دولت سیزدهم طی مدت بیش از دو ماه از شروع به کار خود قریب به ۱۶۰ انتصاب در بخشهای ستادی و اجرایی مختلف داشته است با این حال در بخشهای اقتصادی اجرایی بهنظر میرسد هنوز جای چندین تغییر احساس میشود.
مدت 75 روز از آغاز به کار رسمی دولت سیزدهم میگذرد. در این مدت دولت سید ابراهیم رئيسی در بعضی بخشها با تحولات اساسی به لحاظ چینش مهرهها و کارگزارانش نسبت به دولت پیشین مواجه شده و در بعضی بخشها هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است. البته ناگفته نماند بعضی از مدیران ستادی و اجرایی دولتی آنقدر توانمند و فراجناحی هستند که جا به جایی آنها در دولتهای مختلف توجیهی ندارد.
در این مدت براساس اطلاعاتی که از پایگاه اطلاع رسانی دولت (پاد) و دیگر رسانههای رسمی به دست آمده است 157 انتصاب در لایههای مدیران ارشد دولتی، معاونان دولت، معاونان وزارتخانهها و مشاوران ارشد وزرا صورت گرفته است.
13 حکم انتصاب رئیسی در بالاترین سطح دولت
رئیسی در اولین روزهای کاری خود برای13 پست مرتبط با معاونتهای ریاست جمهوری، رئيس دفتری و سرپرستی وزارت آموزش و پرورش حکم انتصاب صادر کرد. رئیس جمهور حکمی هم برای به کارگیری دستیار اقتصادی برای خود صادر کرد. اما شاید بتوان مهمترین انتصاب مقام اجرایی اقتصادی برای سیاستگذاری پولی ارزی توسط رئيس جمهور را حکم رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرد.
غلامحسین اسماعیلی، رئيس دفتر رئیس جمهور نیز طی این مدت با توجه به حدود اختیاراتش 6 حکم انتصاب صادر کرده است که عمدتا احکام مربوط به شخصیتهای اداره کننده همین دفتر میشوند. صولت مرتضوی، معاون اجرایی رئیس جمهور هم احکام انتصاب متعددی را طی این مدت انجام داده است و به نظر میرسد نهاد ریاست جمهوری هماکنون در لایه مدیریتی کاملا همسو با سلیقه سیاسی حاکم بر آن شده است و به عبارت دیگر صندلی خالی در آن وجود ندارد.
2 انتصاب مهم در امور توسعه کشور
از بین احکام انتصابهای دیگر معاونان رئیس جمهور صدور حکم انتصاب امیر حسین مدنی معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور توسط مخبر، معاون اول رئيس جمهور و نیز انتصاب پرویز کرمی به عنوان رئيس ستاد اجرایی سازی سند ملی توسعه فناوریهای فرهنگی و نرم توسط سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با اهمیتتر هستند.
وزیر کشور رکورددار صدور احکام انتصاب
در بین وزیران هیئت دولت، احمد وحیدی وزیر کشور رکورددار صدور احکام انتصاب است. وحیدی همزمان با تغییر ساختار وزارت کشور به لحاظ شکل اداره و سلیقه سیاسی نزدیک به دولت، احکام انتصاب شهرداران مورد تایید پارلمانهای شهری گوناگون را به همراه احکام نصب استانداران مختلف امضا کرده یا به رئيسی پیشنهاد کرده است.
نکته مهم اینکه بعضی از استانداران مانند حسین مدرس خیابانی، استاندار سیستان و بلوچستان که سابقه وزارت صمت در دولت گذشته را دارد از جمله حاشیهدار ترین انتصابهای اخیر بوده است که با پیشنهاد وحیدی به مقام وزارت رسیده است. انتصابی که احمد توکلی هم در نامهای خطاب به رئیسی خواستار کنار گذاشتن وی شد. در مورد استاندار آذربایجان غربی نیز بعضی تشکلهای دانشجویی خواستار به کار نگرفتن چهره پیشنهادی شدند با این حال حکم انتصاب صادق معتمدیان برای استان آذربایجان غربی روز 26 مهرماه صادر شد.
کارنامه انتصابات وزارتخانههای اقتصادی
در بین انتصابهای وزارتخانههایی که امور مربوط به معیشت و اقتصادی کشور میشود وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیشتاز است. حجت الله عبدالملکی، وزیر کار با صدور 6 حکم برای مدیران این مجموعه از جمله احکام انتصاب معاون اقتصادی، معاون فرهنگی و اجتماعی و معاون رفاه اجتماعی در این وزارتخانه یک تغییر اساسی را در بین مدیران این مجموعه ایجاد کرده است. وی تکلیف سازمان تامین اجتماعی را هم خیلی زود مشخص کرد. هرچند هنوز برای مجموعه اقتصادی بزرگ شستا به عنوان هولدینگ اقتصادی مربوط به این وزارتخانه تغییرات محسوسی رخ نداده است.
