“خبرگزاری بلومبرگ” در گزارشی با در نظرگرفتن آخرین دادهایِ تحقیقات پزشکی در مورد واکسن‌های ویروس کرونا، سعی کرده تا به 7 پرسش اساسی در مورد واکسن های کرونا که در بسیاری از کشورهای جهان، در زمره دغدغه های مهم مردم است، پاسخ دهد.

بلومبرگ در این رابطه می نویسد: «همزمان با تزریق میلیون ها دُز از واکسن ویروس کرونا در کشورهای اقصی نقاط جهان، روز به روز شواهد مختلف و جدیدی در مورد موثر بودنِ انواع مختلف واکسن های ویروس کرونا ارائه می شود. بر اساس شواهد، واکسن های مجازِ ویروس کرونا توانسته اند در کشورهایی که حداقل نیمی از مردم آن‌ها واکسینه شده اند، با موفقیت، اپیدمی ویروس کرونا را مهار کنند. با این حال با توجه به اینکه اقسامِ جدیدی از سویه های ویروس کرونا در حال ظهور هستند که در نوع خود شیوع گسترده تر ویروس کرونا و همچنین افزایش شمار مبتلایان را به همراه دارند، مقام های بهداشت و درمان در کشورهای مختلف جهان به افراد واکسینه شده توصیه می کنند تا برای حراست از اثر حفاظتیِ واکسن ها، همچنان استفاده از ماسک را ادامه دهند.

1: واکسن های ویروس کرونا تا چه اندازه خوب و موثر هستند؟ 
به طور کلی، واکسن های ویروس کرونا تا حد زیادی خوب هستند(اگرچه نمی توان آن ها را بی نقص دانست). این واکسن ها تا حد زیادی احتمال بستری شدن و مرگ و میر را کاهش می دهند. محققان تایوانی در بررسی‌های خود دریافته اند که افزایش 10 درصدی در میزان واکسیناسیون کرونا، به میزان 7.6 درصد از میزان نرخ مرگ و میر می کاهد. اغلب واکسن ها نیز سپر حفاظتی خوبی را در برابر علائمِ پیش رونده ویروس کرونا ایجاد می کنند و برخی نیز قادرند تا حفاظتی نسبی را در برابر آلوده شدن به ویروس کرونا ایجاد می کنند. این مساله مخصوصا از این بابت که جهان می تواند به سمت امنیت دسته جمعی حرکت کند، از اهمیت زیادی برخوردار است. به هر حال و در هر حالتی، واکسیناسیون با کاهشِ 40 تا 50 درصدی در موارد ابتلا به ویروس کرونا در میانِ افرادی از یک خانواده که یکی از آن ها به کرونا مبتلا شده، همراه است. این مساله قابل پیش بینی است که با ظهور نسل‌های جدید واکسن های ویروس کرونا، شاهد کاهش قابل توجهِ نرخ مرگ و میر و احتمالِ انتقالِ ویروس کرونا از یک فرد به فرد دیگر باشیم.

2: هشدارها و پیش بینی های احتیاطی چه هستند؟  
شواهد در مورد واکسن های ویروس کرونا تاکنون ماهیتی قطعی به خود نگرفته اند و نمی توانند تصویری روشن را در این رابطه ارائه کنند. با این حال، در این زمینه اغلب داده ها از سوی داده ها و اطلاعات مرتبط با اسرائیل، آمریکا و انگلیس ارائه شده اند که در قالب آن ها عمدتا از واکسن های “آسترازنکا” و “فایزر-بایون‌تک استفاده شده است. در این راستا، ارزیابی ها در مورد واکسن های “سینوفارم” و “اسپوتنیک وی” به شدت محدود هستند. اضافه بر این، بر اساس آنچه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده، اگرچه بیش از 90 درصد از مطالعات مرتبط با کارآمدیِ واکسن ها، کاملا در دسترس عمومی قرار دارند، کیفیت آن ها تا حد زیادی با یکدیگر با هم فرق دارد.

3: آیا برخی واکسن های کرونا از برخی دیگر بهتر هستند؟ 
در پاسخ به این سوال باید گفت که بله، اینطور به نظر می رسد که برخی از واکسن ها از برخی دیگر بهترند. اگرچه تاکنون هیچ آزمایش بالینی جهت انجام مقایسه های عینی انجام نشده است. در شرایط کنونی، واکسن های “اِم آر ان اِی”(mRNA) که ساخته “شرکت مدرنا” هستند و همچنین واکسن های ساخت شرکت های “فایزر و بایون‌تک”، در مقایسه با دیگر انواع واکسن های ویروس کرونا، عملکرد بهتری را از خود نشان داده اند. در این میان، واکسن مدرنا در مقایسه با واکسن فایزر-بایون تک، در پیشگیری از عفونت های ایجادشده توسط ویروس کرونا در بدن افراد، از عملکرد بهتری برخوردار بوده است(داده های آزمایشگاهی در آمریکا این مساله را تایید کرده‌اند). اضافه بر این اینطور مطرح شده که واکسن های ترکیبی(که اغلب به دو دز تزریق نیاز دارند)، در ایجاد مصونیت در برابر ویروس کرونا از عملکرد بهتر و بیشتری برخوردار هستند. با این همه پزشکان تاکید دارند که بهترین واکسن، آن واکسنی است که در هرکجایی که شما هستید، در دسترس شما باشد. زیرا ایجاد هرگونه حفاظت در برابر ویروس کرنا به مراتب بهتر از نداشتن هیچ گونه حفاظتی در برابر این ویروس است.

4: چرا صحبت از کارآمدی واکسن ها، کار سختی است؟ 
میزان و سطح کارآمدی واکسن های ویروس کرونا که برآمده از بررسی ها و آزمایش های بالینی است، لزوما قابل مقایسه نیست زیرا هر مطالعه مرتبط با واکسن ها، از پروتکل ها و نظام های اندازه گیری خاصی استفاده می کند که آزمایش آن ها بر روی گروه های مختلف مردم و در زمان های گوناکون که در آن زمان ها، سویه های گوناگون ویروس کرونا رایج و غالب بوده، انجام شده است. در برخی کشورها نظیر شیلی، دو واکسن به طور همزمان مورد استفاده قرار می گیرد تا امکان مقایسه دو گروهی که از این واکسن ها استفاده کرده اند، ایجاد شود. با این حال، باید توجه داشت که افرادی که این واکسن ها را دریافت کرده اند از حیث میزان آسیب پذیری و یا احتمالِ ابتلایشان به ویروس کرونا، با یکدیگر متفاوت هستند. از این رو امکان دارد که کارآمدی هر واکسن به طور مستقیم قابل مقایسه نباشد. با این حال، نتایج داده ها در جهان واقعی نشان می دهند که واکسن ها تا چه اندازه به خوبی قادرند از ابتلای افراد به ویروس کرونا، بستری شدن و مرگ بر اثر ابتلا به ویروس کرونا، جلوگیری کنند.

5: ایمنیِ ایجاد شده بر پایه واکسن های کرونا تا چه مدت دوام دارد؟ 
در این رابطه با گذشت زمان ما اطلاعات بیشتری کسب خواهیم کرد. یافته های یک پژوهش که توسط محققان شرکت فایزر انجام شده و وضعیت سلامتِ افرادی که واکسینه شده اند را برای مدتِ شش ماه دنبال کرده نشان می دهد که پس از گذشته مدت مذکور، روندی رو به کاهش در مورد ابتلا به ویروس کرونا و مقاومت در برابر این ویروس گزارش شده است. با این حال اثرگذاری آن ها به طور کلی، کارآمد تشخیص داده شده است. میزان اثرگذاری واکسن ها، دو ماه پس از تزریق دُز دوم واکسن ویروس کرونا، تا 96.2 درصد و در بالاترین سطح خود گزارش شده است. این اثرگذاری و کارآمدی پس از گذشت چهار ماه به 83.7 درصد کاهش یافته است و سپس بعد از هر دو ماه شاهد کاهش 6 درصدی در میزان اثرگذاری و کارآمدی واکسن ها بوده ایم. کاهش میزان امنیتِ ایجاد شده از تزریق واکسن ها، احتمالا ابتدا در افرادی که از نظر سلامتی آسیب پذیر بوده اند نظیرِ افراد دیابتی و بیمارن قلبی شناسایی شده و سطح پایین تری از آنتی بادی هایی که به مقابل با ویروس کرونا می پردازند را نمایش می دهد. محققان انگلیسی می گویند که یک سناریوی احتمالی در این رابطه این است که همزان با کاهش تدریجی سطح ایمنی در افراد پس از تزریق واکسن ویروس کرونا، میزان بیشتری از افرادی که واکسن ویروس کرونا را دریافت کرده اند، مبتلا خواهند شد با این حال سیستم ایمنی آن ها خیلی زود می تواند عفونت ایجاد شده ناشی از ویروس کرونا را مهار کند که این مساله موجب می شود تا افراد، یا علائمی از خود نشان ندهند و یا علائم آن ها خفیف و در سطح متوسط باشد. با این حال، قرار گرفتنِ در معرض ویروس کرونا، باعث افزایش و گسترش پاسخ ایمنی بدن افراد به ویروس مذکور خواهد شد(در افراد واکسینه شده). از این رو احتمال می رود که کارزارهای واکسیناسیون علیه ویروس کرونا، برای سال ها همچنان ادامه یابند. اگرچه که در مورد اینکه در چه زمان هایی، مناسب تر است تا واکسن هایِ جدید تزریق شوند، بایستی کارهای تحقیقاتی بیشتری انجام شود.

