شکست اردوغان در سیاست داخلی و خارجی و عدم توانایی در حل چالشهای اقتصادی ترکیه از جمله عواملی است که بخت او را در انتخابات ۲۰۲۳ کاهش می دهد.
در سایه بحران اقتصادی و سیاسی بی سابقه در ترکیه این روزها دیگر «رجب طیب اردوغان» هواداران همیشگی خود را در صحنه نمی بیند؛ این موضوع را میتوان صراحتا در تصاویر سخنرانی های اردوغان دید؛ جایی که دیگر طرفداران او در اطرافش تجمع نکرده اند.
بسیاری از ناظران علت این امر را افول جایگاه مردمی اردوغان در ترکیه بعد از تصمیمات و سیاست های اشتباه وی در عرصه داخلی و خارجی می دانند.
افزایش نارضایتی های عمومی از رئیس جمهور ترکیه و حزب وی موسوم به « عدالت و توسعه» را می توان در آخرین انتخابات محلی این کشور در دو سال گذشته دید؛ جایی که کنترل بخش عمده کلان شهرهای ترکیه که پیش از این در حاکمیت حزب عدالت و توسعه بود از اختیار این حزب خارج شد. کلان شهر استانبول که قریب به یک چهارم از جمعیت ترکیه را در خود جای داده از موقعیتی منحصر بفرد برخوردار است که به دست حزب رقیب یعنی حزب جمهوریخواه خلق افتاد.
اردوغان بعد از شکست در این انتخابات با چالشهای مهمی مواجه شد و ترس از آینده سیاسی خود در ترکیه دارد؛ به ویژه اینکه طبق عرف ترکیه طرفی که در انتخابات محلی شکست بخورد در انتخابات عمومی نیز شانس زیادی نخواهد داشت.
از طرف دیگر اخیرا اخباری مربوط به بیماری رجب طیب اردوغان نیز منتشر شده که نشان میدهد او دیگر قادر به حکمرانی در ترکیه نخواهد بود. نشریه آمریکایی «فارین پالیسی» با انتشار مطلبی درباره بیماری رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد، حزب حاکم عدالت و توسعه در ترکیه وابسته به اردوغان در انتخابات محلی این کشور شکست تحیرآمیزی را متحمل شد و اکنون مردم چشم به انتخابات عمومی 2023 در این کشور دوخته اند.
برخی تصاویر و کلیپهایی که از رئیس جمهور ترکیه در محافل داخلی این کشور منتشر می شود نشان می دهد که او وضعیت جسمانی مناسبی ندارد و گاهی به کمک دستیارانش راه می رود. علاوه بر آن در شرایطی که اردوغان نتوانسته وعده های خود را برای حل بحران اقتصادی ترکیه عملی کند و محبوبیت وی به ویژه در میان قشر جوان ترکیه به شکل قابل توجهی کاهش یافته است.
حزب وابسته به اردوغان هر چند وقت یک بار یک بسته اصلاحات اقتصادی را به مردم معرفی می کند که البته در میدان عمل تاکنون نتیجه خاصی به دنبال نیاورده و ده ها میلیون خانوار طبقه متوسط و متوسط به پایین ترکیه از این موضوع گلایه دارند که بین سطح درآمد با نرخ کالاهای اساسی، خدمات و هزینه های زندگی شکاف بزرگی وجود دارد.
در عرصه سیاست خارجی بزرگترین چالش و بن بست اردوغان مربوط به عرصه سوریه است.
درواقع حضور ترکیه برخلاف حضور ایران و روسیه حضوری نیست که با خواست مردم و دولت قانونی سوریه انجام‌شده باشد. بر همین اساس است که طبق توافقات بین‌المللی حضور ترکیه در سوریه به‌نوعی غیرقانونی و غیرمشروع تلقی می‌شود؛ بنابراین درصدد مشروعیت بخشی به حمله و حضور خود در سوریه است و این انتظار را دارد که ناتو با حمایت از این اقدام ترکیه به‌عنوان یکی از اعضای اصلی خود، به حضور ترک‌ها در سوریه مشروعیت ببخشد.
واقعیت آن است که ترکیه در میان بحران‌های متعدد منطقه، در سوریه به دنبال سرنگونی دولت «بشار اسد» و روی کار آوردن نظام مورد نظر خود بود تا به این ترتیب سوریه را تبدیل به یکی از محورهای تحرکات خود در مناسبات منطقه‌ای کند؛ اما شرایط به گونه‌ای که آنکارا می‌خواست پیش نرفت و بعد از پیروزی عراق و سوریه بر تروریسم، ترکیه بر خلاف پیش‌بینی‌های خود با چالشهای متعددی مواجه شد. تروریسم، بحران پناهندگان سوری که تعداد آنها در ترکیه به 3.6 میلیون نفر می‌رسد و فشار زیادی بر اقتصاد این کشور وارد می‌کند و نیز مسئله جدایی طلبی کردها در نزدیکی مرز ترکیه نخستین چالش‌هایی هیتند که آنکارا بعد از شکست اهداف خود در سوریه با آن مواجه شد و هنوز هم ادامه دارد.
فشارهای روسیه علیه ترکیه نیز از جمله مهمترین چالشهای آنکارا در سوریه به شمار می‌رود. «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در نشستی که در تاریخ 14 سپتامبر با «بشار اسد» رئیس جمهوری روسیه در مسکو داشت تاکید کرد که مشکل اصلی کنونی در سوریه حضور نیروهای خارجی در این کشور بدون مجوز سازمان ملل است. پوتین در زمینه حضور نیروهای بیگانه در سوریه به ترکیه و ایالات متحده اشاره کرد.
ترکیه برای ادامه حضور در سوریه هزینه‌های اقتصادی و امنیتی بالایی باید بپردازد؛ آن هم در شرایطی که به ویژه بعد از شیوع اپیدمی کرونا ترک‌ها شرایط اقتصادی مطلوبی ندارند و همین امر موجب برانگیخته شدن مخالفت‌ها و انتقادات مردم و احزاب داخلی ترکیه شده است.
درحال حاضر نیز اردوغان برای جبران شکست در سوریه به دنبال نفوذ در افغانستان است که به این منظور نیاز به قطعنامه و دعوتنامه بین المللی دارد؛ آن هم در شرایطی که طالبان موافق حضور آنکارا در خاک افغانستان نیست و این امر می تواند پیامدهای نامعلومی برای نیروهای ادوغان در این کشور داشته باشد.
