار امام رضا (ع) وجه همت جهادگران قرار گیرد و غبار حقیقت بدین وسیله از آن زدوده شود.