6: سویه های جدید ویروس کرونا چه تاثیراتی بر توانمندی ها و کارآمدیِ واکسن های کرونا دارند؟

تاثیرگذاری سویه های جدید بر واکسن های کرونا متفاوت است. سویه دلتایِ ویروس کرونا که در ماه اکتبر برای نخستین بار در هند ظهورِ آن گزارش شد، نگران کننده ترین سویه ویروس کرونا در شرایط کنونی است. سویه دلتا، دو برابر از قدرت انتقال بیشتری در مقایسه با ویروس کرونا که برای نخستین بار موجب شیوع جهانی ویروس مذکور شد برخوردار است. مطالعات تحقیقاتی در انگلستان نشان می دهند که سویه یِ دلتا از مقاومت بیشتری در برابر واکسن های ویروس کرونا در مقایسه با سویه یِ آلفا که در اواخر سال 2020 ظهور کرد برخوردار است. این مساله مخصوصا در افرادی که صرفا یک دُز از واکسن ویروس کرونا را دریافت کرده اند، بیشتر صدق می کند. برخی محققان می گویند که برای کم کردنِ سرعت انتقال و نهایتا متوقف کردن انتقالِ ویروس کرونا از طریق راهبردِ “ایمنی دسته جمعی”، افراد بیشتر و بیشتری در جوامع مختلف باید علیه ویروس کرونا واکسینه شوند. با این همه، کاهشِ میزان کارآمدی واکسن های ویروس کرونا درمواجهعه با سویه دلتا ویروس کرونا، امکان دارد بر اساس نوع واکسن، متفاوت باشد. در این راستا بر اساس آنچه در جدول زیر نمایش داده می شود، بر اساس برخی نتایج تحقیقاتی، میزان مقاومت واکسن های فایزر-بایون تک و همچنین آسترازنکا در برابر سویه های دلتا و آلفای ویروس کرونا نمایش داده شده است:

 7: چه چیزی سویه دلتایِ ویروس کرونا را پدیده ای پیچیده تر می کند؟ 
واکسن ها غلظت ذرات ویروس یا بارهای ویروسی در مجاری تنفسیِ افرادی را که به مبتلا به ویروس کرونا شده‌اند، کاهش می دهند. با این حال سویه دلتایِ ویروس کرونا، با بارهای ویروسی همراه است که 1200 برابر در افرادی که به تازگی مبتلا شده اند در مقایسه با نمونه های اصلی و قدیمی ویروس کرونا، بیشتر است. ویژگی که به سویه دلتا کمک می کند تا به آسانیِ ویروس آبله مرغان گسترش پیدا کند. در این رابطه در اواسط و اواخر ماه جولای سال جاری میلادی، در ماساچوست آمریکا شاهد بودیم که از 469 موردِ جدید ابتلا به ویروس کرونا، سه چهارم از آن ها افرادی بودند که پیشتر علیه ویروس کرونا واکسینه شده بودند. “مرکز کنترل و پیشگیری از بیمارهای آمریکا” اخیرا به مردم توصیه کرده که بار دیگر در مکان های سربسته ماسک بزنند و پروتکل های بهداشتی را رعایت کنند.  این مرکز، سویه یِ دلتای ویروس کرونا را بیش از دیگر سویه ها در زمینه نابودی ایمنی ناشی از زدن واکسن های کرونا، مستعد می داند و می گوید این سویه می تواند وخامتِ بیشتری از بیماری کرونا را در افراد در مقایسه با دیگر سویه هایِ مشهور ویروس کرونا ایجاد کند».

*لینک:
https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-07-30/are-covid-shots-working-what-the-real-world-tells-us-quicktake