براساس اطلاعات به دست آمده از پایگاه اطلاع رسانی دولت، وزارت صنعت، معدن و تجارت که یکی از بزرگترین وزارتخانههای اقتصادی است تغییر بزرگی در بخش معاونان و مدیران اجرایی نسبت به دولت گذشته نداشته است و تنها مدیر حراست وزارت صمت و مدیر کل حراست این وزارتخانه جا به جا شدهاند.
در وزارت اقتصاد هم اگر از پیشنهاد رئيس کل بانک مرکزی به رئيس جمهور و انتصاب دبیر شورای عالی مناطق آزاد صرف نظر شود تغییر محسوسی در بخش معاونان و مدیران اجرایی این مجموعه نسبت به دولت قبل رخ نداده است.
مهرههای کمکی وزیر راه و شهرسازی برای خانهسازی
وزارت راه و شهرسازی در بخش مرتبط با حمل نقل و امور مرتبط با راهها تغییری به جز انتصاب مدیرعامل راهآهن جمهوری اسلامی ایران در این دو ماه نداشته است. اما رستم قاسمی، وزیر صمت که میبایست طی 4 سال چهار میلیون مسکن بسازد در بخش مربوط به امور مسکن تغییراتی را دنبال کرده است. او مشاوری در امور مسکن و شهرسازی برای خود برگزیده است و نیز سرپرست شرکت بازآفرینی شهری ایران را مشخص کرده است.
وزارت کم تغییر نفت!
در وزارت نفت هم تغییر و تحولات ویژه به جز انتصاب مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران رخ نداده است.
وزارت جهاد کشاورزی 4 انتصاب داشته است که در بین آنها انتصاب مربوط به سرپرست معاونت امور زراعت و سرپرست معاونت امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی جلب توجه میکند.
در وزارت نیرو تعداد انتصابات در لایه بالایی مدیریت این مجموعه بالغ بر 8 عدد است که تعدادی از افراد امور ستادی را به عهده دارند.
خانه تکانی محسوس در وزارت ارشاد
وزارت ارشاد را میتوان از جمله مجموعههایی دانست که در بخشهای مختلف مدیرانش تغییر کرده و میتوان گفت تفکر حاکم در دولت پیشین در این مجموعه کمرنگ شده است.
وزیر علوم هم احکام انتصابات متعددی صادر کرده است که تعدادی از آنها مربوط به تغییر مدیریت برخی دانشگاههای مادر کشور مانند دانشگاه تهران و علم صنعت است.
انتصاب متوجه جوانان؛ کم محلی به ورزش در وزارت مربوطه
وزارت ورزش و جوانان طی این مدت دو ماه در بخش معاونت جوانان تغییراتی را تجربه کرده است اما با توجه به گزارشهای پایگاه اطلاع رسانی دولت به نظر نمیرسد هنوز سراغ بخش ورزش رفته باشد. البته لا به لای احکام انتصاب در این وزارتخانه، چند حکم انتصاب مربوط به فدراسیونهای فاقد حساسیت مانند فدراسیون دوچرخه سواری دیده میشود.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی علاوه بر انتصابهای مربوط به کارگیری مشاوران وزیر در بخش معاونت امور گردشگری و معاونت میراث فرهنگی تغییراتی را تجربه کرده است.
2 انتصاب با اهمیت در واجا
در وزارت اطلاعات طی این مدت 2 انتصاب مهم صورت گرفته است. اول تغییر رئيس سازمان حراست کل کشور با حکم سید اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات و دیگری انتصاب معاونت اطلاعات و امنیت اقتصادی و مبارزه با فساد این وزارتخانه؛ این تغییر و تحولات از این جهت که میتواند در جلوگیری از بروز فسادهای دولتی موثر باشد که طی سالیان اخیر به وقوع میپیوستند حائز اهمیت هستند با این حال به دلیل ناراحتی مردم از بروز حجم گسترده فسادهای دولتی در این سالیان تا بروز نتیجه عینی نمیتوان انتظار خوشبینی بالایی در جامعه نسبت به آنها داشت.
تغییر و تحول در وزارت امور خارجه
حسین امیر عبداللهیان به عنوان متولی دستگاه دیپلماسی کشور و سکاندار وزارت امور خارجه نیز در همین ماههای اول انتصابات مهمی را در این وزارتخانه در دستور کار قرار داد که از بین آنها انتصاب علی باقری به سمت معاون سیاسی و مهدی صفری به عنوان معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه از اهمیت ویژهای برخوردارند.
از جمله نکات جالب اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات طی این مدت هیچ انتصابی در بخش امور ستادی و بخشهای مدیریتی و اجرایی تجربه نکرده